W tym miejscu znajdziesz wszystko, co chcesz lub powinieneś wiedzieć o nazwach własnych. Dowiesz się, które z nich piszemy małą literą, od których powstały przymiotniki a od których nie, czy od nazwy każdej miejscowości można utworzyć nazwę jej mieszkańca. Poznasz rozstrzygnięcia problemów związanych z nazwiskami i ich odmianą. A jeśli jakiejś odpowiedzi nie znajdziesz, możesz zadać pytanie naszym ekspertom.
nazwy własne
-
morza7.03.20037.03.2003Jaką literą należy zapisać wyraz morza w zdaniu: „Ten gatunek ryb występuje w Morzach (morzach?): Śródziemnym i Czerwonym”?
-
ul. gen. Sikorskiego czy ul. Gen. Sikorskiego?7.03.20037.03.20031. Jak jest poprawnie: ul. gen. Sikorskiego czy ul. Gen. Sikorskiego?
2. Czy przy nazwach instytucji, np. Instytut Admirała Kawki, nazwy stopni piszemy z wielkiej litery?
3. Czy wielką literą piszemy takie wyrażenia, jak: dowództwo floty, Sztab Wojskowy?
4. Panie Poruczniku czy panie poruczniku w tekście dialogowym?
Pozdrawiam
A. Lajkowska -
Jacques Chirac7.03.20037.03.2003Czy poprawna jest następująca odmiana nazwiska Jacques Chirac: D., B.: Jacques’a Chiraca, C., N.: Jacques’em Chirakiem, Ms., W.: Jacques’u Chiracu? Czy formy Chiraka, Chiraku, powszechne w prasie, można uznać za poprawne?
Dziękuję za odpowiedź.
-
imiona wieloczłonowe7.03.20037.03.2003Interesuje mnie pisownia z łącznikiem obcych imion wieloczłonowych, np. Jean-Claude, Jean-Pierre itd. Jak zasada wchodzi tu w grę, ponieważ np. w zapisie nazwiska Jacques Louis David łącznik nie występuje, to samo jest z Jeanem Auguste’em Dominigue’em Ingres’em.
Łączę wyrazy szacunku
TB -
PC World Komputer28.02.200328.02.2003Proszę o poradę dotyczącą pisowni tytułów czasopism obcych, np.: PC World Komputer czy PC world komputer? Dziękuję.
-
do Tych czy Tychów?28.02.200328.02.2003Tychy powracają jak bumerang. Mimo że eksperci poradni językowej wielokrotnie wypowiadali się na temat dopełniacza tej nazwy, ich odpowiedzi nie satysfakcjonują czytelnika gazety, w której pracuję. Otóż twierdzi on, że poprawna jest jedynie forma Tych, i domaga się dokładnego potwierdzenia, na podstawie jakich ustaleń i kiedy do języka ogólnego i do słowników trafiła forma Tychów. Niestety sama nie potrafię wskazać takiego dokumentu, czy też daty wprowadzenia oficjalnej poprawki (czytelnik twierdzi, że podobne zmiany są poprzedzone konkretnymi przepisami). Bardzo proszę o pomoc i jak najbardziej szczegółową odpowiedź.
Agata Gogolkiewicz
-
odmiana nazwisk chińskich28.02.200328.02.2003Proszę wyjaśnić, w jaki sposób należy odmieniać nazwiska chińskie. Czy jest to w ogóle unormowane w języku polskim? Zauważyłem w tekstach publicystycznych, że odmianie podlega wyłącznie ostatni człon nazwiska, np. poglądy Deng Xiaopinga, Jiang Zemina, Czang Kaj-szeka (a nie: Denga Xiaopinga, Jianga, Czanga). Ze względu na tę dziwną odmianę oraz sposób umieszczania tych nazwisk w encyklopediach, domyślam się, że nazwiska te nie są tworzone wg schematu europejskiego (tzn. imię nadane przez rodziców + nazwisko rodowe). Czy analogicznie należy odmieniać nazwiska o podobnej, przynajmniej z pozoru, budowie (np. japońskie, koreańskie, wietnamskie)?
Dziękuję za odpowiedź.
PS Ten językowy problem dotyczy ponad 1/5 ludności świata :)) -
sala balowa, sala Balowa i Sala Balowa28.02.200328.02.2003Moje pytanie dotyczy pisowni słowa sala – chodzi mi o użycie małej bądź wielkiej litery: czy słowo sala jest częścią nazwy własnej, czy może jest to nazwa rodzajowa, gatunkowa? A więc: Sala Balowa, czy może: sala Balowa, czy też: sala balowa? Ten sam problem występuje przy nazwach baszt, bram itd. Należałoby chyba odróżnić salę Białą od Białej Sali?
-
Jerzy czy George?28.02.200328.02.2003Czy poprawne jest używanie polskich odpowiedników imion obcokrajowców, np. Jerzy Bush, Sylwiusz Berlusconi itd.?
-
Jakub28.02.200328.02.2003W Najwyższym Czasie, piśmie Janusza Korwina Mikkego, uporczywie lansowana jest pisownia imienia Jakub w formie Jakób. Być może kiedyś taka pisownia obowiązywała, być może konserwatywna partyjka poczuwa się do obowiązku konserwowania takiej pisowni, jednak jakaś bariera anarchii powinna chyba być. W posiadanych słownikach języka polskiego (Słownik poprawnej polszczyzny PWN pod red. prof. W. Doroszewskiego i Słownik ortograficzny języka polskiego PWN pod red. prof. Szymczaka) słowem nie wspomniano o żadnej oboczności. Co Państwo sądzicie o tym błędzie i czy można mówić o błędzie, czy też o oboczności bądź spodziewanej zmianie pisowni imienia Jakub?
-
Łemkowie25.02.200325.02.2003Jaka jest etymologia słowa Łemkowie? Czy liczba pojedyncza to ten Łemko?
Dziękuję za odpowiedź. -
francuskie imiona dwuczłonowe21.02.200321.02.2003Jak odmieniamy dwuczłonowe imiona francuskie typu Jean-Paul? Słownik nazw własnych nie daje odpowiedzi: jest Jean-Paula, Jean-Paulu (Belmondo), ale Jeana-Luca, Jeanem-Lukiem (Godard). Inicjały tych imion też z dywizem piszemy (J.-P. Belmondo)?
-
odmiana nazw tureckich21.02.200321.02.2003Witam!
Problem dotyczy odmiany obcych nazw miejscowych (w tym przypadku tureckich), zakończonych na spółgłoskę. Kiedy należy je odmieniać według polskiej deklinacji, a kiedy zostawiać w postaci mianownikowej? Czy w przypadku odmiany stosujemy w dopełniaczu końcówkę -a (np. zabytki Aydera), czy też -u (zabytki Ayderu)? Poniżej niektóre z wątpliwych nazw: Samsun, Ayder, Sinop, Giresun, Sumela, Erzum, Amasra, Amasya (co w przypadku odmiany dzialoby sie z y?), Gideros, Olgunlar.
Bardzo dziękuję za pomoc. -
nazwy komisji sejmowych20.02.200320.02.2003Szanowni Państwo,
mam pytanie, które nurtuje mnie już od pewnego czasu. Jak powinno się poprawnie pisać nazwy komisji sejmowych (jest to kwestia dość aktualna w związku ze znaną wszystkim aferą)? Niemalże powszechna praktyką jest pisanie tych nazw małymi literami np. sejmowa komisja europejska. Czy nie powinno być natomiast tak: Komisja Europejska lub sejmowa Komisja Europejska? Przecież oficjalne nazwy tych organów to właśnie Komisja Europejska, Komisja Śledcza czy Komisja Infrastruktury. Czy może się mylę?
Pozdrawiam
Paweł M. -
do Maćków czy Maćkowów?20.02.200320.02.2003Jedna z dzielnic Gdańska nosi nazwę Maćkowy. Jaką postać ma ta nazwa w dopełniaczu: Maćków, czy Maćkowów? W Słowniku poprawnej polszczyzny Doroszewskiego sprzed 20 lat podobna forma Rydułtowy ma w dopełniaczu formę Rydułtowów. Państwo w komputerowej wersji Słownika ortograficznego i Słownika poprawnej polszczyzny oznaczają te formę jako niepoprawną, wskazując, że poprawne formy dopełniacza to Rydułtów, a od nazwy Subkowy – Subków. Czy to efekt upraszczania i skracania form językowych?
Pozdrawiam serdecznie
Krzysztof Grabowski -
Czy nieodmienianie obcych nazw miejscowych jest błędem?20.02.200320.02.2003Szanowni Państwo,
czy można nie odmieniać nazw miejscowości zagranicznych? Na przykład ostatnio często używane „relacja ze skoków narciarskich w Bad Mitterndorf”. Czy nie powinno się mówić i pisać „relacja ze skoków narciarskich w Bad Mitterndorfie”? Czy nieodmienianie nazw zagranicznych jest błędem?
Pozdrawiam
Maria -
Skąd się wziął Leszek?17.02.200317.02.2003Czy imię Leszek jest zdrobnieniem, a jeśli tak, to od jakiego imienia (Lech, Lechosław)?
-
Tyflis16.02.200316.02.2003Szanowni Państwo,
W Słowniku poprawnej polszczyzny znalazłem dopełniaczową formę Tyfilisu. Chciałbym się dowiedzieć, dlaczego wygląda ona właśnie tak, skoro mianownik to Tyflis. Czemu zatem nie Tyflisu? -
Siemianowice Śląskie11.02.200311.02.2003Panie doktorze,
jestem pracownikiem muzeum w Siemianowicach Śląskich. W ostatnim czasie usiłuję dogrzebać się do źródeł nazwy miasta. Wg niemieckiej monografii mitycznym założycielem jest rybak Szyman. Inni autorzy podają Siemian, Siemion lub po prostu Szymon. Czy w dawnej polszczyźnie funkcjonowało imię Siemion lub Siemian? Przepraszam, jeśli pytanie jest zbyt szczegółowe; może istnieje słownik imion staropolskich?
Łączę pozdrowienia – Krystian Hadasz -
Tychy7.02.20037.02.2003Witam,
chciałabym zapytać, jaki jest właściwy dopełniacz od rzeczownika Tychy – Tych czy wszędzie ostatnio obecne Tychów?
Z góry dziękuję,
Renata Modzelewska