nazwy własne

W tym miejscu znajdziesz wszystko, co chcesz lub powinieneś wiedzieć o nazwach własnych. Dowiesz się, które z nich piszemy małą literą, od których powstały przymiotniki a od których nie, czy od nazwy każdej miejscowości można utworzyć nazwę jej mieszkańca. Poznasz rozstrzygnięcia problemów związanych z nazwiskami i ich odmianą. A jeśli jakiejś odpowiedzi nie znajdziesz, możesz zadać pytanie naszym ekspertom.

  • Kronika wycinków prasowych
    13.03.2007
    13.03.2007
    Szanowni Państwo!
    Czy w nazwie Kronika wycinków prasowych wszystkie wyrazy piszemy dużą literą?
  • odmiana nazwisk
    13.03.2007
    13.03.2007
    Witam,
    proszę o potwierdzenie, że nazwisko Sawukinas należy w języku polskim odmieniać: Sawukinasa, Sawukinasowi itd. Nie mogę przekonać rodziny mojego partnera, że używanie tego nazwiska bez odmieniania jest nieprawidłowe.
    Pozdrawiam
  • Fight Club
    8.03.2007
    8.03.2007
    Niedawno ukazało się nowe tłumaczenie powieści Chucka Palahniuka Fight Club: Podziemny Krąg. Wydawca i niektórzy recenzenci odmieniają tytuł (D. Fight Clubu), inni nie. Jak czynić najlepiej i na jakiej podstawie – zasadzie językowej z podobnymi tytułami? Spolszczać zapis i nadawać mu rodzime końcówki fleksyjne?
  • Haruki Murakami, Yusef Komunyakaa
    8.03.2007
    8.03.2007
    Jak odmieniać dane osobowe pisarzy: Haruki Murakami, Yusef Komunyakaa? Jaka zasada obowiązuje przy deklinacji nietypowych imion i nazwisk obcych? Recenzenci i wydawcy tych autorów używają różnych końcówek fleksyjnych.
  • nazwiska złożone
    2.03.2007
    2.03.2007
    Szanowni Państwo!
    Moje pytanie wiąże się ze sporem, jaki ostatnio toczył się w miejscu mojej pracy i podzielił współpracowników na dwa obozy. Kwestią sporu była pisownia nazwisk podwójnych (nie jestem pewien, czy tak się to fachowo określa), tzn. jaka jest właściwie kolejność podawania nazwisk, jeśli chce się (w przypadku kobiety) zachować nazwisko panieńskie?
    Z góry dziękuję za odpowiedź. Pozdrawiam serdecznie.
    Krzysztof
  • Capote
    2.03.2007
    2.03.2007
    Chciałbym spytać o odmianę nazwiska (Trumana) Capote. Słownik PWN podaje odmianę Capote’a, Capote’owi itd., czyli tak, jakby e było nieme. Tymczasem to nazwisko wymawia się [kapouti:] (ew. [kapote], zgodnie z brzmieniem włoskim), dlatego trudno stosować regułę odnoszącą się do słów z niemym e. Czy słowo Capote może być nieodmienne, tak jak Capone?
    W języku angielskim jest też rzeczownik capote [kapout] – jeśli ktoś ma tak na nazwisko, to odmienia się ono tak jak w Państwa słowniku.
  • PWSZ
    1.03.2007
    1.03.2007
    Dzień dobry. Czy skrótowiec PWSZ (Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa) należy odmieniać w miejscowniku jako PWSZ-ie czy też PWSZ-u? Czyli czy mówimy o [pe-wu-es-zecie] czy też o [pe-wu-eszu]?
    Dziękuję.
  • mieszkańcy Ursusa
    1.03.2007
    1.03.2007
    Jak powiedzieć o mieszkance dzielnicy Ursus? Ursusanka brzmi dziwnie. Czy o mieszkańcu należy mówić Ursusanin?
  • Super Express
    1.03.2007
    1.03.2007
    Witam!
    Czy rozdzielny zapis Super Express jest poprawny? Według reguł przedrostek super- jest pisany łącznie z wyrazem. Czy w wypadku nazwy własnej ta zasada nie jest wiążąca?
    Pozdrawiam i czekam na odpowiedź.
  • Frenkiel
    26.02.2007
    26.02.2007
    Szukając danych o przodkach, natknęłam się na dwie formy odmiany nazwiska Frenkiel, tj. (kogo? czego?) Mieczysława Frenkiela / / Mieczysława Frenkla (D.). Moja rodzina odmienia to nazwisko: rodzina Frenkielów (a nie Frenklów). Która odmiana jest prawidłowa? Proszę o informację, jak należy odmieniać moje nazwisko (w przypadku mężczyzn i kobiet). Czy „Nie ma pana Frenkiela”, czy też „pana Frenkla”? I jak to jest w przypadku pań.
    Z poważaniem
    Sylwia Frenkiel-Tobjasz
  • rzeka Wel
    26.02.2007
    26.02.2007
    Dzień dobry.
    Moje pytanie dotyczy rzeki Wel, dopływu Drwęcy, a konkretnie jak tę nazwę powinno się odmieniać. W Internecie i literaturze spotkałem się z 3 różnymi formami odmiany: „Płynąć Wlą, Welą oraz Welem” i nie wiem, która z nich jest poprawna. Co więcej, nie wiem nawet, czy jest to wyraz rodzaju męskiego, czy żeńskiego.
    Pozdrawiam
  • Välbe
    26.02.2007
    26.02.2007
    Jak pisać nazwisko rosyjskiej biegaczki narciarskiej i wielokrotnej medalistki olimpijskiej Jeleny Вяльбе. Wikipedia podaje Välbe, według zasad transkrypcji z rosyjskiego powinno być Wialbie, najczęstszą formą wg Google (na stronach polskich) jest Wialbe. Nazwisko, jak udało mi się ustalić, jest po mężu Estończyku, ale sama sportsmenka jest Rosjanką i mieszka w Rosji.
  • odmiana złożonych nazw firmowych
    26.02.2007
    26.02.2007
    W jaki sposób powinno odmieniać się wyrażenie typu Volkswagen Touran, nowy Touran?
  • PZMot
    16.02.2007
    16.02.2007
    Witam,
    pytanie dotyczy odmiany skrótu: PZMot. Część słowników (np. Wielki słownik ortograficzny PWN) podaje odmianę z kreseczką: PZMot-u, PZMocie. Taką regułę możemy też przeczytać w zasadach pisowni i interpunkcji w witrynie PWN. Część słowników (np. Słownik ortograficzny języka polskiego, Muza SA, Słownik nazw własnych) podaje odmianę bez kreseczki: PZMotu, PZMocie.
    Bardzo proszę, najchętniej Pana dr. Jana Grzenię, o pomoc w ustaleniu, który zapis jest prawidłowy.
  • marka produktu i produkt danej marki
    16.02.2007
    16.02.2007
    Według słowników piszemy samochód marki Mercedes, odrzutowiec typu Learjet, ale: „Wsiadłem do mercedesa”, „Przyleciałem learjetem”. A jaką literą piszemy w zdaniu „Przyleciałem odrzutowcem L/learjet”? Jeśli dużą, to czy dlatego, że po rzeczowniku odrzutowiec domyślnie jest marka lub typ, a nie konkretny egzemplarz? Bardzo proszę o precyzyjną odpowiedź.
    Pozdrawiam
  • wielkie litery w nazwach własnych
    12.02.2007
    12.02.2007
    Witam serdecznie, proszę o odpowiedź na moje pytanie: czy Samorząd Szkolny, Rada Pedagogiczna, Rada Szkoły, Rada Rodziców należy pisać wielkimi literami? Dziękuję za odpowiedź.
    Iwona

  • Firefox

    12.02.2007
    12.02.2007

    Witam Serdecznie!

    Chciałbym zwrócić się do Państwa z prośbą o rozwiązanie problemu dotyczącego skrótu od popularnej przeglądarki Firefox. Na wielu grupach dyskusyjnych są dwie grupy użytkowników. Jedna używa skrótu FF a druga Fx, przez co ciężko dojść do ładu. Większość używa jednak skrótu FF, tłumacząc, ze pochodzi od członów Fire i Fox. Jaka forma jest poprawna? Będę bardzo wdzięczny za rozwiązanie problemu.

    Pozdrawiam,

    Dominik Kociński

  • Cajbel
    1.02.2007
    1.02.2007
    Witam, mam pytanie. Która forma odmiany nazwiska Cajbel jest prawidłowa: nie ma Cajbla czy Cajbela?
  • znaki diakrytyczne
    30.01.2007
    30.01.2007
    Według jakiej zasady zachowywać lub pomijać kreseczkę nad samogłoskami w węgierskich i hiszpańskich nazwach własnych? W WSO PWN bardzo niejednolicie: Janos Kadar lub Janos Kádár (ale nie oryg. János Kádár), Bela Bartók (nie Bela Bartok i nie oryg. Béla Bartók); Papp ma tu na imię Laszlo, ale Gyurkó – László; są: Velázquez, Ramón Gómez de la Serna, Miró – ale i Malaga, Calderon, Placido Domingo (nie oryg. Málaga, Calderón, Plácido).
    Michał Gniazdowski – Warszawa

  • Turnauowie

    30.01.2007
    30.01.2007

    [W odpowiedzi] https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/zyrau;7913.html [napisano]: „przykłady typu «Wciąż przybywa nam Turnaów» brzmią dość dziwnie”. Komentarz: Czy trzeba tak dziwnie szukać? Turnauowie to Turnau z żoną albo rodzina w szerszym ujęciu. Turnauów można odwiedzić. Można mówić o kamienicy Turnauów, wnuczce Turnauów czy o grobowcu Turnauów (jest taki na Cmentarzu Rakowickim, z prawidłową pisownią). Pod tym względem Turnauowie nie różnią się od Nowaków. Może warto zmienić wydźwięk tamtej odpowiedzi?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego