frazeologia

W tym miejscu dowiesz się wszystkiego o polskich związkach frazeologicznych: skąd się wzięły, co znaczą, jaką mają postać, czy można je odmieniać lub w jakich kontekstach mogą być użyte.

  • na dzień dzisiejszy
    30.05.2006
    30.05.2006
    Zwrot na dzień dzisiejszy jest poprawny?
  • na (całe) szczęście
    16.05.2006
    16.05.2006
    Witam,
    chciałam zapytać o poprawność zwrotu na całe szczęście. Zawsze wydawało mi się, że należy używać zwrotu na szczęście lub całe szczęście, a nie łączyć je w jeden. Spotkałam się z takim wystąpieniem ostatnio w jednej z książek, dlatego zaczynam mieć wątplwości. Czy można uzywać tego połączenia?
    Pozdrawiam,
    Agata Marszal
  • Każdemu według potrzeb
    5.05.2006
    5.05.2006
    Co oznacza zwrot „Każdemu według potrzeb”?
  • kamień węgielny
    24.04.2006
    24.04.2006
    Szanowni Państwo, proszę o wyjaśnienie etymologii wyrażenia kamień węgielny.
  • Co jest przysłowiem?
    14.04.2006
    14.04.2006
    Co jest wyznacznikiem tego, które związki frazeologiczne można uznać za przysłowia?
  • rymy częstochowskie
    17.03.2006
    17.03.2006
    Jestem mieszkańcem Częstochowy. Chciałem dotrzeć do rodowodu zwrotu rymy częstochowskie. Czy miały one coś wspólnego z Częstochową?
  • w każdym razie
    14.03.2006
    14.03.2006
    Witam, usiłuję znaleźc odpowiedź na pytanie, dlaczego nie powinno się mówic w każdym bądź razie tylko w każdym razie. Z góry dziękuję za odpowiedź:)
  • Jan Kowalski z tej strony
    14.02.2006
    14.02.2006
    Dzień dobry,
    bardzo często w rozmowach telefonicznych słyszy się „Dzień dobry, Jan Kowalski z tej strony”. Chciałem spytać o poprawność owego zwrotu z tej strony.
    Dziękuję i pozdrawiam,
    marcin wiśniewski
  • modyfikacje przysłów
    12.01.2006
    12.01.2006
    Czy można powiedzieć: „Każda myszka swój ogonek chwali”?
  • pierwszy lepszy, każdy głupi
    1.06.2005
    1.06.2005
    Witam. Czy wyrażenia pierwszy lepszy i każdy głupi (najczęstsze w mowie potocznej) to z punktu widzenia językoznawców frazeologizmy?
    Dziękuję i pozdrawiam.
  • kuku na muniu
    10.02.2005
    10.02.2005
    Chciałbym dowiedzieć się czegoś na temat słowa munio, pochodzącego oczywiście z powiedzenia mieć kuku na muniu. Czy pochodzi ono od słowa mózg? Jeśli tak jest, to dziwi mnie fakt, że nie jest pisane przez o z kreską, jak to jest w przypadku zdrobnienia nózia, pochodzącego od wyrazu nóżka. I jeszcze coś: o z kreską, u kreskowane – jakie jest poprawne określenie dla litery ó?
    Dziękuję.
  • próba czasu
    10.02.2005
    10.02.2005
    Dzień dobry,
    moje pytanie dotyczy wyrażenia wytrzymać próbę czasu. Czy można użyć rzeczonego zwrotu w odniesieniu do przedmiotów, np. dokumentów, samochódów etc.?
    Dziękuję za odpowiedź.
  • naloty dywanowe
    20.12.2004
    20.12.2004
    Dzień dobry!
    W terminologii wojskowej występuje określenie nalot dywanowy. Czy Państwa zdaniem użycie wyrażenia bombardowanie dywanowe jako synonimu nalotu dywanowego jest frazeologicznie (lub w jakiś inny sposób) błędne? Dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam,
    Borys Jagielski
  • Praga czeska
    25.11.2004
    25.11.2004
    Skąd się wzięło określenie Praga czeska (Czeska?)? Nie mówimy przecież francuski Paryż, brytyjski Londyn ani włoski Rzym. Czy chodzi tutaj o odróżnienie miasta od dzielnicy Warszawy? Ale przecież w wypadku dzielnicy mówimy na Pradze, a nie w Pradze. Czemu więc „Byłem w Pradze czeskiej (Czeskiej?)”?
  • na wolnym ogniu
    25.11.2004
    25.11.2004
    Czy we frazie na wolnym ogniu słowo wolny ma znaczenie 'swobodny, nieskrępowany' (przez analogię do wolnego powietrza), czy 'nieszybki'?
  • mieć obcyk
    27.10.2004
    27.10.2004
    Używam zwrotu mieć obcyk oznaczającego 'być w czymś biegłym'. W Uniwersalnym słowniku języka polskiego są odpowiadające temu znaczeniu hasła obcykać się oraz obcykany, samego obcyku jednak nie znalazłem ani w USJP, ani w innych słownikach (w tym w kilku dotyczących polszczyzny potocznej i slangu). Co więcej, Google znajdują tylko 3 miejsca (!!!) z wyrazem obcyk. Chciałem spytać, czy rzeczywiście jest to aż tak nieznany zwrot.
  • ktoś nie umywa się do kogoś
    27.10.2004
    27.10.2004
    Jakie jest źródło wyrażenia „Ona się nawet nie umywa do pani” – dlaczego został tu użyty czasownik umywać się?
  • Uczył Marcin…, ale… z ręką w nocniku
    1.10.2004
    1.10.2004
    Chciałbym prosić o wyjaśnienie znaczenia dwóch powiedzeń – Uczył Marcin Marcina i obudzić się z ręką w nocniku.
    Dziękuję.
  • z samowarem do Tuły
    23.06.2004
    23.06.2004
    Co oznacza frazeologizm „Nie jeździ się z samowarem do Tuły” i jakie jest jego pochodzenie?
    Dziękuję za odpowiedź.
  • małpa z brzytwą
    19.05.2004
    19.05.2004
    Co oznacza i skąd zostało zaczerpnięte określenie małpa z brzytwą? Czy w ogóle jest to powszechnie znany związek frazeologiczny, czy nie?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego