składnia

Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.

  • osoba, która zrozumie

    16.03.2023
    16.03.2023

    Dzień dobry,

    czy poniższe zdanie jest poprawne? Chodzi o fragment: która wiesz.

    Masz stały kontakt z osobą, która wiesz, że Cię zrozumie.


    Bardzo dziękuję za odpowiedź.

  • tyle… (,) co…

    15.03.2023
    15.03.2023

    Dzień dobry,

    czy w takich konstrukcjach powinniśmy stawiać przecinek przed „co”:

    „W związku z tym środowisko, w którym funkcjonują osoby chore, wymaga od nich tyle samo(,) co od osoby zdrowej”, „Masz tyle samo lat(,) co ona?”?

    Bardzo dziękuję za odpowiedź.

  • Składnia zgody przy podmiocie szeregowym i przydawce przymiotnej

    7.03.2023
    7.03.2023

    Coraz częściej spotykam w nowo zredagowanych publikacjach konstrukcje typu (podaję przykłady z jednego źródła):

    „W stajni rozbrzmiewały tylko stukanie kopyt i szum wody z węża”;

    „Na plastyce narysowała pędzącego konia z rozwianymi ogonem i grzywą”.

    Takie konstrukcje uważam za rażące hiperpoprawnością, brzydkie i niefunkcjonalne (wyobraźmy sobie, że ktoś cytuje któreś ze zdań, opuszczając fragment wyliczenia). Czy rzeczywiście liczba mnoga czasownika w orzeczeniu jest tu konieczna?

  • Spójniki nim, zanim jeszcze raz

    6.03.2023
    6.03.2023

    Szanowni Państwo,

    czy zdanie „Zanim jem śniadanie, biorę prysznic.” jest poprawne? Czy można użyć orzeczeń w czasie teraźniejszym niedokonanym w zdaniu złożonym okolicznikowym czasu w obecności spójników zanim lub nim, które oznaczają następstwo? Drugie podobne zdanie to "Zanim trwa lato, uczę się do matury". Czy tożsamość podmiotu lub jej brak coś zmienia w kwestii poprawności takiego zdania?

    Tomasz Marek

  • Wątpliwości dotyczące tytułu książki

    6.03.2023
    6.03.2023

    Szanowni Państwo!

    Nurtuje mnie poprawność językowa tytułu książki „W Paryżu możesz być kim chcesz” autorstwa Agnieszki Łopatowskiej.

    Wydaje mi się, że mamy tu do czynienia ze zdaniem złożonym podrzędnie z podrzędnym orzecznikowym. W takiej sytuacji, czy tytuł nie powinien brzmieć: „W Paryżu możesz być tym, kim chcesz”?

    Czy tego typu uproszczenia są poprawne? Czy występując w tytule popularnej pozycji wydawniczej, nie upowszechniają tendencji do niepotrzebnego skracania konstrukcji składniowych?

  • naczelnik wydziału

    4.03.2023
    4.03.2023

    Dzień dobry,

    w pracy mamy zagwozdkę, jak powinno poprawnie zapisywać nazwy stanowisk: „Naczelnik w Wydziale...” czy „Naczelnik Wydziału...” oraz „Inspektor w Wydziale...”. czy „Inspektor Wydziału...” ?

  • z domu

    3.03.2023
    3.03.2023

    Jak pisać poprawnie: „Maria Iksinska z d. Piotrowska" czy „Maria Iksińska, z d. Piotrowska"?

    Czy potrzebny przecinek przed „s." lub „c.": „Maria Iksińska c. Franciszka" czy „Maria Iksińska, c. Franciszka"?

  • medytacja

    1.03.2023
    1.03.2023

    Szanowni Państwo,

    czy poprawne jest sformułowanie: „medytacja w pełni księżyca”? Będę wdzięczna za odpowiedź.

    Z poważaniem

    Barbara

  • kupić + biernik

    26.02.2023
    26.02.2023

    Dzień dobry. Chciałbym się dowiedzieć, jakie są poprawne formy zapisu zdań: „Jaki laptop kupić?” / „Jakiego laptopa kupić?” oraz „Jaki smartfon kupić?” / „Jakiego smartfona kupić?” . Wydawało mi się, że poprawną formą są wersje z końcówką -a, natomiast w przykładzie „Jaki telefon kupić?” (o podobnej końcówce rzeczownika do smartfon) wydaje się, że jednak nie i wprowadziło to u mnie mętlik, który dodatkowo pogłębiło czytanie reguł, aby tę zagadkę wyjaśnić... Pozdrawiam.

  • Beza pavlova

    25.02.2023
    25.02.2023

    Dzień dobry,

    mam pytanie odnośnie odmiany nazwy. Posiadamy w ofercie naszej restauracji wypiek o nazwie beza pavlova, ale nie wiem czy powinno się odmieniać słowo pavlova przez przypadki. Czy powinno się powiedzieć, że posiadamy w ofercie bezę pavlova, bezę pavlovej czy może bezę pavlovą?

    Pozdrawiam serdecznie

    Martyna

  • brelok zbliżeniowy do/od bramy

    25.02.2023
    25.02.2023

    Szanowni Państwo,

    czy poprawne jest użycie sformułowania „brelok zbliżeniowy od bramy”?

    A może powinnam powiedzieć „brelok zbliżeniowy do bramy”?

  • cieśnina Świna

    23.02.2023
    23.02.2023

    Dzień dobry,

    chciałam poznać właściwą formę dopełniacza nazwy własnej Cieśnina Świna (Cieśniny Świna czy Cieśniny Świny). Mam dylemat, bo dla mnie mieszkanki Międzyzdrojów Świna była rzeką, wiem już jednak, że to cieśnina. Nadal jednak nie jestem pewna jak z odmianą przez przypadki tej geograficznej nazwy własnej.

  • strefa Koszalin–Chojnice

    22.02.2023
    22.02.2023

    Szanowni Państwo,

    chciałam się dowiedzieć jaka jest poprawna forma zapisu: „strefa Koszalin-Chojnice” czy „strefa Koszalina-Chojnic”?

    Pozdrawiam serdecznie

  • co to jest..., czym jest... – po raz kolejny

    21.02.2023
    21.02.2023

    Szanowni Państwo,

    nie podoba mi się następujące zdanie: „Zacznijmy od tego, co to jest miłość". Czy nie powinno być 'czym' zamiast 'co', mianowicie: Zacznijmy od tego, czym jest miłość.

  • chociaż/choć – to (jednak)

    20.02.2023
    20.02.2023

    Witam,

    chciałbym zapytać, czy zastosowana poniżej konstrukcja jest poprawna?


    „Chociaż nie lubił ziemniaczków, tak u babci zjadał je bez marudzenia”.

    „Choć za nim nie przepadał, tak musiał przyznać, że był on jedynym człowiekiem, na którym mógł polegać”.


    Nigdzie nie mogę znaleźć informacji o konstrukcji „Choć/Chociaż..., tak”, jednak zdania są zrozumiałe i brzmią naturalnie. Dlatego zastanawiam się, czy jest to poprawna konstrukcja.

    Byłbym wdzięczny za odpowiedź.

    Pozdrawiam

  • dowód

    18.02.2023
    18.02.2023

    Dzień dobry!

    Który z wyrazów jest poprawny lub preferowany:

    1) służy dowodem błędności / poprawności

    2) służy dowodem na błędność / poprawność

  • Błędy w imiesłowowym równoważniku zdania

    17.02.2023
    17.02.2023

    Dzień dobry,

    na czym polegąją błędy w tych zdaniach?


    Wracając z koleżanką, przypomniały mi się słowa mojej babci.

    Mając sześć lat, stryjek kupił mi komputer.

    Narzeczeni biorąc ślub poszli do fotografa.

    Jadąc na motorynce, potrącił go mini-bus.

    Uwalniając wyspę, rozbitek zabił wszystkich ludożerców.

    Wspominając o mojej przyjaciółce, zrobiło mi się jej żal.

    Piotrek kończąc czytać nowelkę, oddał ją do biblioteki.

    Będąc w parku na przechadzce, mieliśmy nieprzyjemną przygodę.

  • skonsultować

    14.02.2023
    14.02.2023

    Dzień. dobry.

    Coraz częściej słyszę w programach politycznych wypowiadane przez dziennikarzy stwierdzenie "prezydent nie został skonsultowany z ustawą”, „prezydenta nie skonsultowano z...”. Co Państwo o tym sądzicie?

    Pozdrawiam

  • Różności składniowe

    13.02.2023
    13.02.2023

    Dzień dobry,

    jak zastąpić kalki w tych zdaniach poprawnymi konstrukcjami?

    Piotrek (wstydził się przed) klasą swojego zachowania.

    Do wszystkiego doszedł (drogą) codziennych wyrzeczeń.

    Straty rolników z powodu suszy (idą w tysiące).

  • jako że

    11.02.2023
    11.02.2023

    Dzień dobry,

    mam takie zdanie: „Udał się do swego miasta, jako że wiedział, że spotka tam przyjaciół”. Jest w nim wyróżnione słowo jako jako archaizm i trzeba znaleźć jego współczesny odpowiednik.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego