etymologia

Jeśli nie wiesz, z jakiego języka pochodzi dane słowo, jakie było jego pierwotne znaczenie, czy lub jak zmieniło się jego znaczenie w naszym języku, dlaczego ma taką postać - tu dowiesz się wszystkiego o słowach, które pochodzą z innych języków, a zadomowiły się w polszczyźnie.

  • Pochodzenie słowa knajpa

    18.07.2021
    18.07.2021

    Dzień Dobry! Interesuje mnie pochodzenie słowa knajpa. Czy jest możliwość, jak podpowiada intuicja, że pochodzi ono do nazwiska Sebastiana Kneippa? Jak wiadomo propagował on zdrowy tryb życia, zimne kąpiele ale także proste i zdrowe pożywienie, zasady dietetyczne wg których działały restauracje w jego uzdrowisku. Czy mogła to być początkowo restauracja wg metody Kneippa lub restauracja Kneippa a potem porostu knajpa?

  • Sieroctwo

    7.07.2021
    7.07.2021

    Szanowni Państwo,

    proszę o etymologię słowa sieroctwo.

    Z poważaniem

    Czytelnik

  • Onimizacja w polszczyźnie

    18.06.2021
    18.06.2021

    Czy w języku polskim pojawiają się jakieś przypadki onimizacji (odwrotność apelatywizacji)?

  • Szkarłat

    17.06.2021
    17.06.2021

    Szanowni Państwo,

    proszę o źródłosłów oraz rozwój semantyczny słowa  szkarłat.


    Pozdrawiam

    Stratos Vasdekis

  • Przedstawmy sobie park

    13.06.2021
    13.06.2021

    Dzień dobry!

    Przygodach dobrego wojaka Szwejka jest zdanie  Przedstawmy sobie park przy placu Karola... . Po niemiecku przedstawiać i wyobrażać to to samo słowo. Czy tutaj język niemiecki wpłynął na czeski, a potem zostało to przetłumaczone, czy po polsku przedstawiać znaczyło kiedyś 'wyobrażać'? 

     Pozdrawiam Marcin Nowak

  • Androginia, androgynia, androgenia

    10.06.2021
    10.06.2021

    Szanowni Eksperci,


    czy istnieje jakieś wyjaśnienie semantyczne oboczności zapisów: androgeniczny, androgyniczny, androginiczny (i obok: androgynia, androginia, androgenia)?


    Z poszanowaniem

    Czytelnik

  • Treść

    10.06.2021
    10.06.2021

    Szanowni Państwo,

    proszę o etymologię i rozwój semantyczny słowa treść.


    Z poważaniem

    Stratos Vasdekis

  • Precel

    8.06.2021
    8.06.2021

    Szanowni Państwo,

    proszę o etymologię słowa  precel ze wskazaniem jego źródłosłowu.


    Z poważaniem

    Stratos Vasdekis

  • pożedzki

    7.06.2021
    7.06.2021

    Szanowni Państwo, jak brzmi polski przymiotnik z nazwy chorwackiego miasta "Požega"?


    Czy jest w publikacji Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata (https://www.gov.pl/web/ksng/urzedowy-wykaz-polskich-nazw-geograficznych-swiata2) błąd?


    Jest:

    żupania pożedzko-slawońska (chorw. Požeško-slavonska županija)


    Czy powinno być?:

    żupania pożesko-slawońska (chorw. Požeško-slavonska županija)


    Dziękuję pięknie.

  • Monterzy a montaż

    29.05.2021
    29.05.2021

    Szanowni Państwo,

    zauważyłem, że w wyrazach monterzy i montaż są użyte rz i ż. Trudno mi znaleźć cokolwiek na temat tej oboczności, domyślam się zatem, że wyrazy te muszą na gruncie polszczyzny nie być spokrewnione – czy to prawda? Montaż zapewne przyszedł do nas z francuskiego, a monter i monterzy z rosyjskiego монтёр – jest to możliwe? A może bardziej prawdopodobna jest inna historia tych wyrazów?

     Bardzo dziękuję za informację.

    Pozdrawiam

    MG

  • bullying

    26.04.2021
    26.04.2021

    Szanowni Państwo,

    proszę o etymologię słowa bullying.


    Z poważaniem

    Stratos Vasdekis

  • Bezcześcić

    13.04.2021
    13.04.2021

    Szanowni Państwo, chciałam zapytać o pochodzenie słowa bezcześcić. Czy ten czasownik powstał poprzez dodanie przedrostka bez- do wyrazu cześcić . Czy właśnie istnieje współcześnie w naszym języku taki wyraz jak cześcić?

  • Pochodzenie nazwy Arynów

    8.04.2021
    8.04.2021

    Szanowni Państwo,


    jaka jest etymologia nazwy miejscowości w województwie mazowieckim  Arynów?


    Z wyrazami szacunku

    Piotr Michałowski

  • Dlaczego państwo to państwo?

    27.03.2021
    27.03.2021

    Jako historyka i polonisty zastanawia mnie pochodzenie słowa państwo, zwłaszcza w kontekście dwuznaczności tego słowa. Mówimy przecież państwo Kowalscy, ale i państwem jest Polska. Dlaczego tak jest?

  • Talent

    27.03.2021
    27.03.2021

    Szanowni Państwo,

    proszę o wyczerpującą etymologię rzeczownika talent i jego dzieje semantyczne na przestrzeni wieków.


    Pozdrawiam

    Stratos Vasdekis

  • Pochodzenie spójnika zanim.

    26.03.2021
    26.03.2021

    Szanowni Państwo,

    skąd wzięło się słowo zanim? Wydaje się, że jest to zbitek słów „za + on”. Jednak znaczenie przeczy tej intuicji: zanim oznacza przecież coś przed, a nie za, co ma odpowiednik np. w angielskim before czy włoskim prima. Bardzo proszę o wyjaśnienie etymologii tego słowa.

    Pozdrawiam, P.R.

  • Pochodzenie nazwy terenowej Prodnia.

    26.03.2021
    26.03.2021

    Spotkałem się z nazwą Prodnia , jest to nazwa ulicy w miejscowości Jarużyn koło Bydgoszczy. Prócz tego jest też określenie w przewodniku turystycznym „Spójrz w Oczy Jarużyna, poznaj tajemnice uroczyska Prodnia”. Mam pytanie, co właściwie określa ten wyraz.

    Z wyrazami szacunku

    Stefan Kantorski

  • Bozia

    22.03.2021
    22.03.2021

    Dzień dobry, zastanawiam się, jaka jest etymologia słowa bozia? Czy jest/był to regionalizm? Ciekawi mnie, dlaczego tak zaczęto określać Boga (a może Matkę Boską?), a niestety nie potrafię znaleźć tych informacji.

  • Pochodzenie oboczności wśród męskich form odmiany liczebników dwa, trzy, cztery oraz męskoosobowych form liczebników (w ogólności).

    12.03.2021
    12.03.2021

    W połączeniach liczebnik-rzeczownik, rzeczownik ma niekiedy niestandardową odmianę. Wszystkie liczebniki oprócz „dwa”, „trzy”, „cztery” (oraz 22, 23, 24 itd.) zachowują się w mianowniku i bierniku nieco jak rzeczowniki – poprzedzają rzeczowniki w dopełniaczu. Tymczasem, gdy po liczebniku występuje rzeczownik rodzaju męskoosobowego, charakter rzeczownika przyjmują również liczebniki „dwa”, „trzy”, „cztery” (dwóch mężczyzn; w mianowniku – opcjonalnie dwaj mężczyźni). Skąd taka niekonsekwencja?

  • Pochodzenie nazwy miejscowej Żołynia w pow. łańcuckim

    12.03.2021
    12.03.2021

    Szanowni Państwo, 

    zwracam się do Państwa z prośbą o udzielenie porady językowej, dzięki której – taką mam nadzieję – społeczność Gminy Żołynia pozna etymologię słowa „Żołynia”.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego