nazwy własne

W tym miejscu znajdziesz wszystko, co chcesz lub powinieneś wiedzieć o nazwach własnych. Dowiesz się, które z nich piszemy małą literą, od których powstały przymiotniki a od których nie, czy od nazwy każdej miejscowości można utworzyć nazwę jej mieszkańca. Poznasz rozstrzygnięcia problemów związanych z nazwiskami i ich odmianą. A jeśli jakiejś odpowiedzi nie znajdziesz, możesz zadać pytanie naszym ekspertom.

  • Nazwisko Sztergiel

    30.06.2023
    30.06.2023

    Dzień dobry,

    chciałabym prosić o pomoc w odmianie nazwiska Sztergiel. Jak będzie brzmiała forma dopełniacza l.poj, r.męskiego? Sztergla czy może Sztergiela.

    Serdecznie dziękuję

    Małgorzata

  • Nazwy imprez sportowych

    27.06.2023
    27.06.2023

    Czy „igrzyska olimpijskie w 2021 roku w Japonii” należy pisać dużymi literami?

    Z góry dziękuję

    D.

  • Zator
    24.06.2023
    8.12.2017
    Szanowni Państwo,
    jaka jest poprawna forma dopełniacza nazwy miasta Zator (chodzi mi o miasto położone w Małopolsce, niedaleko Oświęcimia)? Wykazy urzędowe podają tylko Zatoru, Mały słownik nazw polskich miast… wydany przez TMJP notuje wyłącznie Zatora. W tych okolicach mówi się tylko Jadę do Zatora (nigdy Zatoru). Czy obie formy są dopuszczalne?
    Byłbym bardzo wdzięczny za odpowiedź.
  • Nazwy własne w nazwach własnych

    23.06.2023
    23.06.2023

    W jaki sposób należy traktować cudzysłów w tytule filmu w kontekście nazw własnych:

    — kina/domu, np. Ucieczka z kina „Wolność” czy Ucieczka z kina Wolność lub Dom „Słowo”. Niedokończona powieść czy Dom Słowo. Niedokończona powieść

    — kryptonim akcji, np. „Anna” i wampir czy Anna i wampir lub Operacja Argo czy Operacja „Argo”

    — nazwa techniczna broni, np. Pistolet typu „Walter P-38” czy Pistolet typu Walter P-38

    — zwyczajowa nazwa samolotu, np. Lot Świerkowej Gęsi czy Lot „Świerkowej Gęsi”?

  • Pilce w dopełniaczu

    23.06.2023
    23.06.2023

    Dzień dobry,

    chciałbym się dowiedzieć, jak poprawnie odmienić nazwę miejscowości „Pilce” w dopełniaczu. Nie wiem, czy poprawne mogłyby być formy np. mieszkańcy Pilc, mieszkańcy Pilców czy mieszkańcy Pilec?

    Dziękuję za odpowiedź

  • tuluski

    22.06.2023
    22.06.2023

    Jak brzmi przymiotnik od toponimu Tuluza? W słowniku PWN znalazłam tuluski, ale natknęłam się też na tuluzański.

    Z góry wdzięczna

    D.

  • Miasto Czusowoj i rzeka Czusowaja

    22.06.2023
    22.06.2023

    Dzień dobry,

    Jak prawidłowo odmienia się rosyjskie nazwy własne typu Czusowaja i Czusowoj? Wchodzimy do Czusowogo, Czusowego, czy Czusowoju? A jeśli weszlibyśmy nie tam, gdzie trzeba, to czy topilibyśmy się w Czusowai, czy w Czusowej?

  • Odmieniamy nazwisko Balaďa

    21.06.2023
    21.06.2023

    Szanowni Państwo,

    uprzejmie proszę o informację, w jaki sposób odmieniamy w języku polskim nazwisko słowackiego reżysera, które w mianowniku przyjmuje formę z apostrofem Balad'a (Ivan Balad'a).

    Serdecznie pozdrawiam

  • Tytuł aktu prawnego

    20.06.2023
    20.06.2023

    Czy należy pisać: Artykuł X francuskiego Kodeksu pracy czy kodeksu pracy?

    Z góry dziękuję

    D.

  • Nazwa hufca harcerskiego

    8.06.2023
    8.06.2023

    Dzień dobry,

    jako mysłowiccy harcerze, przyjęliśmy jako patronów — bojowników o polskość Śląska. Powinniśmy prawidłowo zapisać "imię" patrona i tu pojawia się problem.Prawidłowy zapis to Hufiec ZHP Mysłowice im. Bojowników o polskość Śląska czy Hufiec ZHP Mysłowice im. bojowników o polskość Śląska czy jeszcze inaczej — Hufiec ZHP Mysłowice im. Bojowników o Polskość Śląska. Wszystkie te zapisy widzimy w artykułach i zaczynamy się głowić, jak wyjść z tego z twarzą i w pełnej poprawności.

    Z góry dziękujemy za pomoc ;)

  • Przyimki łączące się z nazwami państw wyspiarskich

    7.06.2023
    7.06.2023

    Szanowni Państwo,

    dlaczego mówimy „na Filipinach”, a nie „w Filipinach” skoro państwo to położone jest na wielu wyspach, podobnie co na przykład Japonia, wobec której z kolei używa się przyimka „w”?

    Pozdrawiam

  • Nazwisko Krzebietke

    6.06.2023
    6.06.2023

    Dzień dobry,

    moje nazwisko, Krzebietke, jak ustaliłem jest pochodzenia staropolskiego albo (bardziej prawdopodobne) niemieckiego. Jak odmieniać to nazwisko? Bo przyznam, że odmiana Krzebietkego, Krzebietkowie czy (dla Tymoteusza) Krzebietki brzmią źle, gdy przyjęło się u nas w rodzinie, że naszego nazwiska nie odmieniamy

  • Odmieniamy imię psa tożsame z rzeczownikiem pospolitym

    5.06.2023
    5.06.2023

    Ad. do porady https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Aksel;13513.html

    A jak będzie z odmianą imienia psa? Ma na imię Axel od nazwy piruetu/skoku w łyżwiarstwie figurowym, nie od imienia mężczyzny. Czy zatem wołam Aksla, czy też Aksela? Mówię o Akslu czy Akselu? To samo dotyczy imienia psa: Kapsel — nie ma Kapsla czy Kapsela?

    Z góry dziękuję za odpowiedź

    Ewelina Likowicz

  • Odmieniamy nazwisko Burzec

    4.06.2023
    4.06.2023

    Dzień dobry,

    chciałbym spytać o pochodzenie i odmianę nazwiska Burzec. Czy może odmieniać się analogicznie jak słowo marzec, czy też w inny sposób?

    Z góry dziękuję za pomoc.

  • Czeladź-Piaski, Sosnowiec-Milowice

    2.06.2023
    2.06.2023

    Bardzo proszę o pomoc i wyjaśnienie reguły i zasady pisania prawidłowego nazw miejscowości, miast z dzielnicami. (odmiana przez przypadki ), np. Czeladź-Piaski: „w Czeladzi-Piaskach” czy „w Czeladzi-Piaski”, np. gdy napiszemy: „Na Cmentarzu Parafialnym Czeladź-Piaski czy w Czeladzi-Piaskach”?

    Albo Sosnowiec-Milowice:„w Sosnowcu-Milowicach” czy „w Sosnowcu-Milowice”? Czy można napisać: „NA Cmentarzu Parafialnym Sosnowiec-Milowice? Ważne które formy są poprawne, które nie?

    Dziękuję I pozdrawiam

  • Szaolin

    28.05.2023
    28.05.2023

    Szanowni Państwo,

    jak należy poprawnie pisać nazwę znanego klasztoru: Shaolin czy Szaolin? A może obie formy są równie poprawne? Bardzo chciałabym się także dowiedzieć czy i jak poprawnie odmieniać tę nazwę przez przypadki?

    Z wyrazami szacunku

    Olga Świder

  • Rzeźba przedstawiająca owcę turystkę

    28.05.2023
    28.05.2023

    Dzień dobry,

    mam pytanie, jest taka rzeźba owcy w Gorcach, mówi się o niej „owca turystka”, poprawny zapis to: „Owca turystka” czy „rzeźba Owcy turystki”?

    pg

  • Nazwy członków grup etnograficznych ludności polskiej

    27.05.2023
    27.05.2023

    Szanowni Państwo,

    proszę o pomoc w ustaleniu właściwej pisowni wyrażeń występujących w tym samym tekście: Górale śląscy, Góralki śląskie, G/górale, górale Beskidu Śląskiego, Laszki śląskie, Wałaszki cieszyńskie.

    Lachy śląskie i Wałasi cieszyńscy to grupy etniczne, zapisy te więc zdają się poprawne, tak? A co z Góralami/Góralkami śląskimi — tu także analogiczna pisownia w rodzaju męskim i żeńskim? Góral jako mieszkaniec gór małą, w poradzie z 2008 r. widnieje więc zapis górale sądeccy. Co jednak w przypadku Górala śląskiego? A gdy mamy na myśli Górali śląskich, ale pomijamy przymiotnik — stosować pisownię wielką literą? W przypadku Laszek bez przymiotnika też wielka?

    Bardzo dziękuję za pomoc.

  • Chełmy w dopełniaczu

    27.05.2023
    23.05.2023

    Dzień dobry,

    wg internetowego Słownika gramatycznego języka polskiego dopełniacz słowa „Chełm” w znaczeniu ‘miasto w województwie lubelskim’ brzmi „Chełma”, a jako dzielnica Gdańska ma formę „Chełmu”, choć jak można przeczytać w poradzie o tytule „Chełm gdański”, nie jest to takie jednoznaczne. Wg tej porady, nazwy wsi, przysiółków, osad i dzielnic mogą mieć w dopełniaczu końcówkę -a albo -u. A jaką formę ma dopełniacz, jeśli chodzi o „Chełm” w znaczeniu: 1) mezoregion stanowiący część Wyżyny Śląskiej; 2) jezioro w województwie zachodniopomorskim w gminie Łobez; 3) góry w województwie małopolskim (w Beskidzie Niskim, Beskidzie Wyspowym, Beskidzie Makowskim)?

  • miasto Nowy Jork

    26.05.2023
    26.05.2023

    Dzień dobry,

    jak powinno się odmieniać: „W mieście Nowym Yorku spadła przestępczość”, czy „W mieście Nowy Jork spadła przestępczość”.

    Dziękuję

    Czytelniczka

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego