składnia

Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.

  • składnia

    21.04.2012
    21.04.2012

    Dzień dobry,

    jak ustalić prawidłowy przyimek w wyrażeniu pozycja na/w nocie kredytowej? A może powinno być pozycja noty kredytowej? Jeśli dobrze interpretuję definicję słowa pozycja (https://sjp.pwn.pl/szukaj/pozycja), to jedynym dopuszczalnym przyimkiem jest w, jednak powszechnie mówi się o pozycjach na fakturze lub pozycjach na rachunku.

    Dziękuję,

    Jarek Hirny

  • na Słowacji czy w Słowacji?
    19.04.2012
    19.04.2012
    Szanowni Państwo!
    Która forma jest poprawna: miasto na Słowacji czy miasto w Słowacji? Dziękuję za odpowiedź.
    Z poważaniem
    słowacki czytelnik
  • mnożyć
    18.04.2012
    18.04.2012
    Dzień dobry,
    czy wyrażenie pomnożyć przez jest poprawne? Używane jest ono powszechnie, także w środowiskach akademickich. Jednak przecież dziesięć przez dwa to pięć, a dziesięć razy dwa to dwadzieścia. W moim odczuciu mnożyć powinno się jedynie razy. Czy jestem w błędzie?
    Pozdrawiam serdecznie i dziękuję.
    Józef Rak
  • jak latawca
    17.04.2012
    17.04.2012
    Czy sformułowanie „Wiatr unosi ją jak latawca” jest poprawne, czy też powinno się powiedzieć „Wiatr unosi ją jak latawiec”? Druga wersja wydaje mi się brzmieć trochę niejednoznacznie.
  • żółw i żaba
    16.04.2012
    16.04.2012
    Jaka powinna być końcówka czasownika (i dlaczego) w zdaniu: „Żółw i żaba weszły do kałuży” (czy „…weszli do kałuży”)?
    Za rozstrzygnięcie dylematu końcówkowego dziękuję i pozdrawiam
    Bożena
  • na drugim roku
    15.04.2012
    15.04.2012
    W rozporządzeniu MON z 2003 r. użyto dwóch wyrażeń: na trzecim roku nauki i w trzecim roku nauki – czy to są tożsame wyrażenia, czy zawierają różnicę – jaką? Wykonawcy mówią na trzecim roku nauki – tzn. student jest na trzecim roku bez powtarzania roku; w trzecim roku nauki – tzn. student może być również na drugim roku nauki – bo powtarzał rok i ogólnie uczy sie juz trzy lata, i chociaż jest na drugim roku nauki, to w trzecim roku uczenia się.
  • punto i renault
    14.04.2012
    14.04.2012
    „Nowe punto da Ci radość”, „Nowe renault megane czeka w salonie” – to formy stosowane w reklamach. Czy nie powinno być raczej: nowy punto i nowy renault
  • studium przypadku
    12.04.2012
    12.04.2012
    Szanowna Redakcjo,
    bardzo proszę o poradę, jak odmieniać studium przypadku w sytuacji, gdy mówimy o różnych, całkiem odrębnych przypadkach dotyczących jednak [tej] samej tematyki. Czy liczba mnoga brzmieć powinna studia przypadku, czy studia przypadków?
    Pozdrawiam
  • sprawozdanie z… za…
    10.04.2012
    10.04.2012
    Kiedyś oczywiste wydawało mi się, że za rzeczownikiem sprawozdanie, w momencie gdy chcemy określić, czego dotyczyło sprawozdanie, należy umieścić wyrażenie przyimkowe z przyimkiem z. Ostatnio przekonałam się jednak, że w pewnych przypadkach używa się wyłącznie przyimka za: sprawozdanie za rok/miesiąc/kwartał/okres. Nie spotkałam się z wersją sprawozdanie z roku/miesiąca/…. Popularność popularnością, ja jednak wciąż mam wątpliwości, czy takie wyrażenia są poprawne.
  • w Bronowicach
    10.04.2012
    10.04.2012
    Witam,
    w zeszłym tygodniu w jednym z portali informacyjnych pojawiła się informacja o tym, że wykoleił się tramwaj na Bronowicach w Krakowie. Teraz moje pytanie, jaka jest poprawna forma: „Wykoleił się tramwaj na Bronowicach” czy „…w Bronowicach”? Gdyby Bronowice były miastem, to naturalne wydawałoby się w Bronowicach, natomiast z racji, iż są one dzielnicą/osiedlem, dopuszczalne wydaje się być użycie określenie na Bronowicach.
    Proszę o rozwianie moich wątpliwość.
    Pozdrawiam.
  • suflować
    6.04.2012
    6.04.2012
    Dzień dobry,
    Uniwersalny słownik języka polskiego notuje imiesłowy pod czasownikami suflować oraz suflerować, jednak nie wynikają one ze znaczenia. Czy można suflować kwestie, gesty, słowa itp.?
    Pozdrawiam.
  • w porównaniu do
    6.04.2012
    6.04.2012
    Dlaczego wyrażenie w porównaniu do… jest błędne? Czy tylko w porównaniu z… jest poprawne?
  • tenis
    3.04.2012
    3.04.2012
    Witam,
    oglądając transmisje telewizyjne z zawodów kobiecego tenisa, niejednokrotnie słyszałem, jak komentator chwali zawodniczkę słowami: „Grała doskonały tenis”. Z jednej z innych odpowiedzi w Poradni wiem, że tenis to rzeczownik dwurodzajowy i dlatego tenis, a nie tenisa, ale zawsze zdawało mi się, że poprawnie powinno być w tenis/tenisa, a nie samo tenis/tenisa. Czy taka forma jest poprawna?
  • znaki migane
    3.04.2012
    3.04.2012
    Dzień dobry,
    Uniwersalny słownik języka polskiego notuje:
    migany imiesł. przym. bierny od migać.
    migany w użyciu przym. Alfabet migany zob. alfabet w zn. 1.

    W jaki sposób można uzasadnić imiesłów migany i jeśli jest on poprawny, czy imiesłów mignięty także będzie poprawny (USJP go nie zanotował)?
    Pozdrawiam.
  • na projekcie
    1.04.2012
    1.04.2012
    Kiedyś przywitano mnie słowami: „U nas na projekcie wszyscy jesteśmy na Ty”. Później pracowałem na różnych projektach z setkami ludzi, którzy konsekwentnie twierdzili, że na projekcie w X było dużo pracy, na projekcie z X jest nudno. Zawsze uważałem, że udział bierze się w projekcie, ewentualnie można pracować przy projekcie. Ale trudno mi uwierzyć, że wszyscy otaczający mnie ludzie, posiadający wyższe wykształcenie, się mylą. Czy sformułowanie na projekcie niepotrzebnie mnie drażni?
  • romans
    29.03.2012
    29.03.2012
    Szanowni Państwo,
    ostatnio spotkałem się z formą romans między jedną osobą i drugą. Wydało mi się jednak, że powinna zostać użyta forma romans jednej osoby z drugą. Czy pierwsza forma również jest poprawna? Jeśli tak, to czy przyimek nie powinien zostać użyty w formie między… a… zamiast między… i… (jeśli dobrze pamiętam, ta forma jest potoczna)?
    Z uszanowaniem,
    Arkadiusz Kurczyński
  • na bieżąco
    28.03.2012
    28.03.2012
    Czy w poniższym zdaniu powinnam użyć słowa bieżąco, czy na bieżąco? Zdanie brzmi: „Wyegzekwowane w sprawie kwoty proszę przekazywać bieżąco/na bieżąco na rachunek bankowy numer…”.
  • prędkość
    27.03.2012
    27.03.2012
    Witam,
    czy tekst z prędkością 120 km/h należy przeczytać: z prędkością stu dwudziestu kilometrów na godzinę, z prędkością sto dwadzieścia kilometrów na godzinę?
    Pozdrawiam
    Radek Soska
  • limit w koncie
    26.03.2012
    26.03.2012
    Szanowni Państwo,
    czy konstrukcja limit w koncie – używana w większości ofert polskich banków – jest poprawna? Czy nie powinna być zamieniona na limit na koncie? Rozumiem, że chodzi o produkt, w którym limit jest przynależny do konta, tzn. jest jego integralną częścią i jest czym innym niż środki na koncie. Mimo to wydaje się, że nie jest uzasadnione używanie w koncie w tym jednym przypadku. Będę wdzięczna za opinię.
    Pozdrawiam
    A.Ł.
  • dysk twardy
    25.03.2012
    25.03.2012
    Szanowni Państwo!
    Bardzo proszę o odpowiedź, która forma jest prawidłowa: twardy dysk czy dysk twardy?
    Z góry dziękuję i serdecznie pozdrawiam
    Joanna Cierkońska
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego