wyrazy obce

Znajdziesz tu informacje o pisowni, wymowie, znaczeniu lub pochodzeniu słów, które zostały zapożyczone do polszczyzny. Dowiesz się, czy dane słowo weszło już do naszego języka, albo dlaczego wejść do niego nie może. Poznasz kalki językowe i sposoby zapożyczeń.

  • fajny
    29.10.2014
    29.10.2014
    Szanowni Państwo,
    w telewizji często można usłyszeć przymiotnik fajny, choć dla mnie brzmi on dziwnie w oficjalnych wypowiedziach. Kiedyś nie był uważany za słowo polskie. Jak należy je dziś traktować?
    Pozdrawiam
  • Spoczywaj w (s)pokoju
    2.09.2014
    2.09.2014
    Witam.
    Która forma jest poprawna: „Spoczywaj w pokoju” czy „Spoczywaj w spokoju”?
    Pozdrawiam
    Maciej Mączyński
  • terminologia beseballowa
    29.06.2014
    29.06.2014
    Witam.
    Jako że baseball nie jest w Polsce zbyt popularny, a terminologia z tej dziedziny sportu funkcjonuje głównie w języku angielskim, chciałem zapytać o poprawną odmianę słów typu single, double, triple, strikeout. Czy należy odmieniać je z apostrofem, np. „Zawodnik zaliczył (l. poj.) single'a / double'a/ triple'a”, Zawodnik zaliczył ileś (l. mn.) single'ów / single'i, double'ów / double'i, triple'ów / triple'i, strikeoutów”, czy raczej pozostaną one nieodmienne?
    Pozdrawiam serdecznie
  • taka
    24.06.2014
    24.06.2014
    Dzień dobry,
    jak odmieniać nazwę waluty Bangladeszu? 1 taka bangladeskie czy 1 taka bangladeskie [chyba miało być bangladeska – Red.]? 2 taka… czy 2 taki…? 50 taka… czy 50 tak…?
    Serdecznie pozdrawiam
    Szymon Dudziak
  • hetero- czy homosolidarni?
    23.06.2014
    23.06.2014
    Szanowni Państwo,
    Kampania Przeciw Homofobii na swojej stronie napisała o Małgorzacie Braunek: „Była heterosolidarna”. Wydaje mi się, że właściwsze byłoby określenie homosolidarna, jednak KPH odpisała mi, że osoby heteroseksualne, które solidaryzują się z osobami LGBT w ich działaniu na rzecz równych praw nazywa się heterosolidarnymi (z ang. straight ally). Bardzo proszę o rozstrzygnięcie, kto ma rację.
    Z wyrazami szacunku
    Karol Górski
  • odmiana obcych nazw miejscowych
    22.06.2014
    22.06.2014
    Dzień dobry,
    byłbym wdzięczny za wyjaśnienie, jak odmieniać nazwy własne r. żeńskiego z innych j. słowiańskich, które mają końcówkę wskazującą w polskim r. męski. Przykładowo, czy od Rosnieft/Hostivař (dzielnica Pragi) dop. l. poj. powinien brzmieć Rosniefti/Hostivaři (jak by powiedzieli rodzimi użytkownicy), czy też Rosnieftu/Hostivařu (jak powiedziałby Polak-niekoneser tych języków)? Czy coś zmieniłoby spolszczenie nazwy, np. Hostiwarz?
    Łączę stosowne wyrazy,
    Miłosz Pieńkowski
  • każualowa moda
    9.06.2014
    9.06.2014
    Szanowni Państwo,
    chciałbym zapytać, czy przerażenie, jakie odczuwam w związku z rozprzestrzenianiem się słowa każualowy (używanego np. na blogach związanych z modą, w celu określenia typu odzieży swobodnej, codziennej, mniej formalnej) jest uzasadnione?
    Z wyrazami szacunku
  • neuronauka
    6.05.2014
    6.05.2014
    Proszę o opinię o neuronauce, kalce neuroscience. Neurology/neurologia oznacza tylko dziedzinę medyczną, a cała reszta, tzn. badania podstawowe prowadzone na prostych organizmach, dociekania chemiczne, fizyczne i elektryczne zmieściły się w neuroscience. Wydaje się, że neurobiologia dobrze oddaje przeciwstawienie praktycznej medycyny teoretycznej biologii, ale jest jeszcze neurochemistry i neurobiology, które łatwo mieszczą się w neuroscience, a w neurobiologii już nie.
  • Eurazja i wyrazy pokrewne
    29.04.2014
    29.04.2014
    Szanowni Państwo,
    spotkałam się z opinią, że euroazjatyzm jest formą niepoprawną. Prawidłowa forma brzmi ponoć eurazjatyzm. Próba rozwiązania zagadki przysporzyła mi tylko większych kłopotów (całe szczęście tylko językowych). Czasami można spotkać się również z formami eurazjanizm oraz euroazjanizm. Która z form jest poprawna?
    Z wyrazami szacunku,
    Agata Maćkowiak
  • nieprzyswojone zwroty obcojęzyczne
    13.04.2014
    13.04.2014
    Szanowni Państwo!
    Jak zapisywać wtręty łacińskie, nie tak powszechnie znane jak: ex post czy post factum, ale na przykład: ante litteram, restitutio ad integrum czy in partibus infidelium? Wyróżniać kursywą czy nie? We wspomnieniach, które przygotowuję do druku, występują jedne i drugie. Czy zatem uzależniać zapis od stopnia przyswojenia (ale jak tu wyznaczyć granicę?), czy trzymać się jednej konwencji (wszystko pismem prostym lub wszystko pochyłym)?
  • z perspektywy 5 lat
    11.04.2014
    11.04.2014
    Czy można prosić o ponowne spojrzenie z perspektywy 5 lat na odpowiedź https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/celebryt;10049.html?
  • ambalaż – embalaż
    8.04.2014
    8.04.2014
    W towarzyskiej dyskusji wyłoniła się wątpliwość, czy przedstawianie artystycznie opakowywanych obiektów to ambalaż, jak utrzymuje Słownik języka polskiego PWN, czy embalaż, jak informuje Encyklopedia PWN. Każde z tych źródeł podaje tylko jedno z tych dwóch słów. Jak należy rozumieć tę rozbieżność?
  • made in Germany
    3.04.2014
    3.04.2014
    Szanowni Państwo,
    zwracam się pytaniem, czy poprawne jest użycie następującego zwrotu: „Wszystkie produkty Firmy X (są) made in Germany”. A może należy używać tylko takiego zwrotu: „Wszystkie produkty Firmy X wyprodukowano w Niemczech”? Z góry serdecznie dziękuję za odpowiedź.
    Łączę pozdrowienia
  • Unio mystica
    19.03.2014
    19.03.2014
    Unio mystica – czy jest to rodzaj nijaki, czy żeński? Ta unio czy to unio?
  • nazwy chińskie w odmianie
    18.03.2014
    18.03.2014
    Proszę o radę w sprawie odmiany chińskich nazw. Niektóre dwusylabowe nazwy miejscowe odmieniam: w Kunmingu, w Xiamenie. Nie odmieniam trzysylabowych, np. Xishuangbanna. W nazwiskach w miarę możliwości odmieniam drugi człon (tzn. imię), np. Deng Xiaopinga, ale mam kłopot z nazwiskami typu Wang Lianhui (wymowa [Łang Lienhłej]). Spotkałam się z formą typu Wang Lianhuia w dopełniaczu, czy jest poprawna? Jak odmieniać żeńskie imię Axia (wymowa podobna jak w polskim Asia)?
  • exemplum
    2.03.2014
    2.03.2014
    Dzień dobry!
    Proszę odpowiedzieć na pytanie: czy wyraz egzemplum jest tylko fonetycznym wariantem łacińskiego słowa exemplum (tzn. przykład), czy może jednak występuje również w takiej formie w pisowni? Proszę także o odmianę tego wyrazu przez przypadki w liczbie pojedynczej i mnogiej.
    Pozdrawiam
    Rafał Kowalski
  • On/Off
    28.02.2014
    28.02.2014
    Witam,
    ze względu na wykonywane zlecenie spotkałem się z następującym problemem. Instalowana przeze mnie maszyna posiada na panelu sterowania określenia On/Off. Czy mogą być używane jako polskie określenia, czy też należy je przetłumaczyć na włącz/wyłącz? Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam,
    Bruno Kowalczyk
  • loser i looser
    24.02.2014
    24.02.2014
    Czy słowo looser można uznać za spolszczoną formę angielskiego wyrazu loser? Wyraz w takiej właśnie formie, pisany przez dwa o i bez obocznego wariantu loser, znalazł się w jednym z nowych słowników szanowanego wydawnictwa. Za zaakceptowaniem loosera mógłby przemawiać też oozoos ;-)
  • brzydkie sportsmenki?
    14.02.2014
    14.02.2014
    Szanowni Państwo,
    mamy sportowców, którzy zdobywają medale lub mają je zdobyć. A jeśli są to kobiety, to są to sportsmenki. Nie podoba mi się ten wyraz. Czy jest lub był jakiś polski odpowiednik na nazwanie kobiet uprawiających sport?
  • narracyjny i narratywny
    3.02.2014
    3.02.2014
    Szanowna Poradnio,
    moje pytanie dotyczy badań nad grami wideo. W zagranicznych mediach używane bywa określenie ludonarrative dissonance, odnoszące się do istniejących sprzeczności między rozgrywką a narracją. Jak powinno brzmieć prawidłowe tłumaczenie tego zjawiska – dysonans ludonarracyjny czy ludonarratywny? Ilość wyników wyszukiwarki dla zapytania wskazuje na pierwszą opcję. Na czym więc polega różnica między przymiotnikami narracyjny i narratywny, o ile taka istnieje?
    Pozdrawiam!
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego