składnia

Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.

  • dwóch czy dwoje ludzi?
    7.12.2010
    7.12.2010
    Szanowni Państwo,
    czy poprawne jest połączenie rzeczownika ludzie z liczebnikiem głównym, np. między dwoma ludźmi? Czy powinien być tu liczebnik zbiorowy – między dwojgiem ludzi?
    Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam
    Agnieszka
  • czyjaś inna
    6.12.2010
    6.12.2010
    Witam,
    mam wątpliwości co do zastąpienia zdania: „Ta książka należy do kogoś innego” innym (analogicznie do: „Ta książka należy do mnie” – „Ta książka jest moja”). Nie powiem: „Ta książka jest kogoś innego”, ponieważ pytanie: „Kogo jest ta książka” jest niepoprawne; nie po polsku również wydaje mi się [brzmieć] zdanie: „Ta książka jest czyjaś inna”. Czy istnieje poprawa forma takiego zastąpienia danego zdania, czy jest to niemożliwe?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • każda matka, ojciec i dziecko
    5.12.2010
    5.12.2010
    Czy poprawne są wyrażenia typu każda matka, ojciec i dziecko – gdzie tylko pierwszy z rzeczowników jest zgodny z zaimkiem pod względem rodzaju? Jeśli nie, jaki powinien być poprawny zapis?
  • próbować
    4.12.2010
    4.12.2010
    Witam.
    Mam pytanie odnośnie słowa próbować. Zastanawiałam się, czy łączy się ono z biernikiem, czy dopełniaczem, np. „Próbowałam mleko” czy „Próbowałam mleka”?
  • bliski komu/czemu czy kogo/czego?
    1.12.2010
    1.12.2010
    Czy poprawne jest sformułowanie politycy bliscy Radiu Maryja w znaczeniu 'politycy mający kontakty, wspólne poglądy z Radiem Maryja'? Czy nie powinno się powiedzieć politycy bliscy Radia Maryja?
  • prochowiec
    1.12.2010
    1.12.2010
    Czy biernik słowa prochowiec brzmi prochowiec, czy prochowca? Czyli czy powiemy: „Włożył prochowiec” czy „Włożył prochowca”?
    Z góry dziękuję i przepraszam za kłopot.
    Magdalena
  • zaprzysiąc
    30.11.2010
    30.11.2010
    Dzień dobry,
    chciałabym się dowiedzieć, czy czasownik zaprzysięgać jest poprawny w zdaniach takich jak: „Król zaprzysiągł konstytucję”, „Posłowie zaprzysięgali akt unii”.
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • pytać i zapytać
    29.11.2010
    29.11.2010
    Witam.
    Mam następujące pytanie. Jeśli opowiadam komuś, że zadałem pytanie jakiejś kobiecie, to mówię, że „Zapytałem panią Magdę” czy że „Zapytałem pani Magdy”?
  • spojrzeć po sobie
    23.11.2010
    23.11.2010
    Czy zwrot spojrzeć po sobie jest poprawny? Czy właściwszy będzie spojrzeć na siebie?
  • ufać – czemu czy w co?
    23.11.2010
    23.11.2010
    Szanowni Państwo!
    Chciałam się upewnić, czy wyrażenie ufać w coś jest niepoprawne. Nie znalazłam czasownika ufać w NSPP, jednak potrzebuję w ramach potwierdzenia czegoś więcej niż moja intuicja.
    Z poważaniem
    M. Jabłońska
  • wyjechać czy wjechać windą?
    23.11.2010
    23.11.2010
    Ze znajomymi toczymy boje co do poprawności sformułowania wyjechać windą. Ja twierdzę, że windą można wyjechać (załóżmy – na IV piętro). Według znajomych na czwarte piętro windą należy wjechać (bez literki y). Wyjechać według znajomych można windą, ale co najwyżej z kopalni (czyli spod ziemi), wyjechać można również samochodem z garażu (niezależnie, czy jest on niżej, czy wyżej).
    Czy któraś z form jest w tym wypadku jedyną poprawną bądź bardziej poprawną??
  • katalog wystawy
    15.11.2010
    15.11.2010
    Proszę o odpowiedź, która forma jest poprawna: katalog wystawy czy katalog z wystawy?
    Danuta Czapiewska
  • U Franciszków
    12.11.2010
    12.11.2010
    Szanowni Państwo!
    Jeśli klub nazywa się „U Franciszków”, to… idę do „Franciszków”, czy do „U Franciszków”?
  • hasło wyborcze z błędem
    12.11.2010
    12.11.2010
    Szanowni Państwo,
    mam takie sezonowe pytanie, związane z obecną wyborczą kampanią samorządową. Kandydat na prezydenta Krakowa ma następujące hasło: „Inwestując z głową, stać nas na więcej”. Próbuję się w tym niby-zdaniu doszukać podmiotu i jakoś nie mogę. Wydaje mi się, że podmiot zdania imiesłowowego powinien być dopełniony w drugiej części. A druga część zdania jest bezpodmiotowa. Nie wiem, czy to słuszne przypuszczenia, stąd prośba o opinię w tej kwestii.
    Serdecznie pozdrawiam.
  • w konkursie
    12.11.2010
    12.11.2010
    Witam,
    chciałabym zapytać, która z form jest poprawna: występować na konkursie (np. chopinowskim) czy w konkursie. Wydawało mi się, że poprawna jest konstrukcja z w, ale ostatnio w wielu mediach przy okazji relacji z Konkursu Chopinowskiego pojawiała się konstrukcja z na.
    Pozdrawiam serdecznie
    Teresa
  • aby być piękną
    6.11.2010
    6.11.2010
    Gdyby ktoś powiedział zdanie: „Polka ulega reklamom, inwestuje w cudowne specyfiki i urządzenia, aby być piękną”, to zapewne nie budziłoby ono niczyich wątpliwości. Ale to zdanie zostało niedawno wypowiedziane przez znanego psychologa w l. mn.: „Polki ulegają reklamom (…) aby być piękne”. Czy nie powinno ono kończyć się słowami aby być pięknymi? I skąd ta asymetria: po łączniku w formie czasownika być jest tendencja do używania w l. poj. przymiotnika w narzędniku, a w l. mn. w mianowniku?
  • Życzymy Państwu mnóstwa radości!
    4.11.2010
    4.11.2010
    Witam serdecznie.
    Proszę o informację, czy zwrot: „Życzymy mnóstwa radości” jest poprawny. Wydaje mi się, że powinnam napisać: „Życzymy mnóstwo radości”.
    Z góry dziękuję za informację
    Elwira R.
  • na bramce i w obronie
    30.10.2010
    30.10.2010
    Czy bramkarz stoi na bramce, czy w bramce? Obrońca gra w obronie czy na obronie? Które z tych określeń jest poprawne?
  • rodzaj gramatyczny a płeć
    21.10.2010
    21.10.2010
    Należy mówić Czerwony Kapturek / Kopciuszek zrobił czy zrobiła? Nazwy są rodzaju męskiego, desygnat jednak – to w obu wypadkach dziewczynka. Jak rozwiązać tę sprzeczność?
  • fakt, że…
    18.10.2010
    18.10.2010
    Czy używanie sformułowania „Zastanawia mnie fakt, dlaczego (…)” jest poprawne?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego