W tym miejscu znajdziesz wszystko, co chcesz lub powinieneś wiedzieć o nazwach własnych. Dowiesz się, które z nich piszemy małą literą, od których powstały przymiotniki a od których nie, czy od nazwy każdej miejscowości można utworzyć nazwę jej mieszkańca. Poznasz rozstrzygnięcia problemów związanych z nazwiskami i ich odmianą. A jeśli jakiejś odpowiedzi nie znajdziesz, możesz zadać pytanie naszym ekspertom.
Santoryn i Thira
Jaka jest poprawna polska nazwa greckiej wyspy (a w zasadzie grupy wysp) Santorini (Thira), w szczególności czy poprawna jest nazwa "Santoryn", którą usłyszałem w filmie dokumentalnym o Grecji emitowanym przez Planete+. Przez kilka lat mieszkałem w Grecji, ale nigdy nie słyszałem nazwy "Santoryn". Zarówno Grecy, jak i cudzoziemcy używają wyłącznie nazwy Santorini lub Thira.
Dziękuję za odpowiedź.
Kamila w wołaczu
Szanowni Państwo,
czy są ogólne zasady odmiany imion przez przypadki? Przykładowo - wołacz imienia Kamila to Kamilo czy Kamilu?
Z wyrazami szacunku,
Kamila
biblijna Rama
Szanowni Państwo,
czy nazwę miejscowości biblijnej Rama powinno się odmieniać?
Łączę wyrazy szacunku
R.L.
diecezja kamieniecko-podolska
Jak powinna brzmieć poprawna nazwa diecezji w Kamieńcu Podolskim: Diecezja kamieniecka, Diecezja kamienieckopodolska, czy też Diecezja Kamieniecko-Podolska? Archidiecezja Lwowska, do której metropolii należy diecezja w Kamieńcu stosuje na swojej stronie www (w polskojęzycznej wersji) określenie Diecezja Kamieniecko-Podolska, podobnie w wersji ukraińskiej. Tę samą nazwę używa „Schematyzm Diecezji Kamieniecko-Podolskiej” wyd. przez tamtejszą kurię. Z kolei nazwa łacińska to Dioecesis Camenecensis.
Czechy czy Republika Czeska?
W polskim tłumaczeniu traktatu zjednoczeniowego z Unią Europejską (a konkretnie – w tekście dostępnym w portalu Gazeta.pl) nagminnie występuje wyrażenie Republika Czeska, podczas gdy w tych samych kontekstach (często wręcz w tym samym zdaniu) pisze się: Polska, Węgry, Estonia itd. Czy w takim wypadku Republika Czeska nie jest po prostu niefortunną kalką z angielskiego Czech Republic? Chyba należałoby napisać Czechy, a Republikę Czeską zarezerwować dla tych kontekstów, w których podaje się pełne nazwy państw: Rzeczpospolita Polska, Republika Węgierska itp. Problem ten dotyczy zresztą nie tylko przytoczonego traktatu, ale i innych publikacji, jak np. reklamy biur turystycznych.
Pełczyska – pełczyski
Szanowni Państwo,
bardzo proszę o rozstrzygnięcie pewnego dylematu językowego. W województwie świętokrzyskim znajduje się miejscowość Pełczyska. Jak powinien brzmieć przymiotnik utworzony od tej nazwy miejscowej? Pełczyski, pełczyska, pełczyskie czy pełczyński, pełczyńska, pełczyńskie?
W dostępnych mi słownikach nie znalazłem informacji na ten temat, a w praktyce językowej (szczególnie pisanej) zauważam stosowanie obu form (z naciskiem na pierwszy wariant).
Dziękuję!
Piotr
iracki Kurdystan
Zwracam się do Państwa z prośbą o pomoc w ustaleniu poprawnej pisowni. Pracuję w fundacji Orla Straż, która pomaga ofiarom terroryzmu na Bliskim Wschodzie. Naszym obszarem działań jest głównie Irak oraz... no właśnie. Iracki Kurdystan, czy iracki Kurdystan? Chodzi o pisownię słowa "Iracki/iracki". Nie mogę znaleźć żadnych rzetelnych informacji na ten temat. Oficjalna nazwa tego autonomicznego regionu brzmi Kurdyjski Rząd Regionalny lub Region Kurdystanu (czasem Kurdystan lub Rząd Regionalny Kurdystanu). Kraj, czy też region istnieje od 1991 roku. Ma swoje przedstawicielstwo w Polsce. Można stosować jedną z podanych przeze mnie nazw, ale w artykułach i mediach społecznościowych staramy się posługiwać najbardziej przystępną i najprostszą nazwą. Jak jest z tym Kurdystanem? Jest on iracki, bo należy do Iraku, czy Iracki, sugerujący położenie, ale zaznaczający odrębność narodową, czy wręcz państwową?
Bardzo proszę o poradę. Pozdrawiam serdecznie.
Dawid Czyż
Gut a Czuba
Gdy odmieniam nazwisko Czuba we wszystkich przypadkach są różne końcówki, ale jeśli odmieniam nazwisko Gut to od mianownika po wołacz wszędzie wychodzi mi ta sama forma Gut z końcówką zerową, czy tak ma być; czy to poprawne?
odmiana nazwisk zakończonych na -o
„Słowiańskie nazwiska zakończone na -o odmieniamy jak nazwiska zakończone na -a” (Słownik nazw własnych). Zgodnie z tym: z Latą, Klaczką, Sopoćką i… Puzią. W zasadach pisowni stoi, że „nazwiska włoskie zakończone na -o odmieniają się tak, jak polskie nazwiska typu Puzio”. Przykłady (z Boccacciem, Leoncavallem) zwrotnie sugerują, że z Puziem. Czy „nazwiska typu Puzio” są przemilczanym w zasadach wyjątkiem. A Rechnio – czy jest „typu Puzio”?
Nazwiska polskie noszone przez Amerykanów
Jak odmienić i zapisać nazwiska o polskim lub słowiańskim pochodzeniu, ale noszone przez Amerykanów? Np. rodzina Zajac od kilku pokoleń wymawia swoje nazwisko „zei-dżek” , czy w takim razie znam Stuarta Zajaka, Zajac'a czy Zajaca? Jeśli Amerykanin wymawia swoje nazwisko „si-zla”, to czy pracując z nim pracuję z Cieslą, Cieślą lub z Jackiem Ciesla? Czy mówię wtedy o Ciesli, Cieśli a może nawet o Cieslim (sizlim)?
Karabach
Mam pytanie dotyczące Republiki Górskiego Karabachu, o której ostatnio głośno w mediach. W polskiej telewizji często słyszę wymowę z akcentem na ostatnią sylabę w słowie Karabach. Czy to poprawna wersja?
Nazwiska Czuba i Gut
Czy nazwisko Czuba i Gut powinno się odmieniać?
Nazwisko Fuławka w liczbie mnogiej
Jak prawidłowo pisać nazwisko rodziców: Fuławka czy Fuławkowie?
Niech żyje wołacz!
Witam serdecznie,
Większość prezenterów tv, zadając pytanie dziennikarzom podczas relacji live, zwraca się do nich w mianowniku: Marek, powiedz jakie zarzuty usłyszał sprawca. Czy poprawniej nie byłoby w wołaczu: Marku, powiedz...? Osobiście bardzo mnie to drażni i boli w uszy. A jeżeli nawet w języku mówionym dopuszczalne jest używanie formy mianownika, to czy jednak dziennikarze, jako ci „kształtujący społeczeństwo”, nie powinni używać oryginalnej formy?
Dziękuję
Imię Jasiri
Chciałbym się dowiedzieć, dlaczego niektórych imion i nazw własnych obcego pochodzenia nie można w żaden sposób odmieniać przez przypadki w języku polskim. Dla przykładu podam imię pewnej postaci, które pochodzi z języka suahili: Jasiri (na marginesie słowo to oznacza 'odważny'). Co powoduje, że takiego imienia nie można odmienić przez przypadki? Czy istnieje jakaś ogólna zasada, która o tym decyduje?
Wall Street
Dzień dobry!
Dlaczego nazwa ulicy w Nowym Jorku Wall Street nie odmienia się w języku polskim przez przypadki?
Nowy Świat
Szanowni Państwo,
Na Ukrainie jest kurort, który nazywa się Nowy Świat. Jadę więc do Nowego Świata (jak mówimy o Ameryce), czy do Nowego Światu (jak o warszawskiej ulicy)?
Z poważaniem
Czytelniczka
Nazwisko Dmitroca
Czy nazwisko poety, które w mianowniku ma postać Dmitroca, odmienia się jak karoca (w dopełniaczu Dmitrocy), czy jak carioca (w dopełniaczu Dmitroki)?
Chińskie imiona i nazwiska
Jak odmienia się chińskie imiona i nazwiska? Książkę dedykuję Hanowi Chiangowi? Hanowi Chiang?
Z góry dziękuję
D.
Liw
Szanowni Państwo,
proszę o wyjaśnienie odmiany nazwy wsi Liw. Jako miejscowi używamy odmiany Liw – Liwa, w Liwie itd., natomiast w piśmiennictwie ogólnopolskim stosowana jest z reguły odmiana Liw – Liwu w dopełniaczu. Za naszą formą odmiany przemawia używanie już w XIV wieku odmiany Liw – Liwa, np. w legendzie i nazwie herbu Doliwa. Będę bardzo wdzięczny za wyjaśnienia w tej kwestii i podanie poprawnej formy odmiany nazwy Liw.
Z poważaniem, Roman Postek
Muzueum Zbrojownia na Zamku w Liwie
Drogi Użytkowniku AdBlocka,
wiemy, jak cenny jest Twój czas – zajmiemy Ci tylko chwilę.
Czy dasz nam szansę, abyśmy mogli dalej tworzyć źródło Twojej sprawdzonej, darmowej wiedzy, z której właśnie chcesz skorzystać? Bez wpływu z reklam będzie to po prostu niemożliwe. Dlatego prosimy – dodaj naszą domenę, jako wyjątek lub skorzystaj z instrukcji i odblokuj wyświetlanie reklam na naszych serwisach.
Dziękujemy!
Redakcja serwisów PWN
Wydawnictwa Naukowego PWN
