wyrazy obce

Znajdziesz tu informacje o pisowni, wymowie, znaczeniu lub pochodzeniu słów, które zostały zapożyczone do polszczyzny. Dowiesz się, czy dane słowo weszło już do naszego języka, albo dlaczego wejść do niego nie może. Poznasz kalki językowe i sposoby zapożyczeń.

  • kinesiotaping i kinesiology taping
    18.06.2013
    18.06.2013
    Dzień dobry,
    proszę o pomoc w rozstrzygnięciu wątpliwości dotyczących zapisu dwóch terminów – kinesiotaping i kinesiology taping (techniki rehabilitacji, w których wykorzystuje się naklejane elastyczne taśmy). Rehabilitanci odmieniają te pojęcia, nie wiem jednak, jak należy je zapisać. Czy poprawny jest zapis np. o kinesiotapingu, z kinesiology tapingiem? Czy powinno się stosować kursywę?
    Z góry dziękuję za pomoc.
    Pozdrawiam
  • nadpisać
    30.05.2013
    30.05.2013
    Witam!
    W ostatnim czasie wzbudziło moją wątpliwość słowo nadpisać. Funkcjonuje ono już dłuższy czas w języku polskim i wydaje się być dosyć dobrze zakorzenione, jednak nie jestem przekonany co do jego poprawności. Jeśli dobrze zauważyłem, jest ono kalką angielskiego overwrite, i wydaje mi się, że podczas tłumaczenia zostało zatracone oryginalne znaczenie, a dla osoby, która pierwszy raz spotyka się z tym słowem może być ono niejasne. Czy powinno się używać innego synonimu tego słowa?
  • start-up
    16.05.2013
    16.05.2013
    Dzień dobry,
    jak powinniśmy zapisać sturtup na określenie firmy – sturtup czy sturt-up? I jak wygląda odmiana tego słowa?
    Dziękuję za pomoc.
  • tagi i znaczniki
    8.05.2013
    8.05.2013
    Czy uzasadnione jest zapożyczanie wyrazów tag, tagować, skoro mamy w języku polskim precyzyjne odpowiedniki: znacznik, znakować, cecha, cechować, wyróżnik, wyróżniać, etykieta, etykietować? Pytanie dotyczy w szczególności zastosowania słów tagi, tagować w odniesieniu do popularnej od pewnego czasu funkcji znakowania treści internetowych słowami kluczowymi, klasyfikującymi te treści etykietami, spotykane np. w zestawieniu (?) chmura tagów.
  • grecki czy helleński?
    7.05.2013
    7.05.2013
    Czy stosowanie przymiotnika helleński w odniesieniu do współczesnej Grecji jest poprawne? Jest on spotykany w prasie (np. Helleńska Federacja Hotelarska, Helleńskie Ministerstwo Kultury), jednak to chyba kalkowanie z angielskiego (por. ang. Hellenic Republic). W słownikach przym. helleński odnoszony jest do Hellenów, starożytnej Grecji, Hellady; przym. grecki zaś od Grecji. Jak zatem poprawnie zapisać: Greckie (czy Helleńskie) Ministerstwo Turystyki? grecka (czy helleńska) marynarka wojenna?
  • determinanty i ograniczniki
    7.05.2013
    7.05.2013
    Witam!
    W słowniku Doroszewskiego pod hasłem determinant czytamy: „determinant (…) wszelki element, którego funkcja polega na wyznaczaniu (determinowaniu) czegoś”. Łacińskie słowo determino oznacza 'odgraniczam'. Czy więc determinantami można nazywać pewne ograniczniki (determinanty = ograniczniki)?
    Pozdrawiam
    Rafał Kowalski
  • tok szoł
    22.04.2013
    22.04.2013
    Szanowni Państwo,
    czytając książkę, natknąłem się na wyraz talk-show zapisany w formie tok szoł. W pierwszej chwili zupełnie nie mogłem zrozumieć, o co chodzi. Czy nie wydaje się Państwu, że tego typu polonizacja jest zbyt odważna, wręcz nieczytelna? Jestem zwolennikiem polszczenia obcych wyrazów, ale raczej przy zachowaniu pewnej przejrzystości i umiarkowania. Jakie jest Państwa zdanie? Może moje zarzuty są nieuzasadnione i przesadzone?
    Z wyrazami szacunku
    Dominik
  • blurp
    8.04.2013
    8.04.2013
    Jak powinniśmy wymawiać coraz częściej spotykane dziś słowo blurb: [blurp] czy [blerp]? A przy okazji – która forma D. lp. jest Państwa zdaniem lepsza?
  • dystraktor
    8.04.2013
    8.04.2013
    Szanowni Państwo,
    Dla efektu stylistycznego potrzebuję „uczonego” neologizmu o znaczeniu: ktoś lub coś powodującego u podmiotu lirycznego dystrakcję, czyli mówiąc po ludzku – nie pozwalającego mu się skupić. Jak Państwo uważacie, co będzie brzmieć najlepiej: dystraktor (jak traktor), dystraktant (jak pertraktant) czy dystrahent (jak kontrahent)?
    Z poważaniem,
    Łukasz
  • blackhawki i nightshade'y
    29.03.2013
    29.03.2013
    Szanowna Poradnio!
    Czy myśliwce typu Blackhawk to blackhawki? Czy raczej lepiej ich nie polszczyć i używać formy blackhawks? Odmiana liczby pojedynczej nie stwarza problemów: blackhawka, blackhawkiem itd., więc dobrze byłoby być konsekwentnym i odmieniać też w l.mn. A co z formami nightshade, czy to są w liczbie mnogiej nightshady? Czy nightshade'y? Dziękuję.
  • i tak
    28.03.2013
    28.03.2013
    Czy używanie zwrotu I tak / I tak na przykład (rusycyzm?) na początku zdania jest zgodne z normami polszczyzny? Jeśli tak, to czy postawienie przecinka po ww. zwrotach jest błędem? Przykłady:
    I tak nazwisko van Gogha pojawia się już w pierwszym rozdziale powieści, w związku z portretem protagonisty.
    I tak na przykład większość z was prawdopodobnie zna pojęcie odporności stada.
  • jeszcze o lokowaniu produktu
    20.03.2013
    20.03.2013
    Czy poprawny jest modny ostatnio w audycjach tv zwrot: „Audycja zawierała lokowanie produktu”? Mnie i moich znajomych taki zwrot marketingowy niezmiernie razi, uważamy go za swoisty dziwoląg.
  • dolce vita wśród włoskich potraw
    9.03.2013
    9.03.2013
    Po wydaniu książki Marty Grycan Moja Dolce Vita internauci zaczęli się spierać, czy w tytule jest błąd, czy nie powinien brzmieć Moje Dolce Vita, tak jak Rzymskie dolce vita. Który zapis jest poprawny? A przy okazji – czy nazwy potraw w obcych językach należy zapisywać kursywą? Pizza, ravioli czy risotto zadomowiły się już w naszym języku, ale co np. z włoskimi tagliolini, garganelli, grissini, cappelletti? Co z biancomangiare z migdałami, malinowym coulis czy zupą julienne?
  • adaptacja akcentowa wyrazów obcych
    6.03.2013
    6.03.2013
    Szanowni Państwo,
    w procesie apelatywizacji dokonuje się zmiana pisowni (wielka litera na małą) oraz adaptacja do polskiej pisowni i fonetyki (w przypadku propriów o proweniencji obcej). Żadne ze znanych mi źródeł nie wspomina zaś o zmianie sposobu akcentowania. Wydaje mi się, że nazwisko Kałasznikow zaakcentujemy proparoksytonicznie, a w nazwie karabinu kałasznikow akcent położymy na drugiej sylabie od końca. Czy mam rację? Czy można zatem sformułować ogólną regułę?
    Z wyrazami szacunku
    D.
  • preferencje
    3.03.2013
    3.03.2013
    Moje uszanowanie.
    Czasami słyszę o czyichś preferencjach muzycznych. Czy to dobre połączenie wyrazów? Sprawdzałem znaczenie słowa preferencje i jakoś nie pasuje mi ono w połączeniu z muzyką.
  • śmiałe spolszczenia nazw handlowych
    24.02.2013
    24.02.2013
    W jaki sposób zapisywać potoczne określenia powstałe od nazw, zwykle angielskich, marek? Z wielkiej, czy małej litery; spolszczać pisownię? Mam na myśli chociażby słowa mak (McDonald’s) albo fejs (Facebook).
  • niesubordynowany korespondent
    22.02.2013
    22.02.2013
    Dzień dobry!
    Chciałbym zadać dwa/trzy pytania (proszę wybaczyć niesubordynację).
    1. Czy media poprawnie nazywają zrzeczenie się kardynała Ratzingera papiestwa abdykacją? Czy powinniśmy mówić na przykład o renuncjacji?
    2. Czy nie ma sprzeczności w uznawaniu przez słowniki j. polskiego wyrazów typu: quality, venta, exodus przy jednoczesnym wykluczeniu przez RJP liter: v, q, x z polskiego alfabetu? Czy powinniśmy dążyć do spolszczania wyrazów, tj. diesel, weekend?
    Pozdrawiam
    Michał
  • wyrazy obce polszczone
    20.02.2013
    20.02.2013
    Szanowni Państwo!
    Moje pytanie dotyczy zapisu wyrazów obcych użytych żartobliwie, z polską końcówką fleksyjną. Dla przykładu: „Spotkałem się z naszą «cuisinièrą» – czy wyraz obcy dawać właśnie w cudzysłowie, a do tego kursywą, czy może sama kursywa wystarczy? Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Z poważaniem,
    Julia Doroszewska
  • edycja
    16.02.2013
    16.02.2013
    Czy wyrażenia: piętnasta edycja konkursu, festiwalu, przeglądu filmowego itp. można uznać za poprawne? Wprawdzie WSPP jako lepszy zastępnik podaje wydanie, ale nie jestem przekonany o trafności tego wskazania. Nawiasem mówiąc, aż 26 spośród 28 wystąpień formy edycja w Państwa poradni dotyczy niezastąpionej książki Adama Wolańskiego.
  • autentykacja
    14.02.2013
    14.02.2013
    Szanowni Państwo!
    W środowisku informatycznym upowszechniło się, nie tak dawno temu, słowo autentykacja, które budzi we mnie najgorsze instynkty. Zazwyczaj użyte jest ono zamiast uwierzytelniać, rzadziej autoryzować. Niestety często sam używający tego słowa nie widzi różnicy pomiędzy trzema przytoczonymi przeze mnie słowami. Jednakże kiedyś podobnie starałem się zwracać uwagę na użycie unikalny (wtedy 'dający się uniknąć') zamiast unikatowy, a później forma unikalny została zaakceptowana przez RJP, zaś ja zostałem ze słowem przestarzałym. Czy istnieje ryzyko, że z autentykacją będzie podobnie?
    Łączę wyrazy szacunku,
    Krzysztof Kołodziejczyk
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego