nazwy własne

W tym miejscu znajdziesz wszystko, co chcesz lub powinieneś wiedzieć o nazwach własnych. Dowiesz się, które z nich piszemy małą literą, od których powstały przymiotniki a od których nie, czy od nazwy każdej miejscowości można utworzyć nazwę jej mieszkańca. Poznasz rozstrzygnięcia problemów związanych z nazwiskami i ich odmianą. A jeśli jakiejś odpowiedzi nie znajdziesz, możesz zadać pytanie naszym ekspertom.

  • Lwu-Starowiczowi albo Lwowi-Starowiczowi

    8.02.2023
    8.02.2023

    Szanowni Państwo,

    dużo zawdzięczamy profesorowi Zbigniewowi Lwu-Starowiczowi czy może Lwowi-Starowiczowi?

    Z poważaniem

    Bartłomiej

  • Nazwisko Jakoktochce
    7.02.2023
    30.03.2020
    Szanowni Państwo!
    Moi znajomi szykują się do wesela, a co za tym idzie zabierają się za wypisywanie zaproszeń. Jedno z nazwisk gości stało się problematyczne. Mowa o nazwisku Jakoktochce. Znajomi chcą uniknąć trendu pozostawiania nazwisk w mianowniku, dlatego spróbowali zmierzyć się z tym zadaniem.
    Czy zasada dotycząca odmiany nazwisk wg paradygmatu przymiotnika będzie właściwa? Państwo Jakoktochcejowie? W przypadku mężczyzny, dopełniacz: pana Jakoktochcego?
    Małżonka ma dwuczłonowe nazwisko: Ogierman-Jakoktochce. Czy poprawny dopełniacz to Ogierman-Jakoktochcejowej? Narzędnik: Ogierman-Jakochtocejową?
  • Mieszkańcy miejscowości Trzcianka

    6.02.2023
    6.02.2023

    Jak nazywa się mieszkańców miejscowości Trzcianka? Byliby to: "trzcianczanin", "trzcianczanka" i "trzcianczanie"? Często spotykam się z twierdzeniami, że w tym odniesieniu powinny być podane odpowiednio takie nazwy: "trzcianianin", "trzcianianka" i "trzcianianie". Sądzę jednak, że ten drugi wariant odpowiadałby takiej nazwie miejscowości: Trzciana. Proszę o odpowiedź.

  • w Łągu

    6.02.2023
    6.02.2023

    Mam pytanie o wieś borowiacką Łąg. Jak się poprawnie odmienia? Mieszkam w Łęgu, czy w Łągu?

    Pozdrawiam

    Sławek

  • Republika Dominikańska

    4.02.2023
    4.02.2023

    W jakich przypadkach powinniśmy używać nazwy Republika Dominikany, a w jakich Republika Dominikańska?

  • Nazwisko męskie Senko

    4.02.2023
    4.02.2023

    Dobry wieczór,

    jak należy odmieniać nazwisko Senko? Zgodnie z zasadami po głosce twardej należy stosować deklinację żeńską, jednak głoska „ń” nadaje wymowie pewną miękkość, w związku z czym deklinacja męska wydaje mi się bardziej naturalna. Bardzo proszę o rozwianie moich wątpliwości.

    Za odpowiedź z góry dziękuję

  • Nemezis

    3.02.2023
    23.05.2021

    Witam! Moje pytanie odnosi się do słowa Nemezis. Ostatnio wdałem się w dyskusje z moim kolegą i chciałbym doprecyzować pewną rzecz. Według niego słowo to odnosi się do (weźmy za przykład chociażby filmy) arcywrogości pomiędzy osobą dobrą a złą, walki tych sił. Według mnie odnosi się to do zwyczajnego „najważniejszego z wrogów”, niezależnie od nastawienia postaci, chodzi tylko o rywalizacje z drugą stroną.

  • Via Carpatia

    31.01.2023
    31.01.2023

    Dzień dobry. Czy nazwa własna - jak rozumiem, łacińska - trasy "Via Carpatia" powinna być odmieniana przez polskie przypadki? Spotykam się dodatkowow z sytuacjami, gdy samo słowo "via" pozostaje nieodmienne, natomiast druga część tej nazwy jest deklinowana po polsku - z czego powstaje np. taka konstrukcja w dopełniaczu: "budowa Via Carpatii". A czemu w takim razie nie "Vii Carpatii"? Albo formy nieodmiennej w obu słowach? Dziękuję za pomoc, T. Ch.

  • Tytuł hrabiowski

    31.01.2023
    31.01.2023

    Mam pytanie dotyczące tytułów szlacheckich. Z poradni, wyczytałem, że do osób z tytułem hrabi, powinno się zwracać: "imię" hrabia "nazwisko". Jednakże jak to współgra z osobami herbowymi posiadające nazwiska szlacheckie?
    Pozdrawiam
    Grzegorz

  • Odmiana nazw niemieckich miast z członem -heim

    29.01.2023
    29.01.2023

    Dzień dobry.

    Mam pytanie odnośnie do odmiany nazw miejscowości zakończonych na -heim. Czy są one odmienne? Bo o ile najczęściej widzę formę „w Mannheimie”, „Jadę do Mannheimu”, to „w Hildesheimie” jest rzadkością (i mówi się np. „Katedra w Hildesheim”). Czy nazwy Mannheim, Hildesheim lub Mühlheim am Main należy odmieniać?

    Dziękuję.

  • przydomki podhalańskie

    23.01.2023
    23.01.2023

    Dzień dobry,

    czy nazwisko Karpiel-Bułecka powinno się zapisywać z łącznikiem?

    Pozdrawiam

  • Człowiek(-)Warzywo, Człowiek(-)Ćma

    22.01.2023
    22.01.2023

    Dzień dobry!

    Chciałabym zapytać o pisownię postaci takich jak „Człowiek(-)Warzywo” (https://cryptidz.fandom.com/wiki/Veggieman) czy „Człowiek(-)Ćma” (https://pl.wikipedia.org/wiki/Mothman). Czy stosujemy wobec nich tę samą zasadę, którą posługujemy się przy człowieku pająku albo kobiecie kocie?

    Serdecznie pozdrawiam

    Mira

  • Nazwa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

    17.01.2023
    17.01.2023

    Szanowni Państwo,

    jak poprawnie zapisać nazwę spółki? Dla przykładu w KRS jest „NAZWA SPÓŁKI SP. Z O.O.”, tylko że tam wszystko jest pisane wielkimi literami, capslockiem. Tak więc należy się stosować do tego zapisu, czy powinno się jednak używać normalnego zapisu „Nazwa spółki sp. z o.o.”?

    Łączę wyrazy szacunku

  • barzanin

    16.01.2023
    16.01.2023

    Dzień dobry, jak można nazwać mieszkańca Baru?

    Z poważaniem

    HW

  • Nazwy wystaw w muzeach

    16.01.2023
    16.01.2023

    Dzień dobry.

    Jak poprawnie zapisywać nazwy wystaw stałych w muzeach, np.:

    Galeria Sztuki Gotyckiej, Galeria Malarstwa i Rzeźby Polskiej od końca XVIII do początku XX wieku, Galeria Sztuki Współczesnej, Galeria Portretu Mieszczańskiego, Sztuka Orientu. Tak to funkcjonuje w Toruniu. Czy wymagane są tutaj wszędzie wielkie litery (tak jak w nazwach instytucji)?

    Z szacunkiem

    Andrzej Toruń

  • Banaszek i Banaszak

    16.01.2023
    16.01.2023

    Dzień dobry,

    mamy tu gorącą dyskusję. Pytanie: jak będzie wyglądać odmiana przez przypadki tych dwóch nazwisk: Banaszek i Banaszak? Czy jest taka sama czy różna i dlaczego?

    Dziękuję i pozdrawiam serdecznie

    Paulina Kotkowska

  • zapraszamy do BAT-a czy do BAT-u

    15.01.2023
    15.01.2023

    Dzień dobry,

    moje pytanie: jak odmieniać nazwę firmy, która jest skrótem od nazwiska i imion właścicieli „BAT” (B.... Andrzej Tadeusz)? Czy zapraszam klienta do BAT-a czy do BAT-u? Z góry dziękuję.

  • olęder w znaczeniu osadnik

    12.01.2023
    12.01.2023

    Serdecznie pozdrawiam!

    Proszę o rozstrzygnięcie, jak pisać nazwę „Olender” -- „Olęder” -- „olender” -- „olęder” -- czy dużą literą, czy przez „ę”? Znam opinię prof. Podrackiego, który radzi, aby przez „ę”, i prof. Bańki, aby dużą i przez „en”.

    Ja piszę małą i nie używam „ę”. Ale jak żyć z tym problemem, jak żyć?

  • Konstancin bez Jeziorny

    11.01.2023
    11.01.2023

    Dzień dobry, jestem mieszkanką Konstancina-Jeziorny. W lokalnych gazetach przeczytałam, że „w Konstancinie będą wyłączać latarnie...”. Czy ta jednoczłonowa, skrócona wersja nazwy miasta jest poprawna?

  • Sukowy

    11.01.2023
    11.01.2023

    Jak właściwie powinno się odmieniać nazwę miejscowości Sukowy (miejscowość na Kujawach niedaleko Kruszwicy i Strzelna)? Powinno się pisać i mówić w Sukowach, czy też Sukowych? Jadę do Sukowych, czy też do Suków?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego