Tu dowiesz się wszystkiego o pisowni. Poznasz odpowiedzi ekspertów na pytania: czy dane słowo pisze się dużą czy małą literą; jak zapisać nie z innym słowem: razem czy osobno; jaka jest pisownia skrótów; jak zapisać nazwy stanowisk, nazw własnych, tytułów; kiedy stosować zapis łączny, kiedy rozdzielny, a kiedy z łącznikiem; jak dzielić wyrazy na granicy wierszy.
Wykładnik trybu przypuszczającego
„Gdyby on to zrobił, to ktoś by o tym wiedział” – czy to zdanie jest poprawnie napisane? Czy może powinno być „Gdyby on to zrobił, toby ktoś o tym wiedział”? Czy cząstka „by” zawsze musi łączyć się ze spójnikiem? W książkach tego typu zdania są różnie zapisywane... I jeszcze jedno pytanie: czy mogłoby być napisane w tym zdaniu zamiast „gdyby” słowo „jeżeli”? („Jeżeli on by to zrobił, toby ktoś o tym wiedział”). Takie zdania też widuję w książkach, choć wg mnie bardziej pasuje tu „gdyby”.
Człowiek(-)Warzywo, Człowiek(-)Ćma
Dzień dobry!
Chciałabym zapytać o pisownię postaci takich jak „Człowiek(-)Warzywo” (https://cryptidz.fandom.com/wiki/Veggieman) czy „Człowiek(-)Ćma” (https://pl.wikipedia.org/wiki/Mothman). Czy stosujemy wobec nich tę samą zasadę, którą posługujemy się przy człowieku pająku albo kobiecie kocie?
Serdecznie pozdrawiam
Mira
Nazwy nowych przedrostków układu SI
W listopadzie 2022 przyjęto nowe przedrostki układu SI. W oryginale ich nazwy brzmią ronna-, ronto-, quetta-, quecto- (https://www.gum.gov.pl/pl/aktualnosci/5412,Rozszerzenie-listy-przedrostkow-jednostek-miar-SI.html).
Czy zalecana polska pisownia byłaby odmienna od tej oryginalnej? Naturalne wydaje mi się, by ostatnie dwa pisać jako kwetta- i kwekto- (niewystępujące w polszczyźnie Q na KW i C zamienione na K – przez analogię do pary jotta/jokto, które po angielsku są zapisywane yotta/yocto).
Zapis przyrostków i końcówek gramatycznych
Dzień dobry,
chciałbym zapytać, czy w języku polskim oddzielamy przyrostki słowotwórcze i końcówki fleksyjne; np. w wyrazie spokojny mamy przyrostek „-n-” i końcówkę fleks. „-y”, czy przyrostek „-ny” i końcówkę „-y”?
Nazwa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
Szanowni Państwo,
jak poprawnie zapisać nazwę spółki? Dla przykładu w KRS jest „NAZWA SPÓŁKI SP. Z O.O.”, tylko że tam wszystko jest pisane wielkimi literami, capslockiem. Tak więc należy się stosować do tego zapisu, czy powinno się jednak używać normalnego zapisu „Nazwa spółki sp. z o.o.”?
Łączę wyrazy szacunku
Nazwy wystaw w muzeach
Dzień dobry.
Jak poprawnie zapisywać nazwy wystaw stałych w muzeach, np.:
Galeria Sztuki Gotyckiej, Galeria Malarstwa i Rzeźby Polskiej od końca XVIII do początku XX wieku, Galeria Sztuki Współczesnej, Galeria Portretu Mieszczańskiego, Sztuka Orientu. Tak to funkcjonuje w Toruniu. Czy wymagane są tutaj wszędzie wielkie litery (tak jak w nazwach instytucji)?
Z szacunkiem
Andrzej Toruń
Aparat edytorski w służbie czytelności tekstu
Witam,
czy dopuszczalny jest zapis poniższych tekstów?
„Starsza pani znowu krzyczy, żebym stąd poszła, nie słyszysz, odejdź!”;
„Ale, mówi, skoro jestem jej wnuczką – wsuwa szpilkę w kok – może zrobić dla mnie wyjątek. Może nauczyć mnie paru rzeczy, ale tylko jeśli naprawdę tego chcę. Po raz kolejny wyciąga rękę. Chcę, odpowiadam.”;
„Grajek nalega, żebym zatańczyła, na co czekasz, mała, zatańcz dla biednego Milána, gryfem wskazuje na zdjęcie między strunami.”
Dziękuję i pozdrawiam
olęder w znaczeniu osadnik
Serdecznie pozdrawiam!
Proszę o rozstrzygnięcie, jak pisać nazwę „Olender” -- „Olęder” -- „olender” -- „olęder” -- czy dużą literą, czy przez „ę”? Znam opinię prof. Podrackiego, który radzi, aby przez „ę”, i prof. Bańki, aby dużą i przez „en”.
Ja piszę małą i nie używam „ę”. Ale jak żyć z tym problemem, jak żyć?
nie mniej czy niemniej
Dzień dobry, chciałabym zapytać o pisownię nie mniej / niemniej. Jak należy zapisać ten wyraz w takim popularnonaukowym tekście historycznym: „Są podróże znikąd i donikąd. Niektóre urastają do rangi symbolu. Takim wydarzeniem stał się przyjazd Piłsudskiego do Warszawy z magdeburskiej twierdzy. Schorowany komendant Legionów Polskich wrócił jako triumfator, zarówno wojskowy, jak i polityczny. Niemniej / nie mniej (?) ważkie znaczenie miał powrót do Polski I. Paderewskiego.”?
wewnątrzzakonny
Witam, chciałbym zapytać o prawidłową zasadę zapisu słowa „wewnątrzzakonny”, gdyż spotykam w publikacjach różne formy – oddzielnie, z pauzą pomiędzy, łącznie. Dziękuję serdecznie za wyjaśnienie.
Pozdrawiam
Skrót od doktorka
Szanowni Państwo,
zastanawia mnie kwestia stawiania kropek po skrótach, w przypadku kiedy mamy do czynienia ze słowami w formach żeńskich, w przypadku feminatyw. Zasada, że kropkę po „dr” stawiamy kiedy chcemy użyć skrótu w przypadku innym niż mianownik, jest jasna. Czyli „dr Jan Kowalski”, ale „Idę do dr. Jana Kowalskiego”. Co w przypadku, kiedy chcemy użyć skrótu od słowa "doktorka", np. „Doktorka Sylwia Spurek”? Czy wówczas stawiamy kropkę i w mianowniku, skoro wyraz kończy się na „a”?
Jano-Pawłowy
Czy pisownia przymiotnika dzierżawczego Jano-Pawłowy (od: Jan Paweł) jest prawidłowa? W innych podobnie utworzonych przymiotnikach łącznik nie występuje: świętomarciński (od: Święty Marcin) czy świętojański (od: Święty Jan). W uzusie przeważa pisownia bez łącznika: studia Janopawłowe, wykłady Janopawłowe,
de Tocqueville
Szanowni Państwo,
jak należy odmieniać nazwisko Tocqueville? Czy w narzędniku powinno być Tocqueville'm (https://sjp.pwn.pl/szukaj/Tocqueville.html, dostęp 1.11.2022), czy Tocqueville'em (Słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. A. Markowski, 2010)?
Z wyrazami szacunku
Czytelniczka
Znaki liczb rzymskich
Dzień dobry, mam pytanie czy błędem językowym jest pisanie „Dziady część III” albo „II Wojna Światowa” bez pionowych kresek w liczbach rzymskich? A także czy można napisać „2 Wojna Światowa” zamiast „II Wojna Światowa”?
Z góry dziękuję za pomoc.
Pivot czy piwot?
Dzień dobry,
zajmuję się opisywaniem zjawisk ekonomicznych i rynkowych. Ostatnio modne stało się słowo pivot w znaczeniu «zwrot», «zmiana kierunku, nastawienia» w odniesieniu do polityki Fedu.
W słowniku figuruje słowo piwot (koszykówka, ale też chodzi o zwrot). Czy w związku z tym lepiej pisać piwot w znaczeniu polityki pieniężnej, czy pozostać przy anglosaskim pivocie?
Pozdrawiam
Imiona władców i członków ich rodzin
Dzień dobry,
mam pytanie dotyczące spolszczania imion – konkretnie chodzi mi o rodzinę Borgiów i tego typu przypadki, kiedy członków rodziny jest więcej, a tylko część z nich ma spolszczone imiona. Np. piszemy Lukrecja (a nie Lucrezia), Cezar (a nie Cesar), ale już pozostali dwaj synowie Rodriga (no właśnie, a nie Roderyka), czyli papieża Aleksandra VI, to już Giovanni i Joffre, a nie Jan i Godfryd. (Posiłkuję się tłumaczeniem powieści Maria Puza „Rodzina Borgiów”).
Z góry dziękuję!
Protosłońce
Jak należy zapisać następujący termin: Protosłońce, protosłońce czy proto-Słońce?
Nazwy godności, funkcji i stanowisk w tekście prasowym
Dzień dobry. Jaką pisownię stanowisk przyjąć w lokalnej gazecie, w której często w pierwszym akapicie wymieniamy wielu gości i chcemy uniknąć nadmiaru wielkich liter? Chodzi mi o konkretne przykłady:
„Marszałek Województwa Mazowieckiego Jan Kowalski” czy „marszałek województwa mazowieckiego Jan Kowalski”;
i – analogicznie, też z nazwiskami – takie stanowiska jak: „Starosta Warszawski Zachodni”, „Sekretarz Powiatu Warszawskiego Zachodniego”; „Przewodnicząca Rady Gminy XYZ”; „Wójt Gminy XYZ̈.
Nazwy geograficzne świata
Szanowni Państwo,
jak zapisywać obce nazwy geograficzne, których nie ma w Encyklopedii PWN ani w żadnym polskim słowniku, nie są wymieniane przez Komisję Standaryzacji Nazw Geograficznych, ale w internecie są używane ich polskie wersje. Przykładem może być wyspa Mozia, która jest też nazywana Motją. A co w wypadku nazw, w których są akcenty i inne znaki diakrytyczne, ale np. w polskich przewodnikach dla turystów używa się nazw spolszczonych? Jaki zapis wybrać?
Serdecznie pozdrawiam
Drogi Użytkowniku AdBlocka,
wiemy, jak cenny jest Twój czas – zajmiemy Ci tylko chwilę.
Czy dasz nam szansę, abyśmy mogli dalej tworzyć źródło Twojej sprawdzonej, darmowej wiedzy, z której właśnie chcesz skorzystać? Bez wpływu z reklam będzie to po prostu niemożliwe. Dlatego prosimy – dodaj naszą domenę, jako wyjątek lub skorzystaj z instrukcji i odblokuj wyświetlanie reklam na naszych serwisach.
Dziękujemy!
Redakcja serwisów PWN
Wydawnictwa Naukowego PWN
