etymologia

Jeśli nie wiesz, z jakiego języka pochodzi dane słowo, jakie było jego pierwotne znaczenie, czy lub jak zmieniło się jego znaczenie w naszym języku, dlaczego ma taką postać - tu dowiesz się wszystkiego o słowach, które pochodzą z innych języków, a zadomowiły się w polszczyźnie.

  • KLUKI
    12.11.2002
    12.11.2002
    Jaka jest etymologia słowa KLUKI, KLUK?
  • boża krówka
    5.11.2002
    5.11.2002
    Czy mogłaby Pani odpowiedzieć mi na pytanie, skąd się wzięło określenie boża krówka?
  • chuligan
    5.11.2002
    5.11.2002
    Proszę o wytłumaczenie pisowni słowa chuligan.
  • liczebniki
    24.10.2002
    24.10.2002
    Począwszy od 5 wzwyż jest wyraźna zależność liczebników porządkowych od głównych: pięć – piąty, sześć – szósty, siedem – siódmy, osiem – ósmy… To kreskowane ó w wyrazach szósty, siódmy, ósmy – jest odmienne, wymienia się na e lub o w odpowiednim liczebniku głównym. Tę samą wspólność rdzenia czuje się w parze trzy – trzeci, ale brak jej w przypadku liczebników 1, 2 i 4. Ta trójka (albo ta czwórka) psuje cały porządek. Dodatkowo w parach dwa – drugi oraz cztery – czwarty zgadzają się pierwsze (a nie zgadzają dopiero drugie) głoski – i nie tylko jest to intrygujące, ale dodatkowo może sprawiać trudność ortograficzną, jeśli się zbyt mocno pokojarzy drugi z dwa czy dwoje (takie silne skojarzenie obserwuję u swojego dziecka, które notorycznie chce pisać drógi, uzasadniając to właśnie tym).
    Chciałbym spytać o etymologię liczebników porządkowych. Czy to tylko zbieg okoliczności (te pierwsze głoski), czy rzeczywiście istnieje etymologiczne powiązanie wewnątrz par dwa – drugi i cztery – czwarty?
  • kapewu i wagarować
    18.10.2002
    18.10.2002
    Chciałabym się dowiedzieć, skąd pochodzi zwrot kapewu (chyba tak to się pisze). Kiedyś był chyba bardzo popularny, bo pamiętam, że moja babcia tak do mnie mówiła, gdy pytała się, czy dotarło do mnie to, co powiedziała. Jeśli nie jest to zwrot polski, to skąd go zaczęrpnęliśmy? I na koniec wagarować, skąd i on się wziął? Z góry serdecznie dziękuję za odpowiedź.
    Ewa
  • kuźniczy czy kuzienniczy?
    7.10.2002
    7.10.2002
    W Jaworze jest zakład Zakłady Kuziennicze przy ulicy Kuzienniczej. Dlaczego kuziennicze, a nie kuźnicze? We Wrocławiu jest ulica Kuźnicza. Czy dopuszcza się taka odmianę?
  • Słowianin
    4.10.2002
    4.10.2002
    Prof. Miodek w swoim Słowniku Ojczyzny Polszczyzny twierdzi, że Słowianin wywodzi się od slov 'mokry, wilgotny'. Natomiast według innych źródeł wywodzi się ono od sława bądź łac. sclavus, czyli niewolnik. Czy ten problem można w ogóle rozstrzygnąć?
    Marek Przepiórka
  • kapitan
    17.09.2002
    17.09.2002
    Stopień wojskowy kapitan, podobnie jak nazwisko Kapitan, nie mają chyba źródłosłowu polskiego, tylko łaciński od cap, -a, czyli głowa. Chcialbym zapytać, czy znana jest historia tego słowa w języku polskim, tzn. czy zostało zapożyczone bezpośrednio z łaciny, czy też za pośrednictwem języka niemieckiego, francuskiego lub innego?
  • zakluczyć
    4.09.2002
    4.09.2002
    Szanowni Państwo,
    Od dłuższego czasu prowadzę spór z moimi sąsiadami w bloku, którzy uznali za stosowne obwiesić każdą możliwą przestrzeń najróżniejszymi komunikatami („Uwaga. Tu grasują złodzieje”, „Proszę zamykać drzwi”, „Prosze o ciche zamykanie drzwi” itp.). Jeden z tych komunikatów głosi: „Prosze zakluczać drzwi!”. Błagam, pomóżcie, czy ten potworek językowy jest prawidłowy?

    Z poważaniem,
    Mikołaj Kirschke
  • Tarzymiechy
    4.09.2002
    4.09.2002
    Jaka jest etymologia nazwy wsi Tarzymiechy? W dokumencie z 1419 r. zapisano je jako Tharszmechi. Wiadomo mi, że ok. XV w. były jedną z wiosek Rusi Czerwonej, takich jak Borów, Piaski, Dworzyska, zamieszkiwanych przez drobną szlachę gniazdową (Borowscy h. Luba, Piaseccy h. Zabawa, Dworzyccy h. /brak/) – Tarzymieskich h. /brak/.
    Dziękuję – z poważaniem – E. Zając
  • nazwiska na -owicz
    2.09.2002
    2.09.2002
    Witam.
    Czy nazwiska z końcówką -wicz, np. Sienkiewicz, Rochacewicz, są pochodzenia ukraińskiego? Na co ona wskazuje? Jaka może być etymologia tego drugiego nazwiska?
    Dziękuję za odpowiedź.
    Ryszard
  • Ludmiła
    29.08.2002
    29.08.2002
    Chciałbym poznać etymologię imienia Ludmiła.
  • frankfurterki
    29.08.2002
    29.08.2002
    Proszę o wyjaśnienie nazwy frankfurter lub frankfuter (bez jednego r). W handlu używa się obydwu. Słyszałem kiedyś tłumaczenie, że nazwa wzięła się od imienia bądź nazwiska Frank oraz wyrazu futer (jedzenie). Niestety, nie potrafię nigdzie tego znaleźć.
  • pacierz
    29.08.2002
    29.08.2002
    Jaka jest eytymologia słowa pacierz? Dziękuję.
    Krystian
  • Śląsk
    9.08.2002
    9.08.2002
    Bardzo proszę o odpowiedź na pytanie, jaka jest etymologia nazwy Ślask. Dziękuję za odpowiedź.
    Urszula Drahna
  • Afryka
    5.08.2002
    5.08.2002
    Jaka jest etymologia słowa Afryka?
  • chrześcijanin
    28.06.2002
    28.06.2002
    Witam.
    Jakie jest pochodzenie wyrazu chrześcijanin?
    Pozdrawiam,
    Ryszard
  • opodal i nieopodal
    12.06.2002
    12.06.2002
    Dlaczego nieopodal (pisane też nie opodal) znaczy to samo co, znacznie rzadsze, opodal? Czy było tak zawsze?

    Ukłony dla prof. Krystyny Długosz-Kurczabowej.
  • wszem i wobec
    11.06.2002
    11.06.2002
    Czy poprawne jest wyrażenie: wszem i wobec używane często przez niektórych Polaków? Jak się domyślam wobec znaczy tutaj razem, a zwrot ten pochodzi od dawnego uroczystego wszem wobec i każdemu z osobna. Moim zdaniem poprawna jest tylko forma wszem wobec, a forma z i pomiędzy tymi wyrazami jest błędna.
    Czy mam rację?
  • zbić z pantałyku
    6.06.2002
    6.06.2002
    Zaciekawiło mnie, co oznacza pantałyk w zwrocie zbić z pantałyku. Skąd pochodzi to słowo?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego