Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.
składnia
-
film koncertowy30.10.201130.10.2011Czy sformułowanie film koncertowy może być użyte w celu określenia filmu zawierającego nagranie koncertu i innych scen zarejestrowanych za kulisami? Została mi zwrócona uwaga, gdy takiego sformułowania użyłem. Znajomy stwierdził, że skoro słowo film nie łączy się w słowniku logicznie ze słowem koncertowy (domyślam się, że chodzi o połączenie typu film dokumentalny), to takie połączenie jest błędne i „nie funkcjonuje w naszej polszczyźnie”.
Będę wdzięczny za pomoc w rozwiązaniu sporu. -
miotany falami29.10.201129.10.2011Czy narzędnik może być czasem używany w zdaniu w stronie biernej na oznaczenie wykonawcy czynności? Czy poprawne jest zdanie wypowiedziane ostatnio przez znanego polityka: „Polska na pewno zostanie zaatakowana wirusem kryzysu” (zamiast zaatakowana przez wirusa kryzysu) oraz zdanie z Biblii Tysiąclecia: „Łódź zaś była już sporo stadiów oddalona od brzegu, miotana falami, bo wiatr był przeciwny” (w innych przekładach Biblii jest miotana/rzucana przez fale)?
-
procent28.10.201128.10.2011Witam!
Uprzejmie proszę o udzielenie odpowiedzi, która forma odmiany słowa procent jest poprawna: 4,34 procenta czy 4,34 procent.
Pozdrawiam.
-
Dom… się zawalił19.10.201119.10.2011Szanowna poradnio!
Czy zaimek zwrotny się może występować po przecinku zamykającym zdanie podrzędne? Chodzi o zdania takie jak: „Dom, w którym mieszkam, się zawalił”, „Siły, które działają na ciało A, się równoważą”. Moje ucho podpowiada mi, że w takich wypadkach lepiej postawić zaimek się na końcu zdania, co jednak – jak mi się wydaje – spotkałoby się z dezaprobatą językoznawców. -
jednak, niemniej jednak, tym niemniej15.10.201115.10.2011Szanowni Państwo,
czy można zaczynać zdanie od niemniej, skoro raczej należy unikać rozpoczynania od jednak? Wiem, że niemniej i jednak mogą występować w swoim bezpośrednim sąsiedztwie – taką formę znajduję też na stronie Poradni – niemniej wydają mi się one jednak raczej bliskoznaczne.
Z góry dziękuję za pomoc. -
został stworzony czy stworzony został?13.10.201113.10.2011Szanowni Państwo,
chciałbym zapytać o składnię w zwrotach takich jak należy wskazać / wskazać należy, można znaleźć / znaleźć można, został stworzony / stworzony został itp. Czy któreś z tych form są „bardziej poprawne”? Sam za naturalniejszy uważam pierwszy wariant w tych parach, niemniej chciałbym zasięgnąć Państwa opinii. Czy za którąś ze składni przemawiają względy „językoznawcze”, a nie tylko te dotyczące częstotliwości użycia?
-
dostać wylewu13.10.201113.10.2011Dobry wieczór,
czy poprawnie powinno się powiedzieć: dostać wylewu krwi do mózgu, czy może dostać wylew krwi do mózgu?
Bardzo dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam. -
wybrane określenia czasu10.10.201110.10.2011Dzień dobry,
mam pytanie dotyczące poprawnego użycia przyimków w kontekście czasu, a dokładniej – czy przyimków za i do można używać zamiennie? Dla przykładu godzinę 13:47 można odczytać jako: za trzynaście (minut) druga. Czy można równie dobrze powiedzieć, że jest trzynaście minut do drugiej?
Z góry dziękuję za wyjaśnienia.
Agnieszka -
wątpliwe imiesłowy bierne9.10.20119.10.2011Dzień dobry,
czy można utworzyć imiesłowy przymiotnikowe bierne od czasowników zadecydować, odpowiedzieć i twierdzić? Tylko pierwszy występuje w Praktycznym słowniku współczesnej polszczyzny (jednak podaje wyłącznie konstrukcję zadecydować co, a nie wspomina o zadecydować o czymś, co jest podejrzane), mimo że wszędzie występuje konstrukcja ktoś robi coś. Problem polega na tym, że zamiast rzeczownika w bierniku znajdującego się po czasowniku jest konstrukcja z że.
Pozdrawiam -
Na nic się to zdało4.10.20114.10.2011Czy oba zdania są poprawne?
- Na nic się to zdało
- Na nic się to nie zdało -
utrzymać się i wyżyć3.10.20113.10.2011W tygodniku teraz koszalin (sic!) dziennikarz popełnił komentarz, w którym podjął temat jakości polszczyzny. Przywołał wypowiedź posła S. Wziątka, który w audycji radiowej miał powiedzieć, iż „nie można pozwolić na tak niskie emerytury i renty, za których nie można wyżyć”. Dziennikarz słusznie zwrócił uwagę na błąd, z tym, że stwierdził przy tym, iż „powinno być za które”. Moim zdaniem i on się myli, właściwą formą jest tutaj z których. Czy mam rację, Droga Poradnio?
-
awatar2.10.20112.10.2011Mam problem ze słowem awatar w znaczeniu 'wizerunek gracza w grze'. Czasem jest to animowana postać, a czasem statyczny obrazek, przedstawiający np. tylko samą głowę. Czy w odmianie przez przypadki należy to jakoś rozróżniać? Czy gdy awatar jest ruchomą postacią, to odmieniamy to słowo jak rzeczownik żywotny? A jeśli to tylko reprezentujący nas obrazeczek (typowy np. dla for internetowych, tu może być na nim cokolwiek), to odmiana będzie inna? Innymi słowy: czy w bierniku mamy awatara, czy awatar?
-
w zasadzie2.10.20112.10.2011Mam małą wątpliwość w zdaniu: „Historia bohaterów, a w zasadzie powód, dla którego wybierają się na wyprawę, została potraktowana po macoszemu”. Mianowicie – czy to historia została potraktowana po macoszemu, czy może jednak powód? Innymi słowy – czy zdanie nie powinno brzmieć: „Historia bohaterów, a w zasadzie powód, dla którego wybierają się na wyprawę, został potraktowany po macoszemu”. Czy określenie w zasadzie nie wskazuje, że tak naprawdę chodzi o powód i to jego powinno dotyczyć orzeczenie?
-
konstrukcje z liczebnikami29.09.201129.09.2011Szanowni Państwo!
Dziękuję za stworzenie bardzo dla mnie pomocnej poradni językowej. Tym razem jednak nie znalazłem odpowiedzi na nurtującą mnie kwestię – które z podanych poniżej zdań są poprawne:
a) Doładujemy twoje konto o dodatkowe/kolejne 200 zł.
b) Doładujemy twoje konto o dodatkowych/kolejnych 200 zł.
c) Na twoim koncie pojawi się dodatkowe/kolejne 200 zł.
d) Na twoim koncie pojawi się dodatkowych/kolejnych 200 zł.? Byłbym Państwu bardzo wdzięczny za pomoc.
Serdecznie pozdrawiam
Grzegorz M. -
kierować – czym czy co?27.09.201127.09.2011Witam,
mamy z koleżanką dylemat na temat następującego fragmentu zdania (pochodzi z modlitwy): „kieruj ich krokami światłem Twojej wiedzy”. Moja koleżanka myśli, że powinno być „kieruj ich kroki światłem Twojej wiedzy” (dla niej „kieruj ich krokami” jest jakby zamkniętą całością), natomiast ja uważam, że krokami jest prawidłowo, a nawet że kroki być nie może. Bardzo liczymy na Pańską pomoc.
Pozdrawiam serdecznie i góry równie serdecznie dziękuję! -
tribal25.09.201125.09.2011Szanowni Eksperci!
Moje zapytanie dotyczy nazwy tańca znanego pod nazwą tribal. Jest to słowo nowe w języku polskim i z tego powodu nie jestem pewien, jakiej formy należy użyć w bierniku: tańczyć tribal czy tańczyć tribala. Przez analogię do kadryla skłaniam się raczej ku tej drugiej możliwości, bo pierwsza brzmi dla mnie raczej dziwnie. Dostępne w sieci przykłady nie potwierdzają jednak mojej opinii.
Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam :) -
Ile mamy rodzajów?24.09.201124.09.2011Dzień dobry,
moje pytanie dotyczy podziału na rodzaj przymiotnika, rzeczownika i czasownika. Czy w l. pojedynczej wyróżniamy r. męski, żeński i nijaki, a w l. mnogiej r. męskoosobowy i niemęskoosobowy (czy po prostu r. męski, żeński i nijaki)? Spotkałam się z podziałem l. pojedynczej na męski (w ramach którego wydzielamy m.in. r. męskoosobowy), żeński i nijaki? Jaki jest podział klasyczny (szkoła podstawowa, liceum, gimnazjum), a jaki akademicki (szkoła wyższa)?
Z poważaniem
Patrycja Redzińska -
Co tam pisze?14.09.201114.09.2011Czy można uznać, że konstrukcja coś pisze (w znaczeniu 'jest napisane') mieści się w normie użytkowej współczesnej polszczyzny, i potraktować ją na równi z biernikowym tą (które jest w WSPP opatrzone kwalifikatorem potoczności)?
-
powierzać12.09.201112.09.2011Czy poprawne jest sformułowanie: „Oświadczamy, iż nie zamierzam(y) powierzać do podwykonania żadnej części niniejszego zamówienia”. Chodzi o konstrukcję powierzać do… Według mnie powierza się coś komuś, a więc podwykonanie lub podwykonawstwo. Jednak chcę uzyskać potwierdzenie.
-
zaniedbywać12.09.201112.09.2011Czy pacjent zaniedbywał leczenia, czy leczenie?
Pozdrawiam
Marek
