wyrazy obce

Znajdziesz tu informacje o pisowni, wymowie, znaczeniu lub pochodzeniu słów, które zostały zapożyczone do polszczyzny. Dowiesz się, czy dane słowo weszło już do naszego języka, albo dlaczego wejść do niego nie może. Poznasz kalki językowe i sposoby zapożyczeń.

  • szarm
    24.05.2004
    24.05.2004
    Czy w języku polskim istnieje słowo szarm?
  • słowa pochodzenia baskijskiego
    24.05.2004
    24.05.2004
    Czy w języku polskim, oprócz imienia Ksawery, są jakieś słowa pochodzenia baskijskiego? Jeśli tak, to jakie…
  • liza
    10.05.2004
    10.05.2004
    Szanowni Państwo!
    Byłbym niezmiernie wdzięczny za wyjaśnienie kwestii, czy słowo liza funkcjonuje samodzielnie w języku polskim. Ponieważ nie dane mi było znaleźć go w żadnym słowniku – a też nie do każdego wydanego słownika mam dostęp – chciałbym spytać o to wprost u źródła. Występuje bowiem w całej rzeszy różnych słów jako ich część (najcześciej słów z kategorii przyrodniczych, że tak powiem, jak glikoliza, ozonoliza itp.). Natomiast słyszałem i widziałem zastosowanie lizy w zastępstwie rozpadu komórki i chciałbym się dowiedzieć, na ile zasadne było to zastosowanie.
    Z poważaniem,
    R. Marszałek
  • spa
    7.04.2004
    7.04.2004
    Szanowny Panie,
    bardzo proszę o wyjaśnienie, jak powinno się pisać spa (ośrodek odnowy biologicznej) – małymi literami, dużymi, czy może SpA, jako że skrót pochodzi od łacińskiego zwrotu sanus per aquas? Spotkałam się z różnymi wersjami i nie potrafię znależć analogicznego przykładu.
    Anna Włodarczyk
  • e-letter
    2.03.2004
    2.03.2004
    E-letter czy e-lettera? Jak będzie poprawnie: „Będziesz otrzymywał co tydzień e-letter” czy „…e-lettera”?
  • cracker i krakersy
    25.02.2004
    25.02.2004
    Dzień dobry,
    chciałem prosić o sugestie dotyczące pisowni dwóch terminów informatycznych, są to: cracker (o ile haker może „łamać” programy dla wyszukiwania błędów i ulepszania aplikacji, to craker omija zbezpieczenia tylko dla własnej korzyści) i cracking, crackować (?), zcrackowane (?) (to odpowiedniki hakingu, hakowania itp.).
    Dziekuję za ewentualną odpowiedź i pozdrawiam.
    Adam Bąk
  • wideo z puentą?
    18.12.2003
    18.12.2003
    Na języku polskim koleżanka poprosiła mnie, abym sprawdził jej wypracowanie. Natrafiłem tam na wyraz pointa, a jako że wyraz ten jest już chyba oficjalnie spolszczony, to poprawiłem go na puenta. Moja nauczycielka, o dziwo, zaznaczyła go koleżance jako formę niepoprawną. Po lekcji spytałem się, czemu to błąd, a ona stwierdziła, że trzeba zostać przy oryginale, bo spolszczanie wyrazów takich, jak pointa, czy video, jest bezsensowne. Co Szanowna Redakcja o takim postępowaniu sądzi?
  • posesywny
    16.10.2003
    16.10.2003
    Interesuje mnie znaczenie słowa posesywny. Wiem, że odnosi się to do zaimka posesywnego, jednakże bardzo prosiłbym o pomoc w określeniu znaczenia w języku polskim tegoż słowa, np. użytego w kontekscie wypowiedzi relacje posesywne. I czy jest to także prawidłowe sformułowanie?
  • fast food
    2.10.2003
    2.10.2003
    Czy w nowym słowniku pojawiło się słowo fastfood (fast food, fast-food) na określenie baru szybkiej obsługi? Mam z nim prawdziwy kłopot. Wiem, że można napisać bar szybkiej obsługi albo restauracja typu fast food. Ale jak to słowo ma wyglądać spolszczone?
  • kontroling
    30.09.2003
    30.09.2003
    Sprawa dotyczy słowa kontroling. W tej sprawie już się wypowiadał na łamach poradni prof. Jerzy Bralczyk, lecz niestety w swojej odpowiedzi nie zawarł sedna sprawy: czy obecnie jest to poprawna forma, czy nie? Czy w moim zakładzie powinna powstać komórka Dział Kontrolingu czy Dział Controllingu ? Dziękuję za odpowiedź.
  • politeia
    29.09.2003
    29.09.2003
    Witam,
    chciałam zapytać o odmianę greckiego słowa, zapisanego zgodnie z zasadami transkrypcji politeia,. Czy ta transkrypcja jest poprawna?
  • sekserka
    11.09.2003
    11.09.2003
    Czy osoba sprawdzająca płeć kurczaków tuż po wykluciu to seksterka? Niestety, nie mogę w żadnym ze słowników odszukać potwierdzenia.
  • szlagwort i szlagier
    10.09.2003
    10.09.2003
    Szanowni Państwo!
    Czy szlagwort znaczy to samo co szlagier?
  • wortal
    9.09.2003
    9.09.2003
    Szanowni Państwo,
    proszę o wyjaśnienie, jaka jest poprawna pisownia słowa wortal (z ang. vortal, określenie dotyczące rodzaju portalu internetowego) w języku polskim. W mediach stosuje się obie pisownie (przez w i przez v). Słowniki nie notują jeszcze tego określenia. Podobnie jak portal odnosi się raczej do elementu architektury.
    Z wyrazami szacunku
    Magdalena Ciszewska
  • klema
    25.08.2003
    25.08.2003
    Dlaczego nie ma w słownikach bardzo popularnego wśród posiadaczy samochodów słowa klema? To, że wyraz jest pochodzenia obcego lub ma polski odpowiednik, niezbyt mnie przekonuje – wszak znaleźć można w słowniku karburator (praktycznie nieużywane) lub dyferencjał – też z branży motoryzacyjnej.
  • bowling i snooker
    25.08.2003
    25.08.2003
    Może nie pytanie, ale prośba o charakterze propozycji – albo odwrotnie. Pojawianie się nowych słów w słownikach to rzecz normalna, naturalne nadążanie języka za życiem. Także jego sportowym wycinkiem. Co jakiś czas przybywa nowa – w Polsce, a znana w świecie – dyscyplina lub jej opis. Ostatnio pojawił się bowling. Może czas na słowo snooker? Od ponad stu lat gra w snookera świat, od kilkunastu Polska, od dziesięciu lat istnieje oficjalnie Polski Związek Snookera – a odnośnego słowa w słownikach nie ma.
    Gdyby wchodziło, to wraz z nim proponuję frejm, używaną w mowie i pisanych przepisach gry w snookera spolszczoną formą angielskiego frame – cała gra pochodzi zresztą z Anglii.
    Pozdrawiam serdecznie
    Krzysztof Kruk
  • Bild
    25.08.2003
    25.08.2003
    Jak poprawnie odmienić niemiecki dziennik Bild: Bildu czy Bilda? Proszę o uzasadnienie. Dziękuję bardzo.
  • zapożyczenia nieindoeuropejskie
    18.07.2003
    18.07.2003
    Proszę o podanie przykładów zapożyczeń nieindoeuropejskich w języku polskim.
    Pozdrawiam serdecznie,
    Joanna
  • shake
    14.07.2003
    14.07.2003
    Szanowni Państwo,
    W ofercie firmy, w której pracuję, znajdują się również koktajle mleczne. Dla takiego koktajlu używamy nazwy shake. Wielokrotnie moi koledzy z marketingu biedzili się z pisownią l.m. tego słowa, tworząc dziwaczne konstrukcje typu shaki, shake'y itp. Niestety używanie nazwy opisowej np. koktajl mleczny nie wchodzi w grę. Spolszczenie tego słowa (szejk), tak jak jest wymawiane, też wygląda dziwacznie i jednoznacznie kojarzy się z czymś bardzo odległym od deseru mlecznego. Moim zdaniem chyba najlepiej byłoby pozostać w piśmie przy końcówce angielskiej – shakes czekoladowe itp. Czy mieliby Państwo jakieś sugestie, jak rozwikłać ten dylemat?
    Z poważaniem,
    Dominik Szulowski
  • conditio czy condicio?
    4.07.2003
    4.07.2003
    Szanowni Państwo,
    proszę o wyjaśnienie, która z łacińskich form oznaczających warunek konieczny jest poprawna: conditio sine qua non (taką pisownię znaleźć można w Nowym leksykonie PWN) czy condicio sine qua non (wersja przyjęta w Wielkim słowniku wyrazów obcych PWN). A może obie są poprawne?
    Podobne wątpliwości budzi pisownia słowa condicionalis (wg Wielkiego słownika wyrazów obcych PWN) i conditionalis (wg Wielkiego słownika ortograficznego PWN) – czy również tutaj obie formy są poprawne i mamy po prostu do czynienia z „ewolucją” w zakresie filologii klasycznej (w różnych słownikach łacińsko-polskich na określenie polskiego warunku znalazłem obie formy: conditio i condicio). Jeśli poprawne są obie formy, może warto by to w kolejnych wydaniach słowników odnotować?
    Z pozdrowieniami
    Stanisław Danecki
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego