składnia

Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.

  • wypłacić sobie
    10.06.2010
    10.06.2010
    Chciałbym zapytać o poprawność zdania: „Wypłacę sobie pieniądze z bankomatu”. Mogę wypłacać sobie?
  • do Chorwacji, ale na Słowację
    8.06.2010
    8.06.2010
    Witam!
    mam pytanie o to, jak poprawnie pisać / mówić: na Chorwację / do Chorwacji, na Ukrainę / do Ukrainy, na Słowację / do Słowacji, na Węgry / do Węgier itp. Czy rządzi tym jakaś zasada?
    Pozdrawiam
    Michał Czajka
  • wyrwać zęba i zjeść kotleta
    26.05.2010
    26.05.2010
    Czy poprawne jest wyrażenie wyrwać zęba, czy jedynie wyrwać ząb? Czy w takim przypadku powinno się mówić zjem kotlet zamiast zjem kotleta? Dlaczego?
  • Jak daleko sięga wpływ przeczenia?
    25.05.2010
    25.05.2010
    Jak dalece sięga wpływ przeczenia? Chodzi mi o konieczność zastosowania dopełniacza w dalszej części zdania, kiedy to nie, które jak najbardziej jej dotyczy, jednak już wybrzmiało i rzeczownik w dopełniaczu wygląda mi jakoś dziwnie. Słowem – które z poniższych zdań jest poprawne?
    Zło nie zawsze musi mieć postać ogra, a dobro przypominać tańczącą w deszczu rusałkę.
    Zło nie zawsze musi mieć postać ogra, a dobro przypominać tańczącej w deszczu rusałki.

    Dziękuję i pozdrawiam.
    Anna
  • trzy zdania
    19.05.2010
    19.05.2010
    Witam Szanownych Językoznawców.
    Która z poniższych konstrukcji jest poprawna?
    – To, czego mi zabrakło, to lepsze wykorzystanie potencjału.
    – To, czego mi zabrakło, to lepszego wykorzystania potencjału.
    Słowem, czy po to powinien być mianownik, czy dopełniacz?
    Dziękuję serdecznie i pozdrawiam.
    Anna
  • wieś oddalona od…
    18.05.2010
    18.05.2010
    Witam,
    i proszę o rozstrzygnięcie wątpliwości, która z tych form jest poprawna: wieś oddalona o 10 kilometrów od… czy wieś oddalona 10 kilometrów od…?
    Z pozdrowieniami
    K. J.
  • kłopoty z imiesłowem przysłówkowym
    12.05.2010
    12.05.2010
    Czy następująca konstrukcja jest poprawna gramatycznie: „Przyglądając się zmianom wprowadzonym w drugiej części serii, wyraźnie widać, że…”? Czy jednak powinna wyglądać tak: „Przyglądając się zmianom wprowadzonym w drugiej części serii, wyraźnie widzimy, że…”? A może obie wersje są poprawne?
    Dziękuję i pozdrawiam.
    Anna
  • dużo gorzej, niż myślałem
    11.05.2010
    11.05.2010
    Czy użycie liczebnika dużo – w znaczeniu 'o wiele, znacznie' – z przymiotnikiem lub przysłówkiem w stopniu wyższym jest rzeczywiście błędem? Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN uznaje je za błędne (w artykule hasłowym dużo), mimo że w części Hasła problemowe – ANGLICYZMY znajduje się taki oto fragment: „Oddziaływanie języka angielskiego nie ogranicza się (jak dawniej) tylko do klasycznych zapożyczeń leksykalnych (…); obejmuje ono DUŻO WIĘKSZĄ część systemu językowego”.
  • skrót wyrazu czy od wyrazu?
    9.05.2010
    9.05.2010
    Czy wyrażenie skrót od wyrazu X jest równie poprawne co skrót wyrazu X? Jak wygląda rekcja rzeczownika skrótowiec: skrótowiec wyrażenia Y? skrótowiec od wyrażenia Y?
  • skomplikowane zdanie
    27.04.2010
    27.04.2010
    Szanowni Państwo.
    Bardzo proszę o pomoc w podjęciu decyzji, które z przedstawionych poniżej zdań jest poprawne:
    1) Złożenie wyjaśnienia w tej sprawie może pozwolić uniknąć otrzymania ostrzeżenia.
    2) Złożenie wyjaśnienia w tej sprawie może pozwolić na uniknięcie otrzymania ostrzeżenia.
    „(…) pozwolić uniknąć (…)” czy „(…) pozwolić na uniknięcie (…)”?
    Uprzejmie dziękuję za poświęcony czas i odpowiedź.
    Pozdrawiam serdecznie –
    Ewa Piłasiewicz
  • kłopoty z każdym
    27.04.2010
    27.04.2010
    Którego zaimka użyć w zdaniu: „Zamocz każdy paluszek w innej farbie i odciśnij je (go) na kartce”? Proszę o wyjaśnienie.
  • w sensie, że…
    24.04.2010
    24.04.2010
    Dzień dobry,
    zastanawiam się czy zwrot w sensie,że…, użyty dla doprecyzowanie wypowiedzi, np. „Mam już rozdwojone końcówki (w sensie że włosów)” jest błędny? Wydaje mi się, że tak, ale nie wiem, do jakiego typu błędów zakwalifikować tego typu wypowiedź…
    Pozdrawiam!
  • nekrolog
    21.04.2010
    21.04.2010
    Czy poprawny jest tekst:
    Rodzinom
    tragicznie zmarłych w służbie Ojczyźnie
    Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
    Lecha Kaczyńskiego
    i Jego Małżonki Marii
    oraz towarzyszących Im przedstawicieli elit naszego społeczeństwa: polityków, generalicji, duchowieństwa, kombatantów, urzędników państwowych, działaczy społecznych, funkcjonariuszy BOR i lotników, w tym sąsiadów Xxx –
    Stefana Melaka i ppłk Jarosława Florczaka
    w imieniu społeczności miasta X.
    Pozdrawiam
    Leszek Moszczyński
  • doktor medycyny czy nauk medycznych?
    21.04.2010
    21.04.2010
    Szanowni Państwo!
    Mam pytanie odnośnie zapisu tytułów naukowych. Np. zapis doktor nauk medycznych i doktor medycyny. Czy obie formy sa poprawne? Dziękuję za odpowiedź.
    Z poważaniem
    M.D.
  • dwunasta jeden, dwunasta dwie
    13.04.2010
    13.04.2010
    Jak powiedzieć, że jest godzina 12.02: dwunasta dwa czy dwunasta dwie? Bardzo często spotykam się z drugim wariantem i nie wiem, z czego to wynika, bo przecież raczej nie mówi się dwunasta jedna, tylko dwunasta jeden.
  • te same pięć czy tych samych pięć?
    2.04.2010
    2.04.2010
    Szanowni Państwo,
    mam problem z takim oto zdaniem: „Czyta ciągle TE SAME 5 książek” czy: „Czyta ciągle TYCH SAMYCH 5 książek”. Która wersja jest prawidłowa? Dziękuję!
  • kłopotliwy imiesłów
    2.04.2010
    2.04.2010
    Naszły mnie dzisiaj wątpliwości natury gramatycznej. Zastanawiam się, czy można powiedzieć: „Zostałby pozbawiony swojego samochodu, tym samym zostając usuniętym z pozycji kierowcy”. Martwi mnie głównie druga część zdania, właściwie jedynie kwestia zostąjąc usuniętym.
  • bronić
    31.03.2010
    31.03.2010
    Uprzejmie proszę o odpowiedź na pytanie, czy poprawne jest zdanie: „Jan Kowalski broni wieloryby”, czy też jedyną prawidłową formą w języku polskim jest „… broni wielorybów”.
  • Mnóstwa wyświetleń w internecie!
    31.03.2010
    31.03.2010
    Dzień dobry,
    „Składam najserdeczniejsze życzenia: dużo zdrowia, radości, smacznego jajka, mokrego dyngusa, mnóstwo wiosennego optymizmu” – mnóstwo wyświetleń w internecie. Czy nie powinnam jednak życzyć Państwu mnóstwa wiosennego optymizmu? Czy obie formy w tym kontekście są poprawne?
    Marta
  • na dniach, ale w tygodniu
    25.03.2010
    25.03.2010
    Moje uszanowanie.
    Ostatnimi czasy coraz częściej słyszę tego typu zwroty: na tygodniu, na nowym roku czy na dniach. Jakoś nie mogę się co do tych stwierdzeń przekonać, szczególnie razi mnie na tygodniu. Czy są one w ogóle poprawne? Nie lepiej powiedzieć w tygodniu et caetera?
    Pozdrawiam
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego