pisownia

Tu dowiesz się wszystkiego o pisowni. Poznasz odpowiedzi ekspertów na pytania: czy dane słowo pisze się dużą czy małą literą; jak zapisać nie z innym słowem: razem czy osobno; jaka jest pisownia skrótów; jak zapisać nazwy stanowisk, nazw własnych, tytułów; kiedy stosować zapis łączny, kiedy rozdzielny, a kiedy z łącznikiem; jak dzielić wyrazy na granicy wierszy.

  • rasy królików
    5.10.2006
    5.10.2006
    Dzień dobry,
    chciałbym zapytać o pisownię nazw ras królików w fachowej broszurze – rasa Rex, Castorex, np. okrywa włosowa królików rasy Rex, wymogi dla królików reksów – chodzi mi o wielkie i małe litery, x i ks. Dziękuję, pozdrawiam.
    Marta
  • Gwiazdka i Sylwester
    3.10.2006
    3.10.2006
    Jaka jest poprawna pisownia słów: sylwester (jako zabawa sylwestrowa, ostatni wieczór w roku) i gwiazdka (w znaczeniu: dostać coś na gwiazdkę)? Słownik ortograficzny nakazuje pisownię małą literą, natomiast uzus moim zdaniem jest inny.
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • skróty
    28.09.2006
    28.09.2006
    Szanowni Państwo,
    dlaczego po skrócie agd. jest kropka, a po rtv już nie? Poza tym zastanawia mnie, jaki jest poprawny skrót od metra kwadratowego: mkw. (jak podaje słownik) czy m kw. (jaki spotykamy w poradni)?
    Dziękuję i pozdrawiam całą Redakcję
    Michał M.
  • zwroty obcojęzyczne
    26.09.2006
    26.09.2006
    Dzień dobry!
    Czy używanie łacinskich zwrotów jest niezgodne z polską ortografią (np. de gustibus non est disputandum)? I ogólnie, jak używanie obcojęzycznych zwrotów ma się do polskiej ortografii?
  • skróty i nie tylko
    22.09.2006
    22.09.2006
    Drodzy Eksperci,
    czy poprawne są poniższe zapisy: Biblioteka xx. Czartoryskich (a. Biblioteka Książąt Czartoryskich), cyrylo-metodejski (związany z Cyrylem i Metodym, ale cyrylometodianizm – prąd), urząd rzecznika praw obywatelskich (stanowisko) i Urząd RPO (instytucja)?
    Bardzo dziękuję
    Michał M.
    PS. Jakie skróty są poprawne: sg, pl, sg., pl., lp, lm, lp., lm., l.poj., l.mn., lpoj, lmn? W użyciu są niemal wszystkie.
  • rubryki tabel
    20.09.2006
    20.09.2006
    Pisząc różnego rodzaju plany w formie tabelarycznej, mam wątpliwości, czy rozpoczynając wpis w poszczególnych rubrykach, powinienem przestrzegać zasady rozpoczynania od wielkich liter. Jeśli tak, to czy tak samo powinienem uczynić ze skrótem typu kmdr, mjr (Kmdr, Mjr)? Czy rozpoczęcie wpisu w rubryce tabeli małą literą to błąd ortograficzny? Pozdrawiam,
    Grzegorz Chomicz
  • temat lekcji
    20.09.2006
    20.09.2006
    Dzień dobry,
    mam takie pytanie: czy po temacie lekcji stawiamy kropkę, czy tak jak w tytułach ją pomijamy? Znalazłem tylko informacje o tytułach, natomiast nie jestem pewien, jak traktować temat lekcyjny? W praktyce to różnie bywa. Dziękuję,
    K.Frazel
  • -nczy czy -ńczy?
    20.09.2006
    20.09.2006
    Chciałbym zapytać o pisownię przymiotników pojedynczy i opiekuńczy. Dlaczego nie pisze się tego pierwszego przez ń, jak szeregu podobnych wyrazów? (W przypadku wyrazów pospieszny i pośpieszny jest oboczność). Jak długa jest tradycja tej pisowni, a jaka jest rzeczywistość fonetyczna? Znalazłem tylko jeden wyraz kończący się tak samo – słonczy (od nazwy ptaka drapieżnego – słonki). Jakie jest uzasadnienie pisowni końcówek -nczy i -ńczy i dlaczego nie można ich zastąpić jedną?
  • skala miksolidyjska
    18.09.2006
    18.09.2006
    Dzień dobry,
    od dłuższego czasu nurtuje mnie pytanie, czy skala miksolidyjska może posiadać w swej nazwie x, czyli: mixolidyjska. W jednym z fachowych pism nazwa tej skali pisana jest z użyciem litery x zamiast ks. Czy jest to poprawne?
    Pozdrawiam, J.S.
  • używana mało
    5.09.2006
    5.09.2006
    Witam,
    jaka jest poprawna forma: mało używana czy małoużywana?
    Pozdrawiam
  • Anioł Stróż
    5.09.2006
    5.09.2006
    Dzień dobry!
    Pytanie dotyczy pisowni Anioła Stróża (rel.). Słowniki ortograficzne podają pisownię wielkimi literami, języka polskiego – małymi. Sytuacja dotyczy różnych wydawnictw, w tym PWN. Jak jest poprawnie?
  • nazewnictwo botaniczne
    19.07.2006
    19.07.2006
    Chciałbym zapytać, czy nazwy roślin bieluń dziędzierzawa i pokrzyk wilcza jagoda są nazwami pospolitymi, czy własnymi. Jeśli to nazwy własne, to dlaczego w definicji atropiny (substancji z owoców tych roślin) w encyklopedii PWN napisano: „alkaloid występujący m.in. w owocach pokrzyku wilczej jagody i bielunia dziędzierzawy”? Dlaczego nie użyto tu w nazwach tych roślin dużej litery? Czy to ma związek z nazwą własną, czy nie? Czy też chodzi tu o inne prawidła?
    Dziękuję za odpowiedź.
  • różne problemy ortograficzne
    19.07.2006
    19.07.2006
    Witam!
    1. Chciałbym zapytać, która wersja jest właściwa: Bielsko-Biała jest nazywane małym Wiedniem czy Małym Wiedniem? Ban Nikola Zrinski zyskał miano chorwackiego Leonidasa czy Chorwackiego Leonidasa?
    2. Ponadto ciekawi mnie, jak zapisać: nagroda Szkoła XXI W. czy nagroda Szkoła XXI w.; Międzynarodowy Trybunał ds. Zbrodni w B. Jugosławii czy Międzynarodowy Trybunał ds. Zbrodni w B. Jugosławii. Bez skrótu byłoby Wieku i Byłej, ale co, gdy jednak skracamy? Dziękuję.
  • SA
    13.07.2006
    13.07.2006
    Witam serdecznie,
    chciałam się upewnić, czy skrót od Spółka Akcyjna to SA, bez kropek?
    Pozdrawiam
    Daria Weps
  • jednostka taryfikacyjna
    12.07.2006
    12.07.2006
    Witam,
    chciałbym się dowiedzieć, jak zapisać poprawnie skrót wyrażenia jednostka taryfikacyjna. Jeśli możliwych jest kilka wersji, to zależy mi na najkrótszej.
    Pozdrawiam, AR
  • nazwy okresów i epok geologicznych oraz klimatycznych
    12.07.2006
    12.07.2006
    Szanowni Państwo,
    Uczestniczę w przygotowaniu do wydania zbioru artykułów archeologicznych. Autorzy stosują w nich pisownię nazw okresów dużymi literami, np.: Atlantyk, Młodszy Dryas, Bölling, Ällerod. Z zasady oznaczonej we wstępie do NSO jako [103] wynika, że powinno się te nazwy pisać małą literą. Nie wiem jednak, czy warto łamać powszechny, jak się wydaje, uzus w środowisku fachowym.
    Anna Garbaczowa
  • kreatywna ortografia
    11.07.2006
    11.07.2006
    Czy mogłam swoją wystawę nazwać „Byt nie bytu”, czy rażąco naruszyłam reguły ortografii polskiej? Ktoś przekręcił ową nazwę i napisał na łamach prasy lokalnej „Byt nie bycia” – teraz sprawa mnie dręczy i męczy.
  • adresy stron WWW w tekście
    11.07.2006
    11.07.2006
    Kiedy stawiamy kropkę, a kiedy nie przy zapisywaniu adresów stron WWW:
    — jeśli adres jest w środku zdania,
    — jeśli adres jest na końcu całego tekstu,
    — jeśli adres jest na końcu zdania, ale w środku zwartego tekstu (więc po adresie rozpoczyna się bezpośrednio nowe zdanie?
  • minimum i maksimum
    7.07.2006
    7.07.2006
    Szanowni Państwo! Czy można zastosować skróty wyrazów minimum i maksimum? Jeśli tak to jakie. W moim tekście pojawiają się często w tabelach i ze wględów graficzych wygodnie byłoby mi użyć krótszych nazw.
    Pozdrawiam.
    Marta S.
  • skróty
    6.07.2006
    6.07.2006
    Widziałam gdzieś tabliczkę z takim napisem: „Czy wszedłeś/-aś tu w odpowiednim stroju?”. Pytam: czy wolno posłużyć się takim skrótem? Dlaczego tak lub dlaczego nie? Do jakich zasad językowych się odwołać, by wyjaśnić tę sprawę? Będę wdzięczna za odpowiedź.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego