składnia

Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.

  • oraz
    30.12.2013
    30.12.2013
    Jaka jest zasada stosowania spójnika oraz? Czy oraz można stosować tylko wówczas, gdy wcześniej wymieniliśmy już dwa rzeczowniki lub jeden rzeczownik w liczbie mnogiej? Np. poprawne: „Jaś dostał na urodziny rower, sanki oraz piłkę” vs. niepoprawne: „Jaś dostał na urodziny sanki oraz piłkę”. A co ze zdaniami bez użycia rzeczowników? Np.: „W pociągu graliśmy w karty oraz opowiadaliśmy sobie dowcipy”. W dwóch ostatnich zdaniach użyłabym raczej spójnika i, czy słusznie?
  • zabiegi na twarz i ciało
    27.12.2013
    27.12.2013
    Czy spotykany w zakładach kosmetycznych napis zabiegi na twarz i ciało jest poprawny? Czy nie powinno być raczej zabiegi na twarzy i ciele?
  • przykładowe zdanie
    26.12.2013
    26.12.2013
    Czy pytanie: „Gdzie nastąpił przełom i pańska podróż zaczęła się w sensie psychicznym?” jest poprawne?
  • w wannie i poza nią
    25.12.2013
    25.12.2013
    Czy wyrażenie w wannie i poza nią jest niepoprawne tak samo, jak wyrażenie przed i po obiedzie?
  • Co chcesz? Czego chcesz?
    23.12.2013
    23.12.2013
    Jak należy poprawnie odmienić: „Dziecko, które dostaje, co chce” czy „… dostaje, czego chce”?
  • Marsz, marsz, Dąbrowski
    18.12.2013
    18.12.2013
    Dzień dobry,
    moja córka jako drugoklasistka nauczyła się niedawno Mazurka Dąbrowskiego. Przy tej okazji, zwróciliśmy uwagę na wyrażenie Marsz, marsz, Dąbrowski. Mam pytanie: jaką częścią mowy jest słowo marsz użyte w refrenie. Wydaje się, że w języku polskim marsz to tylko rzeczownik. Podejrzewam, że autorowi chodziło o czasownik w trybie rozkazującym (z francuskiego: marche, marche!) Czy wobec tego w jęz. polskim można używać wymiennie maszeruj i marsz?
    Pozdrawiam serdecznie
  • piękną być
    14.12.2013
    14.12.2013
    Czy obydwa zdania są poprawne i znaczeniowo równorzędne: „Stara się przestać być kojarzona jako aktorka” i „Stara się przestać być kojarzoną jako aktorka”?
  • kłopotliwy równoważnik
    12.12.2013
    12.12.2013
    Czy imiesłowowy równoważnik zdania w funkcji zdania okolicznikowego może towarzyszyć zdaniu modalnemu, np. „Krojąc chleb, powinno się uważać”, „Idąc tam, trzeba skręcić w lewo” – skoro nie ma tutaj relacji synchroniczności (powinien i trzeba nie wyrażają czynności, która mogłaby być równoczesna z inną)?
  • dobrze, ale niejasno
    7.12.2013
    7.12.2013
    Czy można powiedzieć: „Osoba ta jest odpowiedzialna za terminowe zgłoszenie pracowników do wydania instruktażu”? Chodzi mi tu szczególnie o zwrot zgłoszenie do wydania.
    Z góry ślicznie dziękuję za pomoc.
  • usługi dla żywności
    7.12.2013
    7.12.2013
    Czy można powiedzieć usługi logistyczne dla paszy i żywności, czy usługi logistyczne dotyczące paszy i żywności?
    Z góry pięknie dziękuję za pomoc!
  • który to…
    5.12.2013
    5.12.2013
    Czy poprawne i dobre stylistycznie są konstrukcje typu (chodzi o hiperonim po zaimku względnym): „Został prezesem, na który to urząd wybrali go koledzy” albo: „Kupiła obraz van Gogha, który to malarz podobał jej się najbardziej”?
  • w Pucku i w Łucku
    5.12.2013
    5.12.2013
    Czy w zdaniach typu „Byłam w Warszawie, (w) Krakowie, (w) Poznaniu” należy przed każdym członem powtarzać przyimek w?
  • przestrzegać
    30.11.2013
    30.11.2013
    Dzień dobry!
    Które ze zdań jest poprawne: „Uczniowie znają normy społeczne i je przestrzegają” czy „Uczniowie znają normy społeczne i ich przestrzegają”.
    z góry dziękuję za rozmowę i pozdrawiam
  • pomagać do czegoś?
    28.11.2013
    28.11.2013
    Zauważyłam ostatnio w art. 291 i 292 Kodeksu karnego wyrażenie pomagać do i zaczęłam się zastanawiać, czy takie połączenie jest poprawne. Po wyszukiwaniu w korpusie (wersja demonstracyjna) znalazłam te wyrazy w takim samym znaczeniu również w art. 122 Kodeksu wykroczeń, w reszcie wyników były one użyte w innym sensie (np. pomagać do końca). Skąd w tekstach prawnych taka konstrukcja, której nie używa się (czy na pewno?) w języku ogólnym, i czy jest ona poprawna?
  • w foyer
    24.11.2013
    24.11.2013
    Jaki zwrot jest poprawny: na foyer czy we foyer?
  • rodzaj gramatyczny dziewczęcia
    22.11.2013
    22.11.2013
    Czy należy powiedzieć każde z dziewcząt, czy każda z dziewcząt? W przedwojennej piosence studenckiej mamy: „Każda z dziewcząt chętnie śle tęsknych ócz błękity”. Jaki w końcu jest rodzaj gramatyczny dziewczęcia?
    Łukasz
  • obejść staw – po ran enty
    21.11.2013
    21.11.2013
    Witam.
    Otóż nurtuje mnie jedno zagadnienie. Jak powinno brzmieć zdanie: „Jaś obszedł staw więc staw został…” (?). Obszednięty? Obszedłszy? – no właśnie jak to powinno poprawnie brzmieć?
    Pozdrawiam i dziękuję z góry za odpowiedź
  • dwoje dziewcząt
    21.11.2013
    21.11.2013
    Czy wyrażenie dwoje dziewcząt jest poprawne?
  • Jak rozpoznać przypadki?
    17.11.2013
    17.11.2013
    Szanowny Panie Profesorze,
    moje pytanie dotyczy określania form gramatycznych w zdaniu. Jeżeli mamy w zdaniu np. dwa rzeczowniki, to dlaczego przy określaniu przypadka jeden jest np. w mianowniku, a drugi w bierniku? Jak rozpoznać te zależności?
  • ile razy nie?
    15.11.2013
    15.11.2013
    Szanowna Poradnio,
    czy nie w poniższym zdaniu jest potrzebne, czy nie: „Dumny książę nie zwykł podporządkowywać się nikomu, a już w szczególności (nie) kobiecie”?
    Dziękuję i pozdrawiam
    Dorota
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego