Jerzy Pluta w Nocie edytorskiej do „Dzieł wybranych” H. Worcella (Ossolineum, 1979) parokrotnie używa wyrazu przezwy (t.1, str. 645): „powieściowe przezwy zawierają cząstkę nazwisk autentycznych”, „żartobliwe przezwy otrzymali (...) dwaj znani pisarze”. Jakie brzmienie ma ten wyraz w M. l.poj. i czy w jakimś słowniku można go znaleźć?

Czy  elewacja budynku jest pleonazmem?

Dzień dobry,

czy forma  w przeciągu zamiast  w ciągu jest akceptowalna?

Serdecznie pozdrawiam

Agnieszka Gołąbek

To, że dziś mieszkamy i żyjemy w bezpiecznym kraju, również jest wynikiem decyzji wyborczych, każdego pojedynczego głosu (orędzie marszałek Witek). Każdy pojedynczy to chyba nie po polsku? To dosłowne tłumaczenie angielskiego every single. Oczywiście powyższe użycie tej kalki z angielskiego nie jest jednostkowe, pojawia się coraz częściej, a każdygłos w tym przypadku nigdy nie będzie podwójny czy wielokrotny i podkreślanie jego pojedynczości jest zbędne. Proszę o opinię.

Zabezpieczenie – to słowo w znaczeniu zagwarantowania, zapewnienia wróciło do obiegu publicznego wraz z partią, która za cel stawia sobie zakończenie komunizmu w Polsce. A przecież zabezpieczyć środki finansowe czy zabezpieczyć dostawy respiratorów (nie w sensie konwojowania ich, tylko ich zorganizowania) to komunistyczny rusycyzm. Czy mam rację?

Dostarczanie w znaczeniu produkowania, zapewniania itd. jest ostatnio na porządku dziennym. Wydaje się, że przyzwolenie na zastąpienie tych wszystkich słów dostarczaniem stanowi zubożenie języka polskiego. Wierzymy, że możemy dostarczyć szczepionkę setkom milionów ludzi na świecie – jeśli jest to wypowiedź producenta, oznacza raczej produkcję, nie dostarczanie, czym zajmie się cały łańcuch dostawczy. Ta gra dostarczy ci masę dobrej rozrywki – chyba zapewni? Proszę o opinię.

Często ostatnio widuję czasownik trzymać używany w kontekstach, w których dawniej stosowało się słowo utrzymywać lub zachowywać, np. ostatnio powszechne jest zalecenie trzymania dystansu, widziałam także trzymanie standardów (i wiele innych). Czy to poprawne? Wygląda na kalkę z angielskiego.

Dzień dobry,
moje pytanie dotyczy obecnej sytuacji zagrożenia epidemicznego. No właśnie, mamy zagrożenie epidemią, więc epidemiczne, a czy ankieta, którą wypełniają interesanci w naszym urzędzie, dotycząca występowania objawów zakażenia, ewentualnego kontaktu z osobą zakażoną itp. to ankieta epidemiczna, czy epidemiologiczna?
Z góry dziękuję za poradę.

Szanowna Poradnio!
Czy mogłabym prosić o odniesienie się do zyskującej na popularności cząstki alt (alternatywny)? Pojawia się ona m.in. w takich słowach jak alt-med/altmed czy alt-prawica/altprawica. Który z zapisów należałoby stosować w publikacjach książkowych i artykułach w prasie?
Serdecznie pozdrawiam
Mira Perlińska

Przeczytałam w gazecie właśnie takie zdanie: Najlepiej sprawa ma się w wielkiej Brytanii, którą możemy brać za wzór. Czy za wzór można coś wziąć, czy jest to jednak kalka z angielskiego?

Szanowni Państwo,
Kto pierwszy powiedział, że życie mija tak, jakby otworzyć i zamknąć drzwi?
Czy jest to polskie powiedzenie?
Dlaczego akurat drzwi?
Mam wrażenie, że częściej słyszałam powiedzenia, które straszą niż pocieszają i wyrażają wdzięczność. To brzmi mądrze ale jest bardzo negatywnie naładowane.
Jakie jest przeciwne temu, pozytywne powiedzenie, które podkreśla dobro wynikające z upływu czasu i zmian oraz wdzięczność pomimo wszystko?
Joanna

Ostatnio prawie w ogóle nie widuję liczebników zbiorowych – rodziny mają dwójkę czy piątkę dzieci, nie dwoje czy pięcioro. Dotyczy to nawet polszczyzny oficjalnej. Wydaje się, że w języku pisanym powinny jednak być stosowane liczebniki zbiorowe, a sformułowania typu dwójka czy piątka dzieci ma charakter potoczny. Czy mam rację?

Szanowni Państwo,
czy prawidłowa jest forma zachować powierzone informacje w poufności? Moim zdaniem lepiej byłoby je zachować w tajemnicy, ale może występuje tutaj jakaś różnica w znaczeniu, o której nie wiem.
Adam

Szanowni Państwo,
zwracam się z prośbą o wyjaśnienie pewnej kwestii: czy bóg jest klasyfikowany jako rzeczownik konkretny czy też abstrakcyjny? Osobiście zakfalifikowałabym go jako rzeczownik abstrakcyjny, pseudokonkretny – dokładniej rzecz ujmując. Znając jednak wpływ religii na język waham się, czy zwyczajowo nie przyjmuje się inaczej.
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Katarzyna Bałchan

Szanowni Państwo!
Czym różnią się od siebie przymiotniki elficki i elfi? Wiem, że język jest elficki, a np. miasto elfie, jednak nie wiem, dlaczego. Nie wiem też, czy poprawnie będzie brzmiało zgodnie z elfickim zwyczajem czy zgodnie z elfim zwyczajem. Podobnie rzecz ma się w przypadku czegoś przez elfów zrobionego, np. łuków – będą to łuki elfiej roboty, elfickiej roboty, a może elfowej? I kiedy wódz elfów jest wodzem elfim, a kiedy elfickim?
Z poważaniem,
A.

Chciałam zapytać o prawidłową nazwę choroby wywoływaną przez patogen o łacińskiej nazwie pneumocystis jiroveci. W starszych publikacjach funkcjonuje pneumocystodoza, w nowszych pneumocystoza, co jest ewidentną kalką językową angielskiej pneumocystosis.
Serdecznie dziękuję za odpowiedź!

Szanowni Eksperci,
czy wyrażenie: na kontrze (w znaczeniu ‘w opozycji do’) jest poprawne? Np. w zdaniu: Czy nauka jest na kontrze do mitu?
Dziękuję,
Magda

Zauważa się niekiedy użycie czasownika mieszać w znaczeniu ‘łączyć’. Przykładem – dział w Gazecie Wyborczej, zatytułowany Nie mieszaj i fantazyjnie rozwijany, np. Nie mieszaj… mokrej szczoteczki ze szczelnym pojemnikiem albo Nie mieszaj… biotyny z badaniami tarczycy. Jak rozumiem, jest to błędne?

Na spokojnie czy spokojnie – jaka forma jest prawidłowa?

Zastanawia mnie czy wiadomo kiedy po raz pierwszy po Polsku pojawiło się słowo wróżka, w odniesieniu do magicznych stworzeń z baśni i mitów, a nie do kobiet zajmujących się wróżbiarstwem? Z tego co wiem to takie znaczenie pojawiło się w XIX wieku, jednak czy wiadomo dlaczego zaczęto używać w stosunku do tych istot słowa wróżka?