etymologia

Jeśli nie wiesz, z jakiego języka pochodzi dane słowo, jakie było jego pierwotne znaczenie, czy lub jak zmieniło się jego znaczenie w naszym języku, dlaczego ma taką postać - tu dowiesz się wszystkiego o słowach, które pochodzą z innych języków, a zadomowiły się w polszczyźnie.

  • kulinaria
    20.05.2005
    20.05.2005
    Witam!
    Pytanie o pochodzenie słów, tym razem kulinarnych: barszcz, pierogi, bigos, żur. Czy są to wyrazy rodzime, czy zapożyczenia? Skąd się wzięły? I jeszcze co oznacza(ło) i skąd się wzięło słowo kurde?
    Zycząc smacznego
    pozdrawiam:)
  • harpagon
    9.05.2005
    9.05.2005
    Witam. Skąd się wzięła nazwa harpagan [synonim stachanowca]?
    Dziękuję.
  • Szczecin
    5.05.2005
    5.05.2005
    Skąd pochodzi nazwa Szczecin?
  • mąż
    22.04.2005
    22.04.2005
    Jakie jest znaczenie etymologiczne wyrazu mąż?
  • koń
    21.04.2005
    21.04.2005
    Witam!
    Bardzo chciałabym się dowiedzieć, jaka jest etymologia słowa koń.
    Żaneta Z.
  • z cicha pęk
    13.04.2005
    13.04.2005
    Z cicha pęk czy z cicha pękł? Skąd się wzięło w ogóle to powiedzenie?
  • stolica
    12.04.2005
    12.04.2005
    Witam.
    Mam takie pytanie, na które – by odpowiedzieć – z pewnością wystarczyło by jedynie zerknąć do słownika etymologicznego, ale jeśli już mam taką możliwość… Zatem do rzeczy. Zastanawiałem się ostatnio nad etymologią słowa stolica i pierwszym skojarzeniem, jakie przyszło mi do głowy było sto ulic. Czy mogliby Państwo przytoczyć właściwą etymologię i w ten sposób zweryfikować moje domniemania? Będę serdecznie wdzięczny za pomoc.
    Z wyrazami szacunku
    Radek Wiercioch
  • siercinka
    5.04.2005
    5.04.2005
    W wielu słownikach ortograficznych znajdujemy słowo siercinka. Cóż ono oznacza i jaka jest jego etymologia?
    Dziękuję.
  • Skąd się wzięły niedźwiedzie?
    5.04.2005
    5.04.2005
    Witam. Jaka jest etymologia rzeczownika niedźwiedź? Podejrzewam, że z czeskiego medved, ale nie bardzo potrafię „rozłożyć” ten rzeczownik na czynniki pierwsze: med to po czesku 'miód', zaś ved to 'przecież'; również w rachubę wchodziłoby czeskie veda 'nauka, wiedza'.
    Byłbym wdzięczny za sprostowanie moich domysłów. Pozdrawiam.
  • biustonosz i stanik
    23.03.2005
    23.03.2005
    Jaka jest etymologia słów biustonosz i stanik – z jakiego języka pochodzą i co oznaczały pierwotnie?
  • przy czem i przy tem
    9.03.2005
    9.03.2005
    Witam. Czy słowa zatem, przedtem, wtem i potem są „przetrwalnikami” ze staropolszczyzny? Dawniej np. używano formy przy czem zamiast przy czym, stąd moje przypuszczenia…
    Dziękuję i pozdrawiam.
  • kanar
    27.02.2005
    27.02.2005
    Witam. Skąd się wzięło potoczne określenie na kontrolera: kanar?
    Dziękuję, pozdrawiam.
  • krótki
    24.02.2005
    24.02.2005
    Wyraz krótki piszemy przez ó bez żadnej reguły. Takie jest moje zdanie. Kolega wmawia mi, że jest wymienne na skracać. Dzwoniłem nawet do dwóch polonistek i nawet one nie były pewne. Proszę o wypowiedź.
  • Węgry i Włochy
    24.02.2005
    24.02.2005
    Skąd wywodzą się nazwy Węgry i Włochy?
  • sierp srebrny
    10.02.2005
    10.02.2005
    W słowniku Doroszewskiego jest wyraz serebszczyzna oznaczający podatek w srebrze (na Litwie i Rusi). Jest również w osobnym haśle w postaci sierebszczyzna, a tam z kolei wspomniane jest o formie 'sierpszczyzna'. Do tego dochodzi sierp księżyca, który jest srebrny – a zatem wygląda na to, że istnieje pokrewieństwo słów sierp i srebro. Czy rzeczywiście? I czy to księżyc, będący równocześnie sierpem i srebrnym – stał się punktem, w którym zaczęły się rozchodzić znaczenia?
  • cholera
    2.02.2005
    2.02.2005
    Witam!
    Interesuje mnie cholera niebędąca chorobą. W jaki sposób wyraz ten stał się przekleństwem, wyzwiskiem czy też odpowiednikiem złości, gniewu? Zapewne jakieś odniesienie do cholery jako epidemicznej choroby tutaj istnieje. A może się mylę?
    Pozdrawiam.
  • sajerz
    25.01.2005
    25.01.2005
    Witam. Czy słowo sajerz pochodzi od słowa saje, które notuje Słownik wileński oraz Encyklopedia staropolska? Dziękuję.
  • gejsza i tsunami
    24.01.2005
    24.01.2005
    Jestem ze Słowenii, studiowałem język polski. Czy możecie mi Państwo powiedzieć, dlaczego Polacy piszą tsunami, a nie cunami jak Słoweńcy i Czesi? Piszecie jak Anglicy, ale dlaczego piszecie gejsza, a nie geisha? Tu też moglibyście się wzorować na Anglikach. Można pisać rock, jazz, blues, ale to są wyrazy angielskiego pochodzenia. A jeśli chodzi o tsunami, to – Polacy – potrzebujecie pomocy Anglików, aby zapisać wyraz japoński?
  • beze i przeze
    14.01.2005
    14.01.2005
    Witam
    Przyimek bez przed zaimkiem mnie występuje w formie beze. Podobnie przyimek przez – w formie przeze. Są to jedyne sytuacje, w których używamy przyimków beze i przeze (a więc jedynie przed zaimkiem mnie). Jaka jest przyczyna takiego zjawiska i jak można by je fachowo nazwać?
    Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
  • kontusz i geszeft
    11.01.2005
    11.01.2005
    Witam. Nurtuje mnie etymologia słów geszeft oraz kontusz. W jednych słownikach jest napisane, że geszeft to słowo z języka niemieckiego, zaś w innych, że z języka jidysz. Podobna rozbieżność przy etymologii słowa kontusz: raz z języka węgierskiego, a raz z osmiańsko-tureckiego. Dziękuję za rozwianie moich wątliwości i pozdrawiam.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego