odmiana

Podajemy rozstrzygnięcia wszelkich problemów związanych z odmianą słów: czy dane słowo w ogóle się odmienia, jak je odmieniać, czy ma liczbę mnogą, czy dopełniacz ma końcówkę -u czy -a, jak brzmi w czasie przyszłym, jaki jest jego wołacz.

  • koniowate czy koniowaty?
    30.09.2004
    30.09.2004
    Czy nazwy taksonów (np. koniowate) uznaje się za rzeczowniki i czy w liczbie pojedynczej można używać wszystkich rodzajów? Np. zebra to będzie koniowata w paski, koniowate w paski czy koniowaty w paski?
  • kapeluszów?
    22.09.2004
    22.09.2004
    Witam. Czy kiedykolwiek w historii języka polskiego istniała forma kapeluszów (od słowa kapelusz)? Już w latach 40. K. I. Gałczyński napisał wiersz pt. „Gdybym miał jedenaście kapeluszy”, ale przeglądając wyszukiwarkę internetową, można wielokrotnie spotkać się z tą odmianą; jednakże nie mam pewności, czy to rezultat błędów drukarskich, czy po prostu jakaś archaiczna forma.
    Dziękuję z góry za wyjaśnienia.
  • cyces = cycesy
    17.09.2004
    17.09.2004
    Witam. Ozdobne frędzle na tałesie, czyli cycesy, odmieniają się w liczbie pojedynczej? W jednym słowniku spotykamy jedynie plurale tantum, a w innym podają formę cyces. Dziękuję za odpowiedź.
    Grzesiek Mazur
  • na tropie imiesłowów biernych
    15.09.2004
    15.09.2004
    Witam. Czy istnieje strona bierna od czasowników: wyradzać, wyrodzić i erotyzować? Z góry dziękuję za odpowiedź;)
  • naprzykrzony i uprzykrzony
    9.09.2004
    9.09.2004
    Witam. Czy istnieje strona bierna od czasowników naprzykrzyć, sprzykrzyć i przykrzyć? Od czasownika uprzykrzyć jest forma uprzykrzony, jednak nie wiem, jak to jest z tymi pozostałymi czasownikami. Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam redakcję:)
  • czas zaprzeszły a tryb przypuszczający
    30.06.2004
    30.06.2004
    Czas zaprzeszły w języku polskim jest już właściwie prawie nie używany, jego użycie może brzmieć dziwnie. Czy można go już uznać za formę historyczną, czy też użycie go nadal jest zgodne z normą języka polskiego? Czy można powiedzieć byłbym zjadł, czy raczej jedynie zjadłbym?
  • pisarzy czy pisarzów?
    23.06.2004
    23.06.2004
    Witam!
    Mam pytanie odnośnie rzeczowników rodzaju męskiego z końcówką -acz a. -arz. Tzn. kiedy mamy jedynie fleksję -aczy a. -arzy, a kiedy dodatkowo -aczów a. -arzów? Na domiar złego w tutejszym słowniku ortograficznym i słowniku języka polskiego mamy rozbieżne dane (tzn. większa część rzeczowników z fleksją: -aczy + -aczów a. -arzy + -arzów wymieniona jest jedynie w SJP, a brakuje jej w SO).
    Z góry dziękuję i pozdrawiam całą redakcję ;)
  • mnie czy mi? tobie czy ci?

    21.06.2004
    21.06.2004

    Czy używanie słowa mi w zdaniu „Mi się to nie podoba” jest błędem? Powinienem zacząć zdanie od mnie? Celownik słowa ja to mi, mnie, więc nie powinno być błędu. Czy mam rację?

  • Album warszawskie
    17.06.2004
    17.06.2004
    Proszę o pomoc w zapisie i odmianie tytułu Album warszawskie. Czy drugi wyraz powinno się pisać dużą literą? Czy poprawna jest odmiana w Albumie warszawskiem?
  • razu czy raza?
    16.06.2004
    16.06.2004
    Dzień dobry,
    kiedy w dopełniaczu liczby pojedynczej używamy formy raz-a, a kiedy formy raz-u, jeżeli słowo to stoi po liczebniku ułamkowym zapisanym liczbą? Piszemy pół/półtora raza, ale jak jest z 1/2 raz-a/u, 1,5 raz-a/u, 1,2 raz-a/u, 1/3 raz-a/u itp.?
    Serdecznie pozdrawiam
    Ewa Tomaszewicz
  • księgarnie i pralnie
    11.06.2004
    11.06.2004
    Witam. Jaka jest zasada w odmianie rzeczowników rodzaju żeńskiego z zakończeniem -lnia albo -rnia? To znaczy kiedy w dopełniaczu l. mn. jest forma: -lń albo -rń, a kiedy jedynie -lni albo -rni? Za odpowiedź z góry dziękuję.
  • dom z bali
    31.05.2004
    31.05.2004
    Interesuje mnie wyrażenie domy z bala. Jest to związek frazeologiczny opisujący typ obiektu wykonanego z bali drewnianych, np. domu. A istotą całego zagadnienia jest kwestia tego, czy należy mówić: domy z bali, czy tak, jak podałem powyżej: domy z bala. Przeglądając informacje branżowe dotyczące mojej dziedziny studiów, mam problem, gdyż nie wiem, czy w oficjalnych projektach można zamieścić informacje, czy dany obiekt wykonany jest z pala drewnianego czy z pali drewnianych?
  • forum
    7.05.2004
    7.05.2004
    Szanowni Państwo,
    czy dopuszczalna jest forma dopełniacza liczby mnogiej: for dyskusyjnych? Spotkałam się z taką odmianą w Internecie.
    Pozdrawiam
    KD
  • blog
    5.05.2004
    5.05.2004
    Szanowni Państwo,
    bardzo proszę o wyjaśnienie, jak powinna wyglądać prawidłowa odmiana słowa blog (dziennik internetowy). Według mnie – jako nieżywotny – powinien się odmieniać: blogu, blogowi, blog, blogiem, blogu. Spotykam zaś często formę bloga w dopełniaczu i w bierniku.
    Pozdrawiam
    Magdalena Ciszewska
  • uprawa ziemniaka?
    22.04.2004
    22.04.2004
    Szanowni Państwo,
    Prowadzę zajęcia ze studentami z przedmiotu Szczegółowa Uprawa Roślin i często mam dylemat, czy używać określenia wymagania glebowe buraka cukrowego czy buraków cukrowych, plony ziemniaka w Polsce czy plony ziemniaków w Polsce itd. przy określeniach dotyczących innych gatunków roślin.
    Bardzo byłbym wdzięczny za pomoc.
    Pozdrawiam
    Stanisław Samborski
  • wraz z(e) wstąpieniem
    17.03.2004
    17.03.2004
    Która wyrażenie jest poprawne: wraz ze wstapieniem do UE czy wraz z wstapieniem do UE?
  • Będzie zrywać czy będzie zrywała?
    2.03.2004
    2.03.2004
    Witam serdecznie!
    Czy można używać wyrazu w formie bezokolicznika, zadając komuś pytanie typu: „Kochanie, czy będziesz jeść ten gulasz?”, czy może lepiej zapytać „Kochanie, czy będziesz jadł ten gulasz?”. I jeszcze dwa zdania: „Czy ona będzie zrywać te zielone jabłka?”, a może „Czy ona będzie zrywała te zielone jabłka?”.
    Będę wdzięczny za odpowiedź.
    Pozdrawiam,
    Mariusz Więckowski
  • SMS czy SMS-a?
    2.03.2004
    2.03.2004
    Szanowni Państwo,
    zwracam się do Państwa z pytaniem banalnym i całkowicie podkopującym moją wiarę we własne umiejętności posługiwania się językiem polskim. Otóż niedawno wdałam się w zagorzały spór z osobą, która trzydzieści lat temu wyjechała z Polski, na temat odmiany rzeczowników. Ona utrzymuje, że nie „wysyłam ci SMS-a”, tylko SMS. Ja nie jestem pewna. Ona twierdzi, że nie „Kupiłem ci storczyka”, tylko storczyk. Jak to jest z tym biernikiem?
    Pozdrawiam,
    Anna
  • posiąść
    19.02.2004
    19.02.2004
    Jak powinien brzmieć rzeczownik utworzony od czasownika posiąść? W trakcie rozmowy z koleżanką chciałem zażartować, że – przekazując sens – zdobycie jej byłoby wartością bezdyskusyjną. Ale zdanie „Wartość posiąścia ciebie…” nie przeszło mi przez usta. To „posiąście” jakoś zgrzyta, a nie udało mi się znaleźć tego rzeczownika w żadnym z dostępnych słowników.
  • liczba pojedyncza w użyciu zbiorowym
    18.02.2004
    18.02.2004
    Szanowni Państwo!
    Jakiś czas temu głośno było o „przetargu na samolot wielozadaniowy”. Wojskowość to dziedzina najdoskonalej mi obca, dlatego długo zastanawiałem się, po co tyle hałasu, skoro kupuje sie jeden samolot…? Dopiero później dowiedziałem się, że „tego samolotu” kupujemy więcej… Czy wyrażenie „przetarg na samolot” jest poprawne? Tzn. czy można w tym wypadku używać słowa samolot w znaczeniu zbiorowym?
    Michał Meisnerowski
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego