słownictwo

  • Baza wolno dostępna – baza o otwartym dostępie
    13.12.2015
    13.12.2015
    Szanowni Państwo,
    czy można użyć przymiotnika wolnodostępna w odniesieniu do bazy danych? Często używa się sformułowania wolny dostęp (ang. open acces), w języku angielskim funkcjonuje też przymiotnik freely accessible. Po polsku wolnodostępna baza itp. już funkcjonuje, ale chyba raczej potocznie. Chciałabym się upewnić czy można bez obaw oficjalnie użyć takiego spolszczenia.
    Z góry dziękuję, Joanna Gul
  • W miesiącu maju
    13.12.2015
    13.12.2015
    Szanowni Państwo,
    prowadzę od kilku tygodni ożywioną korespondencję z kilkoma urzędami. Pośród licznych zwrotów właściwych korespondencji urzędowej jeden wydaje mi się nader absurdalny. Czy istnieje logiczne wytłumaczenie dla używania formy pismo z dnia 3 września, w miesiącu maju itp. Wszak 6 lipca może być tylko dniem, maj zaś tylko miesiącem (pomijając stan sercowy starszych panów). Czy jest to błąd, utrwalony przez pokolenia biurokratów, czy poprawna forma?
  • Paszkot – paszkoci?, paszkotowy?
    12.12.2015
    12.12.2015
    Jak będzie brzmieć przymiotnik od słowa paszkot?
  • Turystyka bieszczadzka
    12.12.2015
    12.12.2015
    Szanowni Państwo,
    czy przymiotnik bieszczadzki utworzony od Bieszczad może być użyty w znaczeniu pochodzący/będący z Bieszczad czy tylko w znaczeniu dotyczący Bieszczad?
    Konkretnie chodzi mi o to czy poprawnym byłoby użycie go w zwrocie: rozwój turystyki bieszczadzkiej jako przymiotnika określającego miejsce występowania turystyki a nie fakt, że taka a nie inna turystyka jest charakterystyczna dla tego obszaru i nie spotykana nigdzie indziej.
    Z poważaniem,
    MD
  • Czułość gołąbki
    11.12.2015
    11.12.2015
    Szanowna Pani Profesor,
    dziękuję za odpowiedź. Korzystając z okazji, chciałbym jeszcze dopytać – czy fakt, że słowo gołąbka używane jest zazwyczaj z pewnym rodzajem czułości w odniesieniu do ptaka, może mieć związek z dość powszechnym traktowaniem tego wyrazu jako będącego niejako żeńskim odpowiednikiem słowa gołąbek?
    I 2. pytanie – czy w opracowaniu, które przygotowuję na swój prywatny użytek, uprawnione jest użycie przeze mnie terminu gołąbka, gdy myślę o młodej samiczce gołębia?
    AD
  • solucja
    11.12.2015
    11.12.2015
    Czy słowo solucja jest już uznawane jako polskie, czy nadal jest to wyraz obcy?
  • O załatwianiu i wyrabianiu dokumentów
    11.12.2015
    11.12.2015
    Szanowni Państwo,
    zwracam się z prośbą o pomoc w doborze/wymianie słowa, które jest mi niezbędnie potrzebne w pracy. Otóż pracuję w biurze, do którego należy składać stosowne dokumenty, informuję również zainteresowanych o procedurze załatwienia tych dokumentów i tutaj pojawia się mój problem: mówię wyrobić dokumenty lub załatwić (bardzo mi z tym źle). Nie chcę i nie będę już mówić, że klient ma sobie załatwić jak potrzebę albo wyrobić jak ciasto. Czym te słowa zastąpić?
    Serdecznie, V
  • szacunek
    8.12.2015
    8.12.2015
    Szanowni Państwo,
    bardzo mnie ciekawi, skąd homonimiczność wyrazu szacunek. Nie widzę na pierwszy rzut oka bliskości między dwoma głównymi znaczeniami (takimi jak w SJP). Interesujące jest to, że homonimiczność występuje też w formach synonimicznych. Na przykład estyma oznacza ‘poważanie’, a w bardziej specjalistycznym języku występuje pojęcie estymacji, odnoszące się do drugiego znaczenia szacunku. Wygląda na to, że rzecz sięga poza obręb naszego języka. Tym bardziej frapuje mnie źródło.
  • gołąbka, gołębica
    5.12.2015
    5.12.2015
    Czy słowo gołąbka można traktować jako zdrobnienie od wyrazu gołębica?
    Innymi słowy: czy wyraz ten ma nieco bardziej spieszczoną formę? Część słowników odnotowuje je jako wprost synonim gołębicy, inne zaś – właśnie jako zdrobnienie. Czy w odniesieniu do młodej samiczki gołębia bardziej zasadnym byłoby użycie określenia gołąbka aniżeli gołębica (które wydaje się więcej „doniosłe”, poważniejsze)?
  • magazyn kobiety z wartościami
    4.12.2015
    4.12.2015
    Kilka dni temu zauważyłam wśród czasopism w kiosku jedno z podtytułem: Luksusowy magazyn kobiety z wartościami.
    Czy to sformułowanie jest poprawne? Czy nie powinno być raczej: Luksusowy magazyn dla kobiet, na przykład, ceniących wartości? Jak rozumieć: magazyn kobiety z wartościami?
    Pozdrawiam
    Justyna
  • tyradować (?), doprawić herbatę (?)
    3.12.2015
    3.12.2015
    Chciałabym zapytać, czy istnieje czasownik pochodzący od słowa tyrada. A jeśli nie, to czy w naszym współczesnym języku jest odpowiednik czasownika gardłować?
    Jak również zastanawia mnie, czy jest jakieś utarte złożenie w naszym języku odpowiadające dodawaniu do herbaty dodatkowych składników np. doprawić herbatę?
    Bardzo dziękuję za rozwianie moich wątpliwości
    Pozdrawiam
    Agnieszka Mylka
  • jest napisane
    2.12.2015
    2.12.2015
    Czy pisze w znaczeniu jest napisane jest dopuszczalne w mowie potocznej?
  • papierowa torebka
    2.12.2015
    2.12.2015
    prawidłowa nazwa torebki papierowej
  • trójka
    2.12.2015
    2.12.2015
    Czy mówiąc o dwóch mężczyznach i jednej kobiecie, możemy powiedzieć:
    Cała trójka już pojechała?
    Jeśli to niepoprawny zwrot, to jak powinno brzmieć poprawne zdanie?

    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam
    Monika Rutowska
  • growy
    2.12.2015
    2.12.2015
    Szanowni Państwo,
    moje pytanie dotyczy przymiotnika growy. Współcześnie dyskurs związany z grami wideo bardzo intensywnie się rozwija, a wspomniane słowo wciąż jest często uznawane za niepoprawne. Prowadzi to do prób zastępowania go np. przez gamingowy (abstrahując już od akademickiego ludyczny). Proszę o radę – czy możemy już oficjalnie afirmować to growe słówko?
    Z pozdrowieniami
    Krzysztof
  • Kurde
    21.11.2015
    21.11.2015
    Szanowni Państwo,
    bardzo proszę o informację czy nieuprzejme słowo kurde jest partykułą wzmacniającą, czy też wulgaryzmem? Osobiście zakwalifikowałbym to wyrażenie jako wulgarne ale nie mam co do tego pewności.
    Zastanawia mnie także pochodzenie tego słowa. Może Państwo wiedzą coś na ten temat?
    Z wyrazami szacunku,
    Bartłomiej Pukacki, Poznań
  • Wykrawanka
    15.11.2015
    15.11.2015
    Słowo wykrawanka w moim środowisku oznacza rodzaj sukienki, co potwierdziła szybka kwerenda wśród znajomych, a w Internecie nie sposób je znaleźć. Owszem, samo słowo się pojawia, ale oznacza… czapkę (takie znaczenie jest m.in. w przypisach do „Panienki z okienka” Deotymy). Czy istnieją jakieś poświadczenia dla sukienki wykrawanki w językowych opracowaniach?
  • akonto, a conto
    13.11.2015
    13.11.2015
    Szanowna Poradnio!
    W przedwojennej piosence Umówiłem się z nią na dziewiątą Eugeniusz Bodo śpiewa: Zaraz wezmę od szefa akonto, kupię jej bukiecik róż”. No właśnie, akonto czy a conto? Piosenka jest przedwojenna, czy wpływ na zapis tekstu miałaby ewentualnie przedwojenna ortografia, to, jak się wtedy pisało? A może nie ma to żadnego wpływu na zapis?
    Pozdrawiam
    Małgorzata D.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego