pragmatyka

To skarbnica informacji o tym, których wyrazów i wyrażeń używać w określonych sytuacjach, jaki wpływ na znaczenie lub rozumienie tekstu ma sytuacja, kontekst, nadawca lub odbiorca. Dowiesz się tu: jak zwracać się do określonej osoby; kiedy stosować wielką literę w zwrotach grzecznościowych; jak pisać tytuły naukowe lub stanowiska w formach adresatywnych; czy można napisać „Witam” w e-mailu; kiedy zrozumiały jest zwrot „Jestem samochodem”.

  • podwójny magister
    13.02.2003
    13.02.2003
    Witam!
    Chciałbym się dowiedzieć, czy poprawne jest używanie np. na wizytówce dwóch mgr, gdy ktoś ma dwa fakultety (np. mgr mgr Kubuś Puchatek)?
    Dziękuję bardzo za odpowiedź.
  • winien czy powinien?
    7.02.2003
    7.02.2003
    Która wersja jest poprawna? „Pracownik winien założyć kask” czy „Pracownik powinien założyć kask”?
  • Co słychać?
    3.02.2003
    3.02.2003
    Witam ponownie!
    Czy do osoby, z którą jest się na pan/pani można powiedzieć: „Co słychać?”? Czy nie lepiej byłoby: „Co u pana/pani słychać?”? Z kolei, czy odpowiadając na powyższe pytania, mozna odpowiedzieć: „Dobrze/Źle”, czy też należałoby powiedzieć: „U mnie dobrze/źle”?
  • pedał
    3.02.2003
    3.02.2003
    Witam!
    Na forum internetowym rozgorzała dyskusja, czy słowo pedał (w odniesieniu do homoseksualisty) powinno być używane czy nie (albo raczej: czy używanie tego słowa jest naganne, czy też nie)? Czy jeśli ktoś określa siebie mianem pedał w sposób ironiczny, to czy to jest w porządku? I w końcu – czy jeśli słowo to używane jest w znaczeniu żartobliwym, ironicznym, to czy wulgarne znaczenie tego słowa przestanie się doń odnosić? Czy nadal jest to wulgaryzm w tej sytuacji?
    Pozdrawiam serdecznie.
  • Widzicie Państwo?
    3.02.2003
    3.02.2003
    Które z wyrażeń jest poprawne: „Widzicie Państwo” czy „Widzą Państwo” (…)? Drugie wydaje mi się zbyt „wersalowe” i przez to sztuczne.
    Pozdrawiam, Piotr.
  • małżonek i małżonka
    31.01.2003
    31.01.2003
    Szanowny Panie Profesorze,
    chciałbym dowiedzieć się, czy slowo małżonek (małżonka) zarezerwowane jest tylko dla osob postronnych, czy też tego słowa może użyć mąż względem własnej żony? Z tego, co się orientuję, to wyrazy mąż, żona zarezerwowane są tylko dla osob pozostających w danym związku.
    Dziękuję i pozdrawiam
    Leszek Mazur
  • M. Boska
    28.01.2003
    28.01.2003
    Czy dopuszczalny jest skrót M. Boska, M. Boża? Chodzi oczywiście o Matkę Boską.
  • Stefan kardynał Wyszyński
    28.01.2003
    28.01.2003
    Witam i proszę o wyjaśnienie, która forma jest poprawna:
    1. Stefan Kardynał Wyszyński
    2. Stefan kardynał Wyszyński
    3. Kardynał Stefan Wyszyński
    Dlaczego słowo kardynał często stoi między imieniem i nazwiskiem?
    Z góry dziękuję.

  • sędzia i sędzina
    24.01.2003
    24.01.2003
    Czy możemy sędziną określić kobietę-sędzię? Czy raczej żonę sędziego? Czy mówiąc o kobiecie – zastępcy głównego księgowego, powiemy: zastępca głównego księgowego, czy raczej zastępczyni głównego księgowego?
  • wizytówka
    20.01.2003
    20.01.2003
    Dzień dobry!
    Jestem lekarzem weterynarii. Razem z mężem prowadzę prywatną praktykę. Problem polega na tym, jak zredagować wizytówkę, na której oba nasze imiona i nazwiska poprzedzone będą skrótem lek. wet. Czy należy napisać: lek. wet. Alina Borkowska i lek. wet. Artur Borkowski, czy raczej lek. lek. wet. Alina i Artur Borkowscy? Z edytorskiego punktu widzenia lepiej byłoby ograniczyć się do jednego skrótu tytułu, ale z kolei wskazuje to na wykonywanie tego zawodu tylko przez osobę następującą po skrócie. Proszę o komentarz i wskazówkę, dziękuję bardzo za pomoc.
    lek.wet. Alina Borkowska
  • tytuły grzecznościowe w nagłówkach listów
    20.01.2003
    20.01.2003
    Dzień dobry!
    Kolejne moje pytanie dotyczy również pisowni skrótów. Czy skróty tytułów naukowych należy pisać w jakichś wypadkach wielką literą? Jeśli występuję z podaniem w jakiejś sprawie do osoby z takim tytułem (np. prof., dr), to należy ten tytuł w nagłówku podania pisać wielką czy małą literą?
    Pozdrawiam
    Alina Borkowska
  • historyczka
    10.01.2003
    10.01.2003
    Witam serdecznie,
    chciałam zapytać, czy żeńska forma historyczka sztuki jest poprawna.
    Pozdrawiam, dl
  • Twój czy twój?
    10.01.2003
    10.01.2003
    Jaki jest sposób używania formy Twój? Tzn. chodzi mi o to, kiedy piszemy wielką literą, a kiedy małą. To samo odnośnie Ciebie itp.
  • nabyć
    23.12.2002
    23.12.2002
    Mam pytanie: czy zwrot nabyć w sensie 'zakupić, kupić' jest poprawny?
    Dziękuję.
  • pan czy Pan?
    20.12.2002
    20.12.2002
    Czy pisanie w urzędowych pismach rzeczownika pan (pani) małą literą przed imieniem i nazwiskiem, ale w stosunku do innych osób niż adresat jest poprawne? Np. zwracając się pisemnie do burmistrza o delegowanie podwładnego: „Proszę Pana Burmistrza o delegowanie pana Jana Kowalskiego”.
  • asystentka prezesa i główna księgowa
    4.12.2002
    4.12.2002
    Coraz częściej spotykam się z tym, że kobiety nalegają bądź uznają za obraźliwe tytułowanie ich asystentka prezesa czy główna ksiągowa. Życzą sobie używać form męskich. Czy to jest poprawne? Przecież mamy polskie odpowiedniki… Proszę o jednoznaczną odpowiedź – nie chcę nikogo urazić, a w korespondencji często muszę używać takich form. Dziękuję uprzejmie,
    Małgorzata
  • po ile czy na ile?
    28.11.2002
    28.11.2002
    Czy dopuszczalne jest stosowanie oboczności składniowych dla pytania o cenę towaru? Często słyszymy na ile to pan ma?, po ile to pan ma? czy za ile to pan ma? Czy pomimo bazarowego obycia zwrotów można wszystkie z nich uznać za zgodne z normą? A które z nich są zgodne z zasadą kultury językowej (perfekcjonizmu lub puryzmu)?
  • Jak adresować listy?
    22.11.2002
    22.11.2002
    Zbliża się okres wysyłania kartek świątecznych i co roku mam ten sam problem. Jaką zachować w adresie kolejność podawania imion w przypadku wysyłania kartki do całej rodziny? Czy pierwsza powinna być pani domu, czy też pan domu?
    Z góry dziękuję i pozdrawiam.
  • polska reżyser
    15.11.2002
    15.11.2002
    Czy w związku z protestami feministek nie zmieniło się nic w zakresie używania wyrażeń typu polska reżyser?
  • otworzyć telewizor
    13.11.2002
    13.11.2002
    Czy dopuszczalne jest użycie w tekście literackim – napisanym raczej standardową polszczyzną bez odstępstw – wyrażenia: otworzyć telewizor/ radio? Mnie się to kojarzy z chirurgicznym otwieraniem korpusu, ale czy powinnam kogoś poprawiać, skoro rzecz występuje w słowniku (jakkolwiek z kwalifikatorem pot.)?
    Serdeczności polonistyczne
    Marianna Cielecka
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego