Podajemy rozstrzygnięcia wszelkich problemów związanych z odmianą słów: czy dane słowo w ogóle się odmienia, jak je odmieniać, czy ma liczbę mnogą, czy dopełniacz ma końcówkę -u czy -a, jak brzmi w czasie przyszłym, jaki jest jego wołacz.
odmiana
-
ksero17.11.200617.11.2006Uprzejmie proszę o wyjaśnienie kwestii odmiany słowa ksero. Czy dopuszczalna jest odmiana typu: „Umówmy się przy kserze”, „Zostaw mi to w kserze na I piętrze”? Myślę tu, naturalnie, o mowie potocznej.:-)
Pozdrawiam -
patogen7.11.20067.11.2006Jak brzmi dopełniacz słowa patogen? Słowniki podają patogenu, ale naukowcy fitopatolodzy upierają się przy formie patogena, uzasadniając, że to coś jest żywe. Proszę o rozstrzygnięcie tej niezwykle spornej kwestii. Dziękuję.
Maria Wiśniewska, Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Poznaniu. -
umarł i pogrzebion26.10.200626.10.2006Czy analogicznie do form zdrów, gotów, żyw, rad, wesół itp. można tworzyć podobne od dowolnego przymiotnika? Jeśli tak, to jakie rządzą tym reguły, np. jak to będzie od zaradny, złoty, zdobyty, obejrzany, zrobiony? Czy w słowach „Umęczon pod Ponckim Piłatem, ukrzyżowan, umarł i pogrzebion” umarł jest skróconą formą od umarły? I czy w cytowanym fragmencie są to przydawki, czy orzeczniki?
-
narośl – narośle
24.10.200624.10.2006Słowniki podają, że l.mn. od narośl to narośle. Jaki status ma inna forma – narośla – obecna zarówno w tekstach internetowych, jak i na stronach PWN (https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/narosl;3945886.html)?
Nie udało mi się ustalić, czy jest to wariantywny mianownik l.mn. od narośl, czy też odmieniona forma czegoś, co w mianowniku brzmi narośle i ma rodzaj nijaki.
-
pustoty ohyda24.10.200624.10.2006W Monachomachii Ignacego Krasickiego znajdujemy następujący fragment: „W mieście – gród, ziemstwo trzymało albowiem/ Stare zamczysko, pustoty ohyda’’. Co oznacza wyrażenie ohyda pustoty?
Z poważaniem,
Piotr -
dni czy dnie?23.10.200623.10.2006Chciałbym się dowiedzieć, czy poprawna jest forma dnie, szczególne czy mogą być dnie szczególne.
-
rzeczowniki na -nia18.10.200618.10.2006Dzień dobry.
Moje pytanie dotyczy zasadności odmieniania słowa dafnia w dopełniaczu l.mn. jako dafni, czyli bez podwójnego i na końcu (wbrew zasadzie, że rzeczowniki rodzaju żeńskiego zakończone na -ia tworzą D. l. mn. na -ii, o ile mają pochodzenie obce). Tak na przykład odmieniamy podobnie brzmiące terminy biologiczne: huernii, urolagnii, beckmannii itp. Zaś dafnia w istocie pochodzi z n.-łac.
Dziękuję. -
dca i zca16.10.200616.10.2006Skrót z-ca jest w pełni odmienny. A zca? Wprawdzie WSO PWN 2006 podaje ndm przy zca, ale równocześnie odmienia dca.
Pozdrawiam -
karman11.10.200611.10.2006Jakiś czas temu poprawiałem w tekście odmianę słowa karman: karmana na karmanu. Dziś jednak natrafiłem w SWO PWN 2004 na oznaczenie przy karman – mzw oraz podaną formę -a. Rzeczywiście w Google jest trochę wyników dla takiej odmiany. Wtedy kierowałem się m.in. ortograficznym słownikiem PWN, który nadal (WSO 2006) podaje tylko -u. Obocznie możemy pisać czy też jeden ze słowników się myli?
Pozdrawiam -
dwa – dwu29.09.200629.09.2006Proszę o omówienie formy dwu. Czy może ona wystąpić jako dopełniacz (np. bez dwu zdań)? W Praktycznym SPP nie tylko dla młodzieży (seria z krukiem) w haśle dwa forma dwu pojawia się tylko w C. i Msc. Czy z kolei w miejscowniku można używać dwu do wszystkich rodzajów? O dwu paniach brzmi dobrze, ale o dwu panach już budzi wątpliwości, czy aby na pewno pasuje (o dwóch panach brzmi zdecydowanie bezpieczniej).
-
terminal26.09.200626.09.2006Jak jest prawidłowa forma rzeczownika terminal w dopełniaczu liczby pojedynczej? Chodzi mi o zdanie: „Spółka rozpoczęła budowę terminalu / terminala kontenerowego”.
-
hymen25.09.200625.09.2006Czy słowo hymen w języku polskim odmienia się przez przypadki, np hymenu, hymenem, czy pozostaje nieodmienne?
-
funkcjonalność25.09.200625.09.2006Czy słowo funkcjonalność posiada liczbę mnogą: funkcjonalności? A w liczbie pojedynczej która forma tego słowa jest poprawna: system dostarcza funkcjonalność czy funkcjonalności (analogicznie jak narzędzia czy narzędzi)?
-
druidy, czyli znowu o deprecjatywności22.09.200622.09.2006Szanowni Państwo,
Słownik scrabblisty (wydanie książkowe) jako poprawną wymienia formę druidy. Nie znajduję jej w innych słownikach. Zaś druid to przecież człowiek, a więc powinno być druidzi. Forma druidy wydaje mi się błędna, bo jest zbudowana wg zasad dotyczących nazw przedmiotów lub zwierząt. Czy Słownik scrabblisty się myli?
Łączę pozdrowienia
Konrad Poleski -
zrzec się18.09.200618.09.2006Szanowni Państwo,
chciałabym zapytać o odmianę czasownika zrzec się. Zgodnie z odpowiednim jej wzorem forma bezosobowa tego czasownika powinna brzmieć zrzeknięto się. Czy dopuszczalna jest forma zrzeczono się? -
wiórki8.09.20068.09.2006Uprzejmie proszę o podanie poprawnej formy wyrazu wiórki w zdaniu: „Dodać 100 g wiórków kokosowych” (?), „Dodać 100 g wiórek kokosowych” (?).
Dziękuję i pozdrawiam. -
owies4.09.20064.09.2006Jak brzmi prawidłowy celownik od owsa? Owsu czy owsowi?
-
Ula i dwoje okien4.09.20064.09.2006Szanowni Państwo,
uprzejmie proszę o odpowiedź na następujące dwa pytania:
1. Czy poprawna jest forma dwoje okien?
2. Mam na imię Urszula. Niektóre koleżanki zwracają się do mnie pani Ulo, inne używają formy pani Ulu. Który z tych wariantów jest poprawny?
Urszula Anna Gwis -
Wawrzyniec4.09.20064.09.2006Dzień dobry,
chciałabym wiedzieć, jak brzmi wołacz od imienia Wawrzyniec.
Z góry dziękuję za odpowiedź. -
passacaglia14.07.200614.07.2006SJP Szymczaka i WSWO PWN notują wyraz passacaglia jako słowo występujące wyłącznie w liczbie mnogiej, podając odmianę D. ~liów. Tymczasem wszystkie słowniki ortograficzne, jakie przejrzałem (w tym m.in. WSO PWN), podają, że wyraz ten występuje w liczbie pojedynczej, w rodzaju żeńskim. Podobnie sugerują znaczenia we wcześniej podanych słownikach i w encyklopedii PWN. Proszę opinię w tej sprawie.
Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
