nazwy własne

W tym miejscu znajdziesz wszystko, co chcesz lub powinieneś wiedzieć o nazwach własnych. Dowiesz się, które z nich piszemy małą literą, od których powstały przymiotniki a od których nie, czy od nazwy każdej miejscowości można utworzyć nazwę jej mieszkańca. Poznasz rozstrzygnięcia problemów związanych z nazwiskami i ich odmianą. A jeśli jakiejś odpowiedzi nie znajdziesz, możesz zadać pytanie naszym ekspertom.

  • mieszkańcy Madrytu
    18.05.2007
    18.05.2007
    Jak się mówi na mieszkankę Madrytu? (Paryżanka itp.).
  • olzianin
    17.05.2007
    17.05.2007
    Witam!
    Jak poprawnie brzmi nazwa mieszkańca miejscowości Olza: olzanin czy olzianin? Jaka zasada rządzi taką odmianą?
    Pozdrawiam, Agnieszka
  • wikingowie i Waregowie
    16.05.2007
    16.05.2007
    Dlaczego w słowniku ortograficznym na stronach PWN wikingowie są pisani małymi literami, podczas gdy Waregowie wielką? Czy nie powinny obie te nazwy wojowników skandynawskich być pisane tak samo – małą literą?
  • wielkie litery w nazwach aktów prawnych
    16.05.2007
    16.05.2007
    Szanowni Państwo!
    1. Czy świadome posługiwanie się wielkimi literami w nazwach traktatów w zamiarze tworzenia zwyczaju językowego (np. w publikacjach naukowych czy zbiorach dokumentów) jest rażąco niepoprawne, czy jednak dopuszczalne?
    2. Czy zgodzą się Państwo, że jest pewne uzasadnienie dla pisowni nazw aktów prawa międzynarodowego (nawet o charakterze tzw. prawa „miękkiego”) o szczególnym znaczeniu, np. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Karta Praw Podstawowych UE?
    Dziękuję i pozdrawiam,
    M. Balcerzak
  • wielkie litery w nazwach urzędów
    11.05.2007
    11.05.2007
    Dlaczego w sformułowaniu: „Konkurs, objęty patronatem ministra kultury i dziedzictwa narodowego Kazimierza Michała Ujazdowskiego” użyto małej litery? Czy można w tej sytuacji (kiedy pojawia się pełna nazwa i nazwisko) zastosować wielką literę?
  • Jakub de Voragine
    10.05.2007
    10.05.2007
    Witam!
    Moje pytanie dotyczy wymowy nazwiska Jakuba de Voragine. Parę już lat zastanawiam się, która opcja byłaby najwłaściwsza. Jako że Jakub Włochem był – może z włoska? Jednak – łacina, więc może – Voraginus? Także inne zasłyszane praktyki (m.in. wymawianie tego nazwiska z francuska) przyprawiają mnie o ciężką konfuzję… Cóż zrobić z Jakubem? Proszę o pomoc:)
    Z góry dziękuję.
    Pozdrawiam serdecznie!
  • Lepczowie
    10.05.2007
    10.05.2007
    Witam. Zastanawiam się, jak brzmi przymiotnik od słowa Lepcze lub Lepczowie. Nigdzie takiej formy nie znalazłam, a analogia do Czukczy albo Komańczów nie jest moim zdaniem zadowalająca. W książce, którą czytam, występuje przymiotnik lepczy, ale nie bardzo mi się podoba. Bardzo proszę o rychłą odpowiedź, bo czytanie tej książki to moja praca i mam termin zaraz po tzw. długim weekendzie.
    Pozdrawiam. Ula
  • ul. 1 PLM „Warszawa”
    10.05.2007
    10.05.2007
    Dzień Dobry!
    Proszę o informację, w jaki sposób powinno pisać się liczebnik i cudzysłów przy ulicy I PLM „Warszawa” (I Pułku Lotnictwa Myśliwskiego „Warszawa”). Spotkałam się z różnym oznaczeniem ww. ulicy, np. 1-go PLM „Warszawa”, 1. PLM…, I PLM…
    Pozdrawiam serdecznie
  • odmiana imion
    10.05.2007
    10.05.2007
    Ostatnio ukazały się w Polsce książki w nowej serii współczesnej literatury iberoamerykańskiej: postm@condo. Opublikowano dotychczas powieści Jaime’ego Bayly’ego i Edmundo Paza Soldana. Jednak w informacjach prasowych (i omówieniach sprzed lat, np. tłumacza) prawie nikt nie odmienia imion tych autorów (Jaime – Jaime’ego, Edmundo Paz – Edmundo Paza). Dlaczego?
  • Sarkozy
    10.05.2007
    10.05.2007
    Witam.
    Nowo wybrany prezydent Francji nazywa się Sarkozy. Jest on synem węgierskiego emigranta. W prasie, jak i w internetowych serwisach informacyjnych, w odmianie jego nazwiska raz używa się apostrofu (odmiana nazwiska francuskiego), a raz nie (odmiana nazwiska węgierskiego). Stąd moje pytanie: czy nazwisko prezydenta Francji należy odmieniać jako nazwisko węgierskie, czy też jako nazwisko francuskie?
    Pozdrawiam.
  • konsens w sprawie Spartan
    10.05.2007
    10.05.2007
    Szanowni Eksperci,
    czy dla mieszkańca i mieszkańców Sparty istnieją formy: Spartata i Spartaci? Uważałam do tej pory, że poprawne formy brzmią: Spartanin, Spartanie, ale ostatnio w tłumaczeniu filmu spotkałam właśnie te inne formy – może obie są poprawne?
    I jeszcze jedno: spotkałam się z opinią, że nie powinno się mówić consensus, tylko consens. Czy to prawda?
    Dziękuję i serdecznie pozdrawiam
    Joanna
  • tybiński
    10.05.2007
    10.05.2007
    Jaką postać ma przymiotnik od nazwy Tybinga (miasto w Niemczech)? Wydaje mi się, że tybindzki, ale znalazłam w Słowniku nazw własnych J. Grzeni: Getynga – getyński, stąd moje wątpliwości.
    Pozdrawiam serdecznie.
  • odmiana nazw obcojęzycznych
    27.04.2007
    27.04.2007
    Szanowni Państwo,
    mam pytanie w sprawie odmiany obcojęzycznych nazw. Czy tak jak nazwiska można je odmieniać, dodając końcówki jak w języku polskim? Czy wobec tego jest poprawne: kierownictwo Mittelwerku, wzorując się na Mittelwerku? I – w przypadku KZ Dora – czy można powiedzieć w Dorze, do Dory?
    Serdecznie dziękuję za odpowiedź.
    Agnieszka Lenarczyk
  • odmiana nazwisk
    27.04.2007
    27.04.2007
    Witam!
    Jestem w trakcie przygotowywania zaproszen slubnych i bardzo proszę o pomoc w odmianie nazwisk: Panstwo Dunst, Kusmierczak, Pliszkiewicz. Dziekuje! Przepraszam za brak polskich liter, ale przebywam za granica.
  • odmiana obcojęzycznych imion i nazwisk
    24.04.2007
    24.04.2007
    Szanowni Państwo!
    Proszę o wskazówkę dotyczącą odmiany obcojęzycznych imion i nazwisk. Czy jest poprawne sformułowanie: publikacje Eugena Kogona, Davida Rousseta i Christophera Burney'a, czy raczej publikacje Eugena Kogon, Davida Rousset i Christophera Burney? Z góry bardzo dziękuję.
  • Euro 2012
    24.04.2007
    24.04.2007
    Jak powinno się prawidłowo pisać hit ostatnich dni – EURO 2012, czy Euro 2012? Czy pisownia Euro 2012 nie sugeruje, że to w 2012 wprowadzimy walutę euro?
  • Tondera
    24.04.2007
    24.04.2007
    Dzień dobry,
    proszę o informację, czy nazwisko Tondera podlega odmianie przez przypadki. Czy jest to jakiś wyjątek? Jego właściciel twierdzi, że nazwisko to nie odmienia się, a ja jestem początkującą redaktorką i bardzo zależy mi na usystematyzowaniu pewnych prawd językowych. Chodzi o użycie tego nazwiska także w tekście pisanym. Będę niezwykle wdzięczna za szybką odpowiedź.
    Pozdrawiam serdecznie
  • święta
    23.04.2007
    23.04.2007
    Droga Redakcjo, wiem, że poprawne zapisy to święta Bożego Narodzenia i święta Wielkiejnocy (święto nie jest częścią nazwy własnej). Dlaczego jednak w słowniku ortograficznym online jest zapis Święto Przemienienia Pańskiego?
    Czy nie byłoby lepiej zapisać święto małą literą (jako wyraz niewchodzący w skład nazwy własnej)? A jak odróżnić, czy wyraz jest, czy nie jest częścią takiej nazwy? Dziękuję.
  • nazwy pospolite i nazwy własne
    23.04.2007
    23.04.2007
    Proszę o informację dotyczącą pisowni takich nazw, jak zoo, rynek, ratusz, ogród botaniczny itp. Jeśli te nazwy odnoszą się do konkretnych miejsc w danym mieście, to zapiszemy je dużą czy małą literą? Zatem w zdaniu: „Dzisiaj byliśmy w zoo”, gdy chodzi o zoo wrocławskie, piszę tę nazwę małą czy dużą literą? To samo dotyczy pozostałych, wcześniej wymienionych nazw. Słownik podaje regułę niezbyt jasno.
    Łączę wyrazy szacunku.
  • mieszkańcy miast (i państw) starożytnych
    13.04.2007
    13.04.2007
    Nazwy mieszkańców miast piszemy małą literą, a państw dużą. Tymczasem so.pwn.pl podaje: Bantamczyk (mieszkaniec Bantamu), Samarytanka (mieszkanka starożytnej Samarii), Trojanin, Trojańczyk (mieszkaniec Troi).
    W encyklopedia.pwn.pl miasta Samaria i Bantam są „ważniejsze” (bo mają odrębne hasła) od krainy Samaria i sułtanatu Bantam. Czy pominięcie w słowniku ortograficznym samarytanki (mieszkanki Samarii miasta) i bantamczyka to przeoczenie?
    Co do Troi, znajduję wyłącznie, że to miasto. Skąd więc duża litera?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego