słownictwo

  • Ekspresja rynsztoka

    13.04.2021
    13.04.2021

    Dzień dobry.

    Słowo rynsztok jak czytam w słowniku nie jest w żaden sposób obraźliwe. Jak natomiast będzie wyglądała sytuacja przy stwierdzeniu towar wyciągnięty z rynsztoka? Czy będzie już obraźliwe lub pogardliwe?.

    Pozdrawiam Łukasz

  • Domowy kucharz 

    9.04.2021
    9.04.2021

    Jak po polsku można by oddać rozróżnienie na zawodowego kucharza, a osobę, która gotuje w domu? Innymi słowy; jak przetłumaczyć angielski zwrot home cook? Kucharz/kucharka od razu odsyła chyba do profesji?

  • Skrót od sztabowy

    6.04.2021
    6.04.2021

    Szanowni Państwo,

    bardzo proszę o rozstrzygnięcie kwestii pisowni skrótów stopni wojskowych w których występuje słowo "sztabowy" (np. starszy chorąży sztabowy).

    Piszemy st. chor. szt. czy st. chor. sztab. ?

  • Kroatanie, Kaddo i Kajusowie

    4.04.2021
    4.04.2021

    Szanowni Państwo,

    chodzi o pisownię ludu indiańskiego "Croatan", czyli tubyców, z którymi mieli do czynienia pierwsi angielscy kolonisci w XVI w. (osada Roanoke w dzisiejszej Karolinie Północnej). Jak powinno wyglądać spolszczenie? Croatanie czy Kroatanie? Jesli wybrac wersję z "K", nalezałoby wtedy to samo zastowowac chyba do innych grup indianskich (Kaddo zamiast Caddo, Kajuse/Kajusowie zamiast Cayuse etc)...

  • Dochować sekretu przyjaciela

    3.04.2021
    3.04.2021

    Dochować sekretu przyjaciela - czy to poprawnie językowo?

  • Ponownie o dzikiej przyrodzie

    2.04.2021
    2.04.2021

    Dzień dobry!

    Dziękuję za odpowiedź dotyczącą dzikiej przyrody. Doprecyzuję, że chodziło mi o wyrażenia typu fotografia dzikiej przyrody, która wg mnie jest kalką z wide life photography, podczas gdy do niedawna używano określenia fotografia przyrodnicza.


    Pozdrawiam

    Marcin Nowak

  • Nazwy sposobów cięcia mięsa

    30.03.2021
    30.03.2021

    Szanowni Państwo, jakimi literami – wielkimi czy małymi – powinny być zapisane w książce kulinarnej nazwy sposobów cięcia mięsa wołowego: Filet Mignon, New York, Rib-Eye, T-Bone, Onglet, Rump, Bavette itd.? Z góry serdecznie dziękuję za odpowiedź

  • Narodowość  i narodowościowy

    28.03.2021
    28.03.2021

    Mieszkam na Węgrzech, gdzie istnieje system instytucjonalnego wspierania mniejszości narodowych. Kalką oficjalnego wyrażenia węgierskiego używanego w odniesieniu do tych mniejszości (nemzetiség) jest po polsku słowo narodowość, które jest niestety powszechnie używane w tutejszych kręgach polonijnych, np.:

    18 grudnia z okazji Dnia Narodowości przyznano nagrody za wybitne zasługi na rzecz osiadłych na Węgrzech narodowości. W tym roku wśród laureatów znaleźli się również przedstawiciele narodowości polskiej: Halina Csúcs [...] pierwsza rzeczniczka polskiej narodowości w ZN Węgier...,

    Od chwili, kiedy wybrana zostałam rzecznikiem narodowości polskiej...

    Do tej pory odbyły się trzy takie spotkania, na które przybyło wielu przedstawicieli naszej narodowości.

    ...imprezy organizowane w języku danej narodowości...

    Oprócz tego pojawiają się nazwy: Komisja Narodowościowa, samorząd narodowościowyDla mnie brzmi to strasznie, bo narodowość rozumiem jako cechę a nie grupę społeczną. Czy mam rację, czy też jej nie mam?


    Kłaniam się

    Jerzy Celichowski

    Budapeszt

  • Sowiecki a radziecki

    25.03.2021
    14.06.2018

    Szanowni Państwo,

    czy wiadomo, kiedy zaczęto używać staropolskiego słowa radziecki w znaczeniu rosyjskiego sowietskij zamiast kalki sowiecki? Jeśli się nie mylę, przed wojną nawet polscy komuniści mówili wyłącznie Sowiety i sowiecki.


    Z poważaniem,

    Łukasz

  • Bozia

    22.03.2021
    22.03.2021

    Dzień dobry, zastanawiam się, jaka jest etymologia słowa bozia? Czy jest/był to regionalizm? Ciekawi mnie, dlaczego tak zaczęto określać Boga (a może Matkę Boską?), a niestety nie potrafię znaleźć tych informacji.

  • Dzika przyroda 

    20.03.2021
    20.03.2021

    Dzień dobry!


    Czy wyrażenie dzika przyroda nie jest nadmiarowe? Moim zdaniem przyroda wystarczy.


    Pozdrawiam,

    Marcin Nowak

  • Ekosystem elektromobilności

    16.03.2021
    16.03.2021

    Szanowni Państwo,

    czy poprawne jest używanie słowa ekosystem poza kontekstem przyrodniczym? Np. ekosystem elektromobilności? Coraz częściej spotykam taki zlepek...

    Pozdrawiam

    Anna

  • Kryzys bezdomności

    9.03.2021
    9.03.2021

    W kręgach wyznających zasady języka wkluczenia (z ang. inclusive language) często pojawia się wyrażenie kryzys bezdomności. Proszę powiedzieć mi, czy jest to pleonazm. Osobiście skłaniałbym się ku temu, iż wspomniany idiomatyzm nie należy do błędów językowo-logicznych, a to dlatego że bezdomność może być także wyborem. Ponadto Słownik języka polskiego PWN przy haśle bezdomność podaje lapidarną definicję, która nie nazywa tak tego stanu.


    Z góry dziękuję za odpowiedź.

    Pozdrawiam

    Mario Kiliński

  • Ksiądz kardynał

    8.03.2021
    8.03.2021

    Szanowna Poradnio,

    Czy forma ksiądz kardynał jest poprawna? Wydaje mi się trochę nadmiarowa, bo każdy kardynał jest księdzem i sami kardynałowie raczej się tak nie podpisują/przedstawiają, jednak jest to forma czasem słyszana w mediach, a nawet ląduje w nazwach ulic, np. ulica księdza kardynała Adama Sapiehy w Krakowie.


    Z pozdrowieniami,

  • Urzędnik państwowy

    7.03.2021
    7.03.2021

    Czy urzędnik państwowy  to pleonazm? Czy istnieją inni urzędnicy niepaństwowi?

  • Smartwatch, smartfon

    7.03.2021
    7.03.2021

    Czy istnieje spolszczenie słowa smartwatch? I czy smartfon można nazwać komputerem kieszonkowym?

  • Rabat -10%

    6.03.2021
    6.03.2021

    Dzień dobry!

    Czy stawianie liczby ujemnej (zamiast dodatniej) po słowie rabat/wyprzedaż/promocja to pleonazm (np. rabat -10% zamiast:  rabat 10%)?

  • Badanie artystyczne

    3.03.2021
    3.03.2021

    Zwracam się z uprzejmą prośbą o wyjaśnienie poprawności wyrażenia  badanie artystyczne  na gruncie języka polskiego. Wyrażenie to przejmujemy jako tłumaczenie z jęz. angielskiego  artistic research  (funkcjonującego w dokumentach dotyczących badań artystycznych) na potrzeby serwisu internetowego poświęconego publikacjom z zakresu sztuki muzycznej.

  • Pogrzebacz 

    2.03.2021
    2.03.2021

    Szanowna poradnio,


    Chciałbym zapytać o poprawną lub częściej stosowaną nazwę dla haczyka do poprawiania węgli lub kłód w palenisku. Powinno się mówić pogrzebacz  czy pogrzebaczka?


    Z góry dziękuję za odpowiedź.

  • Powyżej wymaganej normy

    1.03.2021
    1.03.2021

    Dzień dobry,

    czy wyrażenie powyżej wymaganej normy jest prawidłowe? Podświadomie wydaje mi się, że może ono być pleonazmem, ale sam pewien tego nie jestem.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego