dialektologia

Znajdziesz tu informacje o słowach, których nie usłyszysz w języku ogólnym, ale które są znane w określonych miejscach w Polsce. Przede wszystkim poznasz ich znaczenia. Dowiesz się, w której części kraju są lub były używane. Poznasz ich bogactwo i różnorodność.

  • Wartałoby to opublikować…
    1.07.2005
    1.07.2005
    W wypowiedziach moich znajomych słyszę na przykład takie zdania: „Ta książka wartała (była warta) więcej, niż za nią zapłaciłeś’’; „Wartałoby (warto by) się zainteresować tą sprawą’’. Czy słowa wartała, wartałoby są dopuszczalne w języku literackim? Czy może mają status potoczności? A może po prostu są błędne?
  • redachtor
    29.06.2005
    29.06.2005
    Mam pytanie do językoznawców Wydawnictwa Naukowego PWN. Czy osobę piszącą artykuły, czyli redaktora można żartobliwie nazwać redachtorem? Czy ten zwrot nie będzie zbyt złośliwy w stosunku do osoby, którą tak nazwiemy?
    Pozdrawiam
    Michał
  • wchódz i oglądnij
    10.06.2005
    10.06.2005
    Chciałbym zapytać, czy można powiedzieć do kogoś wchódź zamiast wchodź, zapraszając go np. do wejścia do środka. Ponoć jest to forma niepoprawna, ale dlaczego w takim układzie można powiedzieć komuś słódź, np. herbatę, zamiast słodź. Czy zatem forma wchódź jest dopuszczalna?
    I drugie pytanie: czy istnieje forma czasownika oglądać, która brzmi oglądnąć, np. film, gdyż dość często spotykam się z takim użyciem tego czasownika?
    Dziękuję.
  • śmierdząca sprawa
    9.03.2005
    9.03.2005
    Jak jest poprawnie: pierdnąć czy piardnąć?
  • na górze czy u góry?
    25.01.2005
    25.01.2005
    W moim środowisku w kontekście parter – schody – piętro funkcjonują oboczne wyrażenia: (jestem) na górze, u góry, do góry, na dole, u dołu; (idę) na górę, do góry, na dół, w dół. Które wyrażenie jest poprawne, które jest regionalizmem (jakim), a które po prostu nieprawidłowe?
    P.K.

  • oglądnąć czy obejrzeć?

    29.12.2004
    29.12.2004

    Szanowni Państwo,

    proszę o wybranie formy poprawniejszej: obejrzeć film czy ogladnąć film? Która z tych form dokonanych jest poprawniejsza, która powszechniejsza?

    Serdecznie dziękuję. Z poważaniem.

    Marek Ikawy

  • pniok
    25.11.2004
    25.11.2004
    Spotkałem się z pojęciem pniok. Przypuszczam, że określa ono w potocznej gwarze jakąś jarzynę bądź warzywo. Prosiłbym o pomoc w wyjaśnieniu tego słowa.
  • śmiardnąć
    23.09.2004
    23.09.2004
    Witam. Czy istnieje w polszczyźnie czasownik śmiardnąć? W złożonych czasownikach typu zaśmierdnąć i prześmierdnąć są oboczne formy zaśmiardnąć i prześmiardnąć, ale co do ww., to mam wątpliwości. Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam ;)
  • lajsta
    1.07.2004
    1.07.2004
    Szanowni Państwo,
    bardzo proszę o wyjaśnienie, co oznacza śląskie słowo lajsta i jaka jest jego prawidłowa pisownia – przez i czy j?
    Dziękuję za odpowiedź.
  • zostać się
    24.06.2004
    24.06.2004
    Witam serdecznie.
    Bliska mi osoba notorycznie używa wyrażenia zostało się, np.: „Zostało się jeszcze trochę kawy” czy też „Marek został się jeszcze na basenie”. Czy jest to poprawne? Proszę o odpowiedź. Dziękuję i pozdrawiam.
  • tajemnica prababki
    8.04.2004
    8.04.2004
    Dzień dobry,
    Moja prababcia podobno chciała się rozwieść z pradziadkiem, gdyż powiedział do niej ty umoju (bądź umaju) diabli i nikt z rodziny nie rozumie oburzenia prababci. Co znaczy ta inwektywa? Z góry dziekuję za pomoc w rozwiązaniu tej intrygującej zagadki.
  • kaferek
    9.10.2003
    9.10.2003
    Jestem architektem z woj. wielkopolskiego, ukończyłam uczelnię w Poznaniu, mieszkam w Jarocinie. Od dziecka spotykałam się ze słowem kaferek określającym lukarnę. Słowa tego używali moi wykładowcy na studiach, rozumieją je wszyscy moi znajomi (również nie związani z branżą) i klienci, a ostatnio nawet spotkałam je w oficjalnym piśmie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu. Od kilku lat usiłuję znaleźć je w różnych słownikach – bezskutecznie. Nie wyszukuje go też żadna wyszukiwarka internetowa. Proszę powiedzieć, czy wolno nam używać tego słowa, skąd się wzięło i tak powszechnie przyjęło, z jakiego języka się wywodzi. Bardzo mnie to interesuje!
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam serdecznie.
  • obtoknąć i pozbadnąć
    1.10.2003
    1.10.2003
    W rodzinie mojej żony zetknąłem się z nowymi dla mnie słowami: obtoknąć 'lekko opłukać' i pozbadnąć 'zlekceważyć'. Bardzo proszę o wyjaśnienie, czy są to słowa gwarowe, czy przestarzałe, czy może jakieś nieprawidłowe formy. Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Grzegorz Jacoń.
  • rożen z pomarańczą
    11.09.2003
    11.09.2003
    Która z form jest poprawna:
    - rożen czy rożno?
    - pomarańcz czy pomarańcza?
  • kiosek i roweryk
    16.07.2003
    16.07.2003
    W mojej miejscowości (północny wschód Polski) wiele osób mówi np. roweryk, kiosek zamiast rower, kiosk. Czy to zapożyczenie przywiezione spod Grodna?
  • Gdzie mówią najczystszą polszczyzną?
    7.04.2003
    7.04.2003
    Czy możliwe jest wyróżnienie w Polsce terenów, których mieszkańcy posługują się językiem polskim w formie „najczystszej”, tj. zawierającym jak najmniej terminów pochodzących z języków obcych? I odwrotnie: czy można określić takie miejsca, w których wpływy obcojęzyczne są wyraźniejsze niż gdzie indziej? Interesuje mnie też, czy wspomniane obszary pokrywałyby się z tymi, w których wymowa jest najbardziej pozbawiona różnych naleciałości.
    Pozdrawiam serdecznie i z góry dziękuję za pomoc
    Robert
  • sechło
    19.03.2003
    19.03.2003
    Chciałabym się dowiedzieć, skąd się wzięła forma wysechło, sechło. Kilka razy słyszałam, jak ktoś mówił, że pranie wysechło, albo sechło na słońcu. Czy jest to forma gwarowa, tworzona analogicznie do wiatr, wiater?
    Dziękuję za odpowiedź.
  • obejrzeć czy oglądnąć?
    16.02.2003
    16.02.2003
    Jaka jest poprawna wymowa: „Ogądnęliśmy film” czy „Obejrzeliśmy film”??
  • mój wuja
    5.02.2003
    5.02.2003
    Czy forma wuja („Cześć wuja”, ”To mój wuja”) w odniesieniu do wujka jest poprawna, czy jest to regionalizm (wielkopolski)? Jak wracam do domu, to muszę się przestawić z wujek na wuja.
    Pozdrawiam
  • ubrać
    28.01.2003
    28.01.2003
    Witam:)
    Jak mówimy? Ubrać się w sweter? czy Ubrać sweter?
    Dziękuję:)
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego