etymologia

Jeśli nie wiesz, z jakiego języka pochodzi dane słowo, jakie było jego pierwotne znaczenie, czy lub jak zmieniło się jego znaczenie w naszym języku, dlaczego ma taką postać - tu dowiesz się wszystkiego o słowach, które pochodzą z innych języków, a zadomowiły się w polszczyźnie.

  • cyklamen

    20.09.2020
    20.09.2020

    Szanowni Państwo,

    proszę o etymologię nazwy rośliny cyklamen.


    Pozdrawiam

    Stratos Vasdekis

  • Dym a dąć

    27.08.2020
    27.08.2020

    Czy wyrazy dym i dąć są spokrewnione?

  • Wieczysty

    27.08.2020
    27.08.2020

    Jaka jest etymologia słowa wieczysty? Czy jest pokrewieństwo ze słowem wieczny?

  • Związek restauracji z restaurowaniem
    6.07.2020
    6.07.2020
    Dzień dobry,
    nurtuje mnie jedna kwestia, a mianowicie dlaczego słowa restauracja zaczęto używać do nazwania lokalu gastronomicznego, skoro pochodzi od łacińskiego restaurare — ‘odnawiać, przywracać świetność’? Jaki ma związek restauracja w znaczeniu ‘lokal’ z restauracją w znaczeniu ‘odnawianie’?
    Pozdrawiam serdecznie
  • Dlaczego jeleń to daniel?
    2.07.2020
    2.07.2020
    Dzień dobry!
    Mam pytania odnośnie etymologii wyrazu daniel jako nazwy zwierzęcia.
    Skąd ten wyraz pochodzi? Czy ma jakikolwiek związek z imieniem Daniel? I czy należy doszukiwać się jego związku z nazwą naukową zwierzęcia (dama dama) ?
    Nigdzie nie potrafię znaleźć odpowiedzi na te pytania. Proszę o pomoc.
  • Od kogo pożyczyliśmy szal?
    19.06.2020
    19.06.2020
    Słowo szal wywodzi się z języka angielskiego. Czy wiadomo, za pośrednictwem jakiego języka przeniknęło ono do polszczyzny? Był to język francuski czy niemiecki?
  • Rdzeń a rdza
    9.06.2020
    9.06.2020
    Czy wyrazy rdzeń i rdza są spokrewnione?

  • piorun sycylijski

    13.05.2020
    26.09.2003

    Skąd pochodzi wyrażenie piorun sycylijski i od jak dawna funkjonuje w języku polskim? Czy występowało w literaturze?

    Alina Żołnierkiewicz

  • Polskie no a czeskie i słowackie ano
    30.04.2020
    30.04.2020
    W języku potocznym nagminnie używa się zwrotu no zamiast tak. Jakie jest tego źródło? Czy to no ma jakiś językowy związek z czeskim i słowackim ano jako odpowiednika naszego tak?
  • Rak
    7.04.2020
    7.04.2020
    Szanowni Państwo,
    zwracam się do Państwa w związku z wątpliwościami dotyczącymi etymologii raka jako choroby. Spotkałem się z cytatem wypowiedzi Hipokratesa, w której uczony porównywał wygląd zmian nowotworowych do kraba. Czy określenie rak stanowi pomyłkę tłumacza? Kto wówczas pomylił się? Czy znamy imię i nazwisko podejrzewanej osoby?
    Z wyrazami szacunku,
    Czytelnik
  • Powietrze
    1.04.2020
    1.04.2020
    Szanowni Państwo,
    w pieśni błagalnej „Święty Boże” śpiewamy:
    Od powietrza, głodu, ognia i wojny
    Wybaw nas Panie!.
    Proszę powiedzieć, dlaczego Bóg ma nas uchronić przed powietrzem? Czy znamy inny przekład właściwej suplikacji?
    Z góry dziękuję za odpowiedź i łączę wyrazy szacunku
    Mario Jakub Kiliński
  • Nazwisko Kiliński
    1.04.2020
    1.04.2020
    Szanowni Państwo,
    wiem, że na stronie tytułowej Poradni jest informacja, że nie udzielają Państwo odpowiedzi na temat pochodzenia nazwisk, jednakże profesorowie Bańko i Grzenia uczynili kilka wyjątków. W związku z czym zwracam się z prośbą o wyłożenie etymologii mojego nazwiska, które nosił także bohater narodowy i pułkownik powstania kościuszkowskiego – Jan Kiliński.
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam
    Mario Jakub Kiliński
  • Foka
    1.04.2020
    1.04.2020
    Dzień dobry,
    od kiedy w języku polskim występuje słowo foka? Czy istnieje jakiś rodzimy odpowiednik, obecny przez zapożyczeniem z języka łacińskiego?
    Dziękuję i życzę miłego dnia! :)
  • Taczka
    17.02.2020
    17.02.2020
    Jaka jest etymologia słowa taczka?
    Z góry dziękuję za odpowiedź
  • Bezczelny a czelność
    10.02.2020
    10.02.2020
    Szanowni Państwo,
    nurtuje mnie słowo bezczelny. Mieć czelność to mieć śmiałość coś zrobić (np. Sąsiad miał czelność włączyć wiertarkę o północy). Dlaczego mówimy więc, że ten sąsiad jest bezczelny, czyli bez czelności, skoro właśnie tę czelność miał?

    Pozdrawiam serdecznie,
    Małgorzata Najder
  • Dlaczego wieloryb, a nie wielkoryb?
    4.02.2020
    4.02.2020
    Szanowni Państwo,
    dlaczego wieloryb, a nie wielkoryb, co byłoby logiczne, biorąc pod uwagę jego wielkość?
    Przecież człon wielo- oznacza częstotliwość, a nie wielkość, np. wieloródka, wielokrotność, wieloznaczność.

    Pozdrawiam
    Karol Siuda
  • Muriaty i szagriaty
    15.01.2020
    15.01.2020
    Może nie tyle pytanie, co próba częściowej odpowiedzi na zasadne pytanie Czytelnika/czki z 18.12.2007 r. o – delikatnie mówiąc – nietrafne użycie słów muriaty i szagriaty w polskiej wersji znanej piosenki biesiadnej. Nie będę tak elokwentny jak autor odpowiedzi [https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/muriaty-i-szagriaty;8770.html], pan Piotr Sobotka z UMK; ograniczę się do paru uwag. Pierwowzór utworu to popularna pieśń cygańska. W oryginale jest tam słowo szatraty – forma zależna rzeczownika szatra (namiot). Drugie słowo też ma źródło cygańskie.
  • Twa a twarz
    10.01.2020
    10.01.2020
    Czy istnieje pokrewieństwo między wyrazami twa i twarz?
  • Hrabia
    18.11.2019
    18.11.2019
    Z jakiego języka pochodzi słowo hrabia? (nie co znaczy, bo tych opisów jest mnóstwo), ale skąd pochodzi słowo, z niemieckiego jest graf, staropolskie komes ( od łacińskiego comes) ale hrabia?
  • Po cichu, ale nie po głośnu
    14.11.2019
    14.11.2019
    Dlaczego można zrobić coś po cichu, ale nie można zrobić nic po głośnu?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego