składnia

Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.

  • zabójstwo Krzysztofa Olewnika
    15.02.2009
    15.02.2009
    Czy zdanie Zabójstwo Krzysztofa Olewnika jest dwuznaczne?
  • konflikt racji
    15.02.2009
    15.02.2009
    Szanowni Państwo,
    uprzejmie proszę o wyjaśnienie, czy poprawne jest wyrażenie na Samodzielnym Stanowisku Pracy, czy w Samodzielnym Stanowisku Pracy (analogicznie jak np. w Wydziale Geodezji) – w przypadku, gdy Samodzielne Stanowisko Pracy jest nazwą komórki organizacyjnej, a nie pojedynczego stanowiska pracy (np. inspektor, referent).
    Z poważaniem
    Anna Chwasta
  • każde z nich
    13.02.2009
    13.02.2009
    W jednym z moich tekstów napisałem: „Odwrócili się do siebie i każde z nich skierowało wzrok…”. I spostrzegłem, że piszę o parze (mężczyźnie i kobiecie), a zaimek każde jest rodzaju nijakiego. Czy moje zdanie jest gramatycznie niepoprawne? W Poradni znalazłem zapytanie tyczące innego problemu, ale z podobnym użyciem słowa każde. Nie zostało to uznane za błąd. Czy rzeczywiście nie ma błędu? „Kowalska wychodzi za Nowaka i każde pozostaje przy swoim nazwisku”?
  • na czy w?
    2.02.2009
    2.02.2009
    Szanowni Państwo!
    Zastanawiam się, które ze zwrotów są prawidłowe: w jadalni czy na jadalni, w sali czy na sali (gimnastycznej, terapeutycznej)? Od czego zależy czy mamy użyć w czy na? Dlaczego mówimy, że jesteśmy na poczcie (nie w poczcie), na uczelni (nie w uczelni), ale w banku, w urzędzie skarbowym (nie na banku, na urzędzie)?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • mieć na celu
    29.01.2009
    29.01.2009
    Chciałam zapytać o poprawną formę czasownika występującego po konstrukcji mieć na celu. Czy prawidłowe zdanie będzie brzmiało „Nasza misja ma na celu zbadać niebo”, czy „Nasza misja ma na celu zbadanie nieba”?
    Z góry dziękuję za pomoc,
    Aleksandra Dobrowolska
  • japonki, juniorki, motylki itp.
    28.01.2009
    28.01.2009
    Dzień dobry.
    Moje pytanie dotyczy liczby pojedynczej słowa japonki (klapki). Jak jest poprawnie: japonek czy japonka?
  • przypadek – wypadek
    24.01.2009
    24.01.2009
    Jaka jest różnica między wypadkiem a przypadkiem? Czy słowo wypadek znaczy wyłącznie kraksę lub inne nagłe i niezbyt przyjemne zdarzenie, czy można go użyć zamiennie ze słowem przypadek, np. „W wypadku występowania nie z przymiotnikiem w stopniu równym piszemy…”?
  • instruktor
    23.01.2009
    23.01.2009
    Czy sformułowanie instruktor nauki jazdy jest poprawne? Czy może powinno być instruktor jazdy?Pozdrawiam serdecznie
    Adam Tuszyński
  • w nawiązaniu do…

    22.01.2009
    22.01.2009

    Szanowni Państwo,

    proszę o wskazanie, która z form jast prawidłowa w nawiązaniu do (…) czy może nawiązując do (…)?

  • na uczelni
    22.01.2009
    22.01.2009
    Studiuje się w czy na uczelni (uniwersytecie, politechnice, akademii, szkole)? Która forma jest poprawna? Jeśli obie są poprawne, która jest zalecana?
    Moja uwaga: nie spotkałem się ze stwierdzeniem, że ktoś studiuje na Szkole Głównej Handlowej, ale że na SGH – owszem.
  • mimo tego, że…
    17.01.2009
    17.01.2009
    Jest w użyciu – często to słyszę – konstrukcja mimo tego, że… Czy tak jest dobrze, czy nie powinno być mimo to, że…? A może i tak, i tak jest poprawnie? W słownikach można przeczytać o mimo to jako o wyjątku od zasady, że mimo rządzi dopełniaczem. Nie ma natomiast niczego o mimo tego, że… Skoro słowniki jako poprawne wymieniają zestawienia: i mimo to, a mimo to, ale mimo to…, wydaje mi się, że poprawne powinno być tylko mimo to, że…
  • z aerobiku
    14.01.2009
    14.01.2009
    Mam pytanie w związku z tym, jak możemy pisać i mówić: zajęcia z aerobiku czy zajęcia aerobiku?
    Z góry dziękuję.
  • milion i jeszcze trochę
    8.01.2009
    8.01.2009
    Witam serdecznie,
    jak poprawnie odmienić liczebnik milion w tego typu wyrażeniach: 1,8 miliona (milionów); 3,46 miliony (milionów); 8,46 miliony (milionów) ludzi. Czy forma tego liczebnika może zależeć od czasownika, który znajduje się przed wyrażeniem?
  • pojęcie i termin
    2.01.2009
    2.01.2009
    Szanowni Państwo!
    Moje pytanie dotyczy rzeczownika pojęcie w zanczeniu 'termin'. Coraz częściej spotykam się z zapisem typu: „Pojęcie «osmoza» jest istotne dla…” zamiast „Pojęcie osmozy jest istotne dla…”. Czy oba zapisy są poprawne?
    Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam –
    Anna
  • Zaczynać od więc?
    1.01.2009
    1.01.2009
    Witam.
    Zwykle zdania od więc się nie zaczyna, lecz jeśli zaczniemy je od Tak więc…, będzie ono poprawne?
  • X wraz z Y
    29.12.2008
    29.12.2008
    Witam.
    Wielokrotnie słyszałem poniższe zwroty. Czy wszystkie z tych form są poprawne? Jeśli nie, to dlaczego?
    – Poszedłem wraz z Karoliną na spacer.
    – Wraz z Karoliną poszliśmy na spacer.
    – Wraz z Karoliną poszedłem na spacer.
    Z góry dziękuję.
  • rok 2008 czy 200r rok?
    28.12.2008
    28.12.2008
    Mam wątpliwość co do poprawności zapisu: „Doskonalenie umiejętności metodycznych nauczycieli matematyki po roku 2000”. Czy raczej: „Doskonalenie umiejętności metodycznych nauczycieli matematyki po 2000 roku”?
    Z góry dziękuję za pomoc.
    Pozdrawiam
    Marzena
  • tańczymy oberka
    3.12.2008
    3.12.2008
    Dzień dobry!
    Witam Państwa! Jestem Wegierką. Mam pytanie: dlaczego mówimy po polsku: tańczyć walca, poloneza, mazurka, oberka, krakowiaka itd.? Jeśli dobrze rozumiem, nazwy tańca są w dopełniaczu. Natomiast: tańczymy polkę, tango… (czyli biernik). Czym objaśnia się różnica przypadka w użyciu? Dziękuje za odpowiedź, czekam z nieciepliwością.
    Z wyrazami szacunku, Wesołych i Pogodnych Świąt Bożego Narodzenia!
    Ádámné Porcsalmy Éva, Debrecen, Wegry
  • wyszukiwać
    3.12.2008
    3.12.2008
    Z jakim przypadkiem łączy się wyszukać/wyszukiwać? Czy przejście z form osobowych na imiesłów może zmienić łączliwość (co do przypadka), podobnie jak zmienia ją czasem zaprzeczenie czasownika?
    Cytat z jednej książki: „Kuter (…) pokręcił dziobem, wyszukując tarczę cumowniczą” – czy biernik jest tu właściwy? Imiesłów współczesny sugeruje, że chodzi o niedokonane wyszukiwać. Gdyby autor zdania użył synonimicznego szukając, znalazłby się tam dopełniacz.
  • potrzebować, szukać, używać
    27.11.2008
    27.11.2008
    Jakiego przypadka używamy z czasownikami: szukać, używać, potrzebować, dodawać (np. w przepisach kulinarnych). Często słyszę np. „Potrzebuję długopis”, ale ten zwrot nie wydaje mi się poprawny. Z góry dziękuję za odpowiedź.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego