W tym miejscu znajdziesz wszystko, co chcesz lub powinieneś wiedzieć o nazwach własnych. Dowiesz się, które z nich piszemy małą literą, od których powstały przymiotniki a od których nie, czy od nazwy każdej miejscowości można utworzyć nazwę jej mieszkańca. Poznasz rozstrzygnięcia problemów związanych z nazwiskami i ich odmianą. A jeśli jakiejś odpowiedzi nie znajdziesz, możesz zadać pytanie naszym ekspertom.
Yosojirou Kariya
Szanowni Państwo,
piszę w sprawie przetłumaczenia nazwy „Kariya's theorem” na polski. Mianowicie nie wiem, jak odmienić nazwisko „Kariya” w dopełniaczu — „Kariyego”, „Kariyi” (nie wiem także, czy należny byłby apostrof). O matematyku znalazłem niewiele... na wikipedii jest on cytowany w artykule https://en.m.wikipedia.org/wiki/Feuerbach_hyperbola. Oryginalny artykuł na temat twierdzenia został gdzie indziej zacytowany jako „J. Kariya. Un theoreme sur le triangle. L’Enseign. Math., 6:130–132, 1904”. Zwracam się ze prośbą o pomoc w tej kwestii — jaka forma jest w tym przypadku prawidłowa.
Mieszkaniec wsi Bielkówko
Szanowni Państwo!
Czy mieszkaniec Bielkówka to „bielkówszczanin” czy „bielkówkowianin”, czy też może jeszcze inaczej?
Łączę wyrazy szacunku.
Anna
Michigan
Pozdrawiam serdecznie. Mam pytanie dotyczące polskiej wymowy nazwy Michigan (jezioro, stan w USA). Czy powinno się „stylizować” na Amerykanina i wymawiać to słowo [miszigan] czy raczej wymawiać z „cz” zamiast „sz”? Co byłoby bardziej polskie? Bardzo dziękuję za odpowiedź.
Nikodem Dyzma
Dzień dobry,
chciałbym zapytać o pochodzenie imienia i nazwiska jednej z najbardziej znanych polskich postaci literackich — Nikodema Dyzmy. Otóż istnieje apokryficzny tekst zwany „Akta Piłata” lub „Ewangelią Nikodema”, w którym pojawia się imię tzw. „dobrego łotra” (skruszonego przestępcy ukrzyżowanego wraz z Chrystusem). Brzmi ono „Dyzma”. Ten fakt brzmi zadziwiająco w kontekście imienia i nazwiska antybohatera z powieści Dołęgi-Mostowicza. Czy autor chciał tak na koniec końców rozgrzeszyć złoczyńcę polskiej polityki, czy to po prostu zbieg okoliczności?
Sidorko
Szanowni Państwo,
męskie nazwiska naszych rodaków zakończone na -o trzeba odmieniać. Niektórzy uważają jednak, że np. nazwisko Sidorko jest nieodmienne. W moim przekonaniu (po analizie słowników i poradników) forma D. lp. tegoż nazwiska powinna brzmieć Sidorki. Czy przyznają mi Państwo rację?
Kłaniam się
Roșca
Szanowni Państwo,
proszę o radę ws. odmiany nazwiska rumuńskiego pochodzenia, tj. Roșca, przede wszystkim w dopełniaczu lp. Nie mam pewności, ale ostatnio napisałem podziękowanie dla Alberta Roșki. Ciekawi mnie również odmiana tego nazwiska w odniesieniu do kobiety.
Kłaniam się
Kastylia i León
Szanowni Państwo,
która forma deklinacyjna jest poprawna:
z Kastylią i Leónem czy z Kastylią i León?
wyspa Bolko
Szanowni Państwo,
mam wątpliwości dotyczące pisowni miana jednego z ulubionych miejsc opolan - zwykłem pisać „wyspa Bolko”, ale w uchwale rady miejskiej w sprawie zmiany nazwy widnieje „Wyspa Bolko”. Na dodatek od pewnego czasu obszar ten nie jest otoczony ze wszystkich stron wodą, więc nie jest już wyspą, w związku z czym nie należy chyba traktować tego wyrazu jako pospolitego, ale jako element nazwy własnej.
Zastanawia mnie też, czy ze względu na uzus powinno się nie odmieniać w tekście (np. książki) wyrazu Bolko (opolanie mówią: „Idę na Bolko”, „Byłem na Bolko”). Odmianę taką, a raczej jej brak, uwzględnia Wikisłownik: https://pl.wiktionary.org/wiki/Bolko.
Z poważaniem
Łukasz
Litka
Witam. Irytuje mnie strasznie używanie przez H. Sienkiewicza w „Rodzina Połanieckich” jak również w recenzjach do Filmu, imienia Litka. Ta pisownia ma się nijak do Lidii, do której nie znalazłem żadnych odnośników. Czy to wina Mistrza czy wynik pisowni tamtych lat? Dzięki za odp. i Pozdrawiam Serdecznie. Stefan.
Imiona męskie i żeńskie oraz imiona imiona „dwupłciowe”
Czy w języku polskim dopuszczale jest, aby kobieta miała jakiekolwiek męskie imię, jako tzw. 'drugie imię'? U mężczyzn, dopuszczalne jest imię Maria — bez fleksyjnej zmiany zaznaczającej płeć męską, jako imię drugie (tradycyjnie dopuszczalne). Czy istnieje jakaś analogia, w języku polskim tradycyjnym?
Nazwa instytucji działającej w dwóch dzielnicach
Dzień dobry,
instytucja XYZ miała w nazwie określenie Warszawa-Żoliborz. Obecnie objęła swoim działaniem również Bielany. Który zapis jest prawidłowy:
XYZ Warszawa-Żoliborz-Bielany
czy
XYZ Warszawa Żoliborz-Bielany?
Z góry dziękuję za odpowiedź. Pozdrawiam serdecznie.
Javier Milei
Dzień dobry
Jak należy odmienić nazwisko Javiera Milei?
Serdeczności
Mira Perlińska
Grecja – grecki, ale: Szwecja – szwedzki
Dlaczego od tak podobnych do siebie nazw krajów "Grecja" i "Szwecja" tworzymy w odmienny sposób przymiotniki? Z jednej strony "szwedzki" z "dz", a z drugiej "grecki" z "c".
Pozdrawiam serdecznie,
Tomasz Mazurek
van den Blocke
Dzień dobry,
jak prawidłowo powinna wyglądać odmiana nazwiska: Willem van den Blocke; i w liczbie mnogiej: rodzina van den Blocke.
Bardzo proszę o odpowiedź.
Z wyrazami szacunku
S
Kowale
Niedaleko miejscowości, w której się wychowałem, są Kowale – Pańskie i Księże. Jeździło się do Kowali, było się z Kowali. Obecnie mieszkam gdzie indziej (na Dolnym Śląsku) i tu też są Kowale. Ale jest się z Kowal i jeździ się do Kowal.
Skąd ta różnica (poza zwyczajem)?
uchyłek Meckela
Szanowni Państwo,
czy prawidłowa forma to "uchyłek Meckla" czy "uchyłek Meckela"? Słownik medyczny PZWl oraz słownik Stedmana podają "Meckla", natomiast mianownictwo Feneisa "Meckela".
Z poważaniem
Anna Nowosielska
Dywiz w nazwach miejscowych oraz w nazwach przystanków
Szanowni Językoznawcy,
co rządzi użyciem lub nieużyciem łącznika w nazwach miejscowych niektórych osiedli lub przystanków? Czym różnią się nazwy osiedli w Warszawie, takie jak Marymont-Potok, Marymont-Ruda od np. nazwy Bemowo Lotnisko (bez łącznika)? Czy stosowanie łącznika w nazwach przystanków typu: Podleśna-IMiGW, Łomianki-Szkoła, Nowy Świat-Uniwersytet, Wola-Ratusz jest poprawne? W jakim zakresie używa się w tych przypadkach norm dot. nazw miejscowości?
Z poważaniem i pozdrowieniami
J.J.
Cudzysłów użyty do wyodrębnienia pseudonimów
Dzień dobry,
proszę o informację dotyczącą zapisu pseudonimów bohaterów lektury „Kamienie na szaniec”. Czy należy je zapisywać w cudzysłowie?
Dziękuję za pomoc :)
Indianin
Czy nazwa Indianie również po polsku jest niepoprawna politycznie? Czy jest to tylko sztuczne przenoszenie anglosaskich sporów na nasz grunt? Jeśli mimo wszystko należałoby jej unikać, to czym ją zastąpić (zgrabniej niż Rdzenni Mieszkańcy Am. Płn.).
Z góry dziękuję
D.
Irlandzcy Trawelerzy
Proszę o pomoc w tłumaczeniu określenia Irish Travellers — w odniesieniu do grupy etnicznej. Znalazłam między innymi Podróżnicy Irlandzcy — czy jest ono poprawne? Czy jest to oficjalny polski ekwiwalent tego określenia?
Drogi Użytkowniku AdBlocka,
wiemy, jak cenny jest Twój czas – zajmiemy Ci tylko chwilę.
Czy dasz nam szansę, abyśmy mogli dalej tworzyć źródło Twojej sprawdzonej, darmowej wiedzy, z której właśnie chcesz skorzystać? Bez wpływu z reklam będzie to po prostu niemożliwe. Dlatego prosimy – dodaj naszą domenę, jako wyjątek lub skorzystaj z instrukcji i odblokuj wyświetlanie reklam na naszych serwisach.
Dziękujemy!
Redakcja serwisów PWN
Wydawnictwa Naukowego PWN
