W tym miejscu znajdziesz wszystko, co chcesz lub powinieneś wiedzieć o nazwach własnych. Dowiesz się, które z nich piszemy małą literą, od których powstały przymiotniki a od których nie, czy od nazwy każdej miejscowości można utworzyć nazwę jej mieszkańca. Poznasz rozstrzygnięcia problemów związanych z nazwiskami i ich odmianą. A jeśli jakiejś odpowiedzi nie znajdziesz, możesz zadać pytanie naszym ekspertom.
ulica Strąkowska
Szanowni Państwo,
już niedługo zamieszkam na ulicy Strąkowskiej (nie Strąkowej). Zachodzę w głowę, jaka jest etymologia tej nazwy. Nie pasuje mi ani strąk ani strąki. Najbliżej jest mi Strąkowo lub Strąkowa (nazwy potencjalnych miejscowości). W najbliższej okolicy mojego miasta ani śladu po takim miejscu. Ciekaw jestem, jakie są Państwa pomysły. Dziękuję.
Wojciech
Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi
1) Jak powinno pisać się prawidłowo: "siostry franciszkanki Rodziny Maryi" czy "Siostry Franciszkanki Rodziny Maryi"? Zgodnie z regułami ortograficznymi i zasadami słownictwa religijnego nazwy zakonów w pełnym oficjalnym brzmieniu zapisujemy wielkimi literami oznaczającymi nazwę własną, z kolei nazwy członków bractw i zgromadzeń zapisujemy małą literą.
2) W nazwie członkini zakonu występuje fraza "Rodzina Maryi". W związku z tym powinno się pisać: "siostry franciszkanki Rodziny Maryi" czy może "siostry franciszkanki rodziny Maryi"?
Wyraz "franciszkanka" jest w słowniku języka polskiego, a w książce "W matni. Kościół w Polsce w latach II wojny światowej" mamy "franciszkanka Rodziny Maryi".
(święto) Trzech Króli
Dzień dobry,
zastanawiam się, czy wyraz „święto” wchodzi w skład nazwy Święto Trzech Króli i czy w związku z tym należy go pisać wielka czy małą literą. Szukając w słownikach internetowych, trafiałam na oba zapisy, proszę więc o rozstrzygnięcie.
Z wyrazami szacunku
Aneta Szulc
zespół staromiejski Torunia
Jak poprawnie powinniśmy zapisywać wyrażenie „zespół staromiejski Torunia”? Wielkich liter w tej nazwie używają najczęściej konserwatorzy zabytków i urzędnicy. Ale "Encyklopedia PWN" zaleca pisownię od małych liter. Nie jest to urzędowa nazwa własna, bo oficjalnie toruńska starówka to albo Stare Miasto, albo osiedle Staromiejskie. Historycznie zaś zespół staromiejski to połączenie dwóch sąsiadujących ze sobą osad: Starego Miasta i Nowego Miasta. Czy uprawniona jest możliwość zapisu tego wyrażenia zarówno małymi, jak i dużymi literami? A może „zespół staromiejski” to tyle samo co osiedle mieszkaniowe, zespół zabytkowych budynków – czyli byłyby to wyrażenia pospolite.
Tłumaczenia ukraińskich nazw własnych instytucji
Szanowni Państwo,
na wielu stronach internetowych tłumaczy się ukraińskie nazwy własne w sposób, który jest moim zdaniem kalką językową. Pisze się przykładowo: Narodowa Akademia Nauk Ukrainy czy Lwowska Narodowa Naukowa Biblioteka Ukrainy. W moim odczuciu powinno się te nazwy tłumaczyć: Ukraińska Narodowa Akademia Nauk i Ukraińska Narodowa Biblioteka Naukowa we Lwowie.Jeśli się mylę, bardzo proszę o wyprowadzenie mnie z błędu.
Z poważaniem
Paweł J.
Nazwiska Tylka oraz Tylki
Szanowni Państwo,
interesuje mnie odmiana nazwiska Tylki. Chciałabym zapytać, czy jest ona taka sama jak odmiana nazwiska Tylka? W liczbie mnogiej nazwisko Tylka odmieniłabym następująco: Tylkowie, Tylków, Tylkom, Tylków, Tylkami, Tylkach.
Ponieważ jednak spotkałam się także z podobnym, wyżej wskazanym nazwiskiem Tylki zastanawiam się, czy jest tutaj różnica w odmianie. Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź, serdecznie pozdrawiam.
Orłowski i Surtowa w grze fantasy
Czy nazwiska Orlovsky i Surtova (rody szlacheckie w grze fantasy rpg) należy spolszczać na Orłowski i Surtowa, czy lepiej zostawić w wersji oryginalnej?
Hergé
Dzień dobry,
jeden z najbardziej znanych twórców komiksów, Georges Remi, używał urobionego od swoich inicjałów pseudonimu Hergé (wym. erże). Czy taki pseudonim należałoby odmieniać przez przypadki? Jeśli tak, to w jaki sposób?
Mieszkaniec miejscowości Wiry
Jak nazywać mieszkańca Wir?
Imię Teo
Dzień dobry,
chciałabym prosić o opinię dotyczącą odmiany imienia Teo, jako zdrobnienia od imienia Teodor. Wiem, że większość językoznawców zaleca (pełne) imię Leo zostawiać nieodmienne, zgodnie ze słownikiem jako imię krótkie obce zakończone na -o. Nie jestem pewna, czy przy Teo jako zdrobnieniu również zastosować tę zasadę i zostawiać nieodmienne, czy jednak odmieniać? Tylko jeśli odmieniać, to jak (zwłaszcza w narzędniku i miejscowniku)? Z góry dziękuję za pomoc!
wybudowanie
Kilkakrotnie napotkałam w północnej Polsce (Kaszuby) nazwy miejscowości złożone z wyrażeniem „Wybudowanie”. Skąd ono się wzięło w tych nazwach?
Jak nazwać w nazwach miejscowości dopełnienie przymiotnikowe? dzierżawcze? określające lokalną przynależność miejscowości: „Gdański” w „Starogard Gdański”, „Lubelski” w „Janów Lubelski”?
Serdecznie pozdrawiam
Nazwiska kobiet zakończone na -a
Dzień dobry, mam pytanie, jak prawidłowo odmienić nazwisko Żmuda-Trzebiatowska. W szczególności chodzi o odmianę pierwszego członu.
Dziękuję za odpowiedź.
Pozdrawiam
Wuhłedar
Szanowni Państwo,
jak wymawiać i zapisywać nazwę ukraińskiego miasta Вугледар. Z zasad transkrypcji i transliteracji na pwn.pl oraz wymowy sugerowanej przez translator google wynika, że po ukraińsku ta nazwa brzmi Wuhłedar (dźwięczne h, akcent na drugą sylabę), a po rosyjsku Wugliedar (akcent na ostatnią sylabę). Jednak mieszkańcy tego miasta i osoby, które tam bywają, stosują wymowę mieszaną: Wugledar (z akcentem na drugą sylabę), co zapewne wynika z realiów etnicznych tego miasta (obwód doniecki). Dodam, że nazwy nie ma w Wykazie polskich nazw geograficznych.
Nazwa firmowa Bytom
Dzień dobry, jak prawidłowo odmienia się nazwę marki „Bytom”? Czy odmiana jest tożsama z odmianą nazwy miasta Bytom? Czy powinno się mówić: „mam ubrania z Bytomia”, czy raczej „z Bytoma”? Pozdrawiam i z góry dziękuję za odpowiedź
Tytuły ścieżek dydaktycznych
Dzień dobry,
chciałbym zapytać, jak należy zapisywać wyrażenie „ścieżka dydaktyczna piaskowego gacka” jako nazwę ścieżki dydaktycznej? Gdzie należałoby użyć wielkich liter?
Mocio
Dzień dobry,
chciałbym zapytać o zdrobnienie imienia „Mocio”, od jakiego imienia pochodziło?
Można je znaleźć np. wielokrotnie w książce „Wspomnienia kadeckie w listach jenerała Alexandra Hauke”:
„Dzieci znoszą mi stosy zeszytów do przejrzenia i liniowania, następuje czytanie i deklamacya, potem rozpoczynam dictando Ludwisiowi i Celusi; mały Mocio pisze przez ten czas kaligrafią, dalej idą rysunki”.
Chochołowska
Szanowni Eksperci,
w Mińsku Mazowieckim jest ulica Chochołowska, która prowadzi w kierunku wsi Chochół i stąd zapewne wzięła się jej nazwa. Mam jednak wątpliwości, czy odpowiedni przymiotnik utworzono poprawnie – kojarzy mi się raczej z Chochołowem. Bardzo proszę o opinię.
Z wyrazami szacunku
Piotr Michałowski
Łotwa
Czy znana jest etymologia nazwy Łotwa? Zawsze ciekawiło mnie to, że w niemal każdym innym języku nazwa tego kraju wywodzi się albo z łacińskiego „Lettonia” albo z łotewskiego „Latvija”. Najbliższy sąsiad Łotwy ma blisko brzmiącą nazwę „Lietuva”, w naszym języku wymawiany jako „Litwa”. Idąc tym przykładem, dlaczego Łotwa nie nazywa się „Latwia”?
skwer im. Pierwszych Mieszkańców
Dzień dobry, jak będzie prawidłowo brzmiał napis na tablicy: Skwer im. Pierwszych Mieszkańców czy skwer im. Pierwszych Mieszkańców?
Sonel w dopełniaczu
Dzień dobry,
jak brzmi dopełniacz od nazwy firmy "Sonel"? Czy - analogicznie do "personel" - "Sonelu", czy może - jak mówi większość moich współpracowników - "Sonela"? Powiemy: "nowe mierniki Sonelu", czy może: "nowe mierniki Sonela"?
Z góry dziękuję za wyjaśnienie tematu.
Pozdrawiam
Justyna Lembryk
Drogi Użytkowniku AdBlocka,
wiemy, jak cenny jest Twój czas – zajmiemy Ci tylko chwilę.
Czy dasz nam szansę, abyśmy mogli dalej tworzyć źródło Twojej sprawdzonej, darmowej wiedzy, z której właśnie chcesz skorzystać? Bez wpływu z reklam będzie to po prostu niemożliwe. Dlatego prosimy – dodaj naszą domenę, jako wyjątek lub skorzystaj z instrukcji i odblokuj wyświetlanie reklam na naszych serwisach.
Dziękujemy!
Redakcja serwisów PWN
Wydawnictwa Naukowego PWN
