nazwy własne

W tym miejscu znajdziesz wszystko, co chcesz lub powinieneś wiedzieć o nazwach własnych. Dowiesz się, które z nich piszemy małą literą, od których powstały przymiotniki a od których nie, czy od nazwy każdej miejscowości można utworzyć nazwę jej mieszkańca. Poznasz rozstrzygnięcia problemów związanych z nazwiskami i ich odmianą. A jeśli jakiejś odpowiedzi nie znajdziesz, możesz zadać pytanie naszym ekspertom.

  • platforma a Platforma
    7.02.2006
    7.02.2006
    Szanowni Państwo!
    Od pewnego czasu tygodnik Wprost pisze – używając tylko pierwszego członu nazwy Platforma Obywatelska – słowo platforma małą literą. Wygląda to co najmniej dziwnie, w niektórych kontekstach komicznie. Czy to prawidłowa pisownia i jak postępować w takiej sytuacji? Nazwa partii to przecież nie to samo co choćby nazwa ministerstwa (np. Ministerstwo Rolnictwa, ale w skrócie: ministerstwo, małą literą).
    Dziękuję i pozdrawiam,
    Konrad Poleski
  • Olkonis?
    7.02.2006
    7.02.2006
    Chciałbym prosić o ewentualne określenie, jakiego pochodzenia jest staropolskie imię Olkonis (Olconis ok. 1430 r.). Mam na myśli to, czy jest to imię charakterystyczne dla jakiegoś regionu ówczesnego państwa polskiego bądź innego regionu, oraz jego pochodzenie.
    Bardzo dziękuję i pozdrawiam.
    Krzysztof Klukowski
  • o Boodzie
    6.02.2006
    6.02.2006
    Szanowni Państwo,
    zapytani o formę nazwiska Booth w miejscowniku, odpowiedzieliście: Boocie lub Boosie. Jednak th może być też dźwięczne – por. twórca Armii Zbawienia William Booth. Wtedy miejscownik to zapewne Boozie; ale czy również Boodzie?
    Proszę o odpowiedź.
  • Lili Marleen
    6.02.2006
    6.02.2006
    Jak prawidłowo pisać tytuł znanej niemieckiej piosenki – Lili Marlen czy Lili Marleen, czy Lilli Marlene, czy Lily Marlene, czy Lili Marlene?
    Czy tylko jeden z wariantów jest prawidłowy, czy może przeciwnie – funkcjonuje kilka pisowni podpartych różnymi argumentami?
  • Snape
    6.02.2006
    6.02.2006
    Wczoraj o północy rozpoczęła się w Polsce sprzedaż książki Harry Potter i Książę Półkrwi. Jeden z bohaterów nazywa się Snape [snejp]. Jak poprawnie utworzyć miejscownik? Snape’ie czy Snapie? Z jednej strony jest zasada o odmienianiu z apostrofem po bezdźwięcznym e, z drugiej – o opuszczaniu bezdźwięcznych głosek, jeśli poprzednia (tutaj – p:p´) się zmienia…
  • Gurkha
    6.02.2006
    6.02.2006
    Witam!
    Jak zapisać Gurkha (mieszkaniec Nepalu) w miejscowniku liczby pojedynczej?
    Pozdrawiam.
  • gorące jowisze
    6.02.2006
    6.02.2006
    Pojawiło się ostatnio pojęcie gorące jowisze określające typ planet. W Internecie można spotkać się z trzema pisowniami: 1) gorące jowisze, 2) gorące Jowisze, 3) Gorące Jowisze. Która z nich jest właściwa?

  • jeżowszczyzna, bułhakowszczyzna itp.

    3.02.2006
    3.02.2006

    Czy wyrazy jeżowszczyzna (dwukrotnie w https://encyklopedia.pwn.pl/) oraz bułhakowszczyzna są poprawne? Cząstka -szczyzna zastępuje -ski, a przymiotniki od Jeżow, Bułhakow, Szołochow to jeżowOWski, bułhakowOWski, szołochowOWski – nie powinno być zatem jeżowOWszczyzna?

  • nachijski
    3.02.2006
    3.02.2006
    Witam. Przodkami Czeczenów byli Nachowie. Ciekawi mnie, jaki utworzyć przymiotnik od nazwy tego dawnego ludu – czy będzie to np. nachski, nachowski, czy jeszcze inny?
    Dziękuję i pozdrawiam.
    Paweł

  • szkod czy szkód

    3.02.2006
    3.02.2006

    Nowy słownik ortograficzny PWN podaje, że samochód marki Škoda to skoda albo škoda, a wariantywne formy dopełniacza liczby mnogiej to skod a. skód oraz škod a. škód. W pewnym słowniku podano, że samochód marki Škoda to szkoda (tak zalecono wymawiać wyraz škoda w poradni na stronie https://rjp.pan.pl), ale nie zaznaczono, jak powinien wyglądać dopełniacz liczby mnogiej. Czy można więc, analogicznie za NSO PWN, używać form szkod a. szkód? Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.

  • inicjały
    3.02.2006
    3.02.2006
    Jennifer Capriati, Jacek Cygan i Julio Cortazar mają te same inicjały. Czy można to samo powiedzieć o Rosjaninie nazywającym się Jurij Czechow (ros. Юрий Чехов, niem. Juri Tschechow, ang. Yuri Chekhov)? Inaczej mówiąc: czym tak naprawdę są inicjały – pochodną języka, w jakim zapisano imiona, czy też „wizytówką” człowieka, który w monogramie czy ekslibrisie umieściłby ЮЧ, a kombinacje JC, JT, YC z niczym mu się nie kojarzą?
  • leica
    2.02.2006
    2.02.2006
    Witam!
    Produkt (aparat fotograficzny) marki Leica to leica, lejka lub lajka. Dla leica dopełniacz liczby pojedynczej to: leiki? A w liczbie mnogiej? Tych… Fonetycznie chyba powinno być [lejek], ale jak to zapisać? A może [lejk], a wtedy: leic czy leik?
    Pozdrawiam.
  • Michalina i Jowita
    2.02.2006
    2.02.2006
    Ja właściwie tylko do pana Grzeni à propos kwestii imienniczych. Po pierwsze, w Naszych imionach pisze Pan, że Michalina pojawiła się jako imię w XX wieku. Tymczasem w różnych dokumentach znalazłam co najmniej 5 Michalin urodzonych około 1830. Po drugie – czy Jowita to rzeczywiście imię męskie?
  • Zyglinda czy Ziglinda?
    2.02.2006
    2.02.2006
    Moja nauczycielka nosi imię Ziglinda (zwykle pisane i wymawiane Zyglinda). Chciałbym się dowiedzieć, skąd pochodzi ono pochodzi i która z form (pisana przez y czy i) jest bardziej uzasadniona.
    Pozdrawiam!
  • Chalkidiki
    2.02.2006
    2.02.2006
    Witam, serdecznie.
    H czy CH, oto jest pytanie. Pytanie dotyczy greckiej nazwy własnej – Halkidiki czy Chalkidiki? Będę wdzięczna za odpowiedź.
    Pozdrawiam,
    K. Koroblewska
  • Kariot
    2.02.2006
    2.02.2006
    Miasto, z którego pochodził Judasz, występuje najczęściej w dopełniaczu (J. z Kariotu). Jakie postaci będą miały: nazwa tego miasta w mianowniku (pewnie Kariot, ale wolę spytać), słowo określające mieszkańca (kariota? kariotczyk? kariotyjczyk?), słowo określające mieszkankę, przymiotnik od nazwy miasta?
  • Jeszcze o Maryli
    12.01.2006
    12.01.2006
    Podają Państwo, że jedynym zdrobnieniem imienia Maryla jest Marylka. Ale przecież zdrobnienia to nie terminy naukowe i w każdym języku rodzinnym tworzymy ich wiele. Moja córka ma na imię Stanisława. Używam około 30 zdrobnień tego imienia. I nikt mi nie zabroni.
    Pozdrawiam,
    Grzegorz Filip
  • Jastrząb
    12.01.2006
    12.01.2006
    Chciałabym dowiedzieć się, jak prawidłowo powinna wyglądać odmiana nazwiska Jastrząb?
  • Hiob czy Job?
    10.01.2006
    10.01.2006
    Witam serdecznie,
    w polszczyźnie występuje równolegle imię Hiob i Job na określenie tej samej postaci biblijej. Skąd się wzięła ta pierwsza, dziś bardziej popularna nazwa?
    Joba wprowadziła Biblia Wujka. Hiob w oficjalnych katolickich tłumaczeniach pojawił się w Biblii Tysiąclecia, natomiast funkcjonował i był znany wcześniej (wiem np o wydaniu Ogniem i mieczem z 1965 r., gdzie to imię jest tak użyte). Skąd to drugie imię, skoro do 1966 r. w całym Kościele był to Job?
    Pozdrawiam,
    Jarek Hirny
  • w Brzeźnie czy na Brzeźnie?
    8.01.2006
    8.01.2006
    Witam serdecznie!
    Chciałbym się dowiedzieć, która wersja jest poprawna: mieszkać w Brzeźnie czy mieszkać na Brzeźnie. Pozdrawiam serdecznie i liczę na pomoc :)
    Daniel Maliszewski
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego