składnia

Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.

  • Schemat składniowy czasownika kupować

    10.10.2022
    10.10.2022

    Dzień dobry!

    Jak poprawnie powiedzieć: Czy nie powinniśmy kupić jakiegoś chleba? Czy – Czy nie powinniśmy kupić jakiś chleb? Kiedy używać biernika, a kiedy dopełniacza w połączeniu z czasownikiem „kupić”?

  • Kłopoty redakcyjne

    8.10.2022
    8.10.2022

    Szanowni Państwo!

    Czy mogę poprosić o analizę dwóch zdań? Oba zostały poprawione przez dwie różne polonistki, przy czym jedno według mnie zawiera błędy. Oto zdania: 1. Tym, co często w tym świecie uchodzi za miłość, jest tak naprawdę pożądanie. 2. Tym, co często w tym świecie uchodzi za miłość jest tak naprawdę pożądaniem. (oryginał: What often passes as love in this world is actually lust).

    Według mnie prawidłowa zależność brzmi: Tym, co..., jest pożądanie / To, co..., jest pożądaniem.

  • „Tak!” dla precyzji i poprawności

    5.10.2022
    5.10.2022

    Dzień dobry, zamierzam nadać przygotowywanej książce tytuł „Tak dla fotografii. Tak dla sztuki”. Mam jednak wątpliwość. Czy nie pachnie to rusycyzmen. Może lepiej byłoby „Tak fotografii. Tak sztuce”. Dziękuję za konsultację.

    Zenon

  • Forma zaimka rzeczownego

    2.10.2022
    2.10.2022

    Prosiłabym o wskazanie, które formy są poprawne w zdaniu poniżej.

    Wybierz mnie zamiast niego/jego (niej/jej).

    Znajomi mówią, że skoro niego, niej stosujemy po przyimku, to należy wybrać jego, jej.

    Trudno mi się z tym pogodzić. „Zamiast” też może występować w roli przyimka i w tym wypadku, moim zdaniem, tak właśnie jest (pisałabym: Wybierz mnie zamiast niego).


    Dziękuję i pozdrawiam

    AS

  • Liczebnik w wyrażeniach matematycznych

    29.09.2022
    28.06.2018

    1. Ułamki zwykłe

    Odczytując ułamek zwykły, posługujemy się formułą „ile – których”. A zatem: siedemnaście czternastych, dwadzieścia pięć trzydziestych siódmych itp. Co w przypadku, gdy liczba w liczniku „kończy się” na 2, 3 lub 4, np. 22/15, 43/21, 64/42. Mówimy wszak dwie trzecie, trzy czwarte czy też cztery siódme (nie zaś dwa trzecich, trzy czwartych, cztery siódmych). Czy wobec tego poprawne formy to:

    • dwadzieścia dwie piętnaste,
    • czterdzieści trzy dwudzieste pierwsze,
    • sześćdziesiąt cztery czterdzieste drugie

    czy też


    • dwadzieścia dwa piętnastych,
    • czterdzieści trzy dwudziestych pierwszych,
    • sześćdziesiąt cztery czterdziestych drugich.

    2. Nierówności

    x – 12 < 3

    x odjąć dwanaście mniejszE od trzech, ale

    x < 15

    x mniejszE od piętnastu

    czy

    x mniejszY od piętnastu.


    3. Nierówność z ułamkiem

    3x < -5/12

    trzy x mniejsze od minus pięciu podzielonych przez dwanaście

    czy też

    trzy x mniejsze od minus pięć podzielonego przez dwanaście.


    3x < -1/12

    trzy x mniejsze od minus jeden (jednego?) podzielonego przez dwanaście


    4. Nierówność z sumą

    5x < 23 + 11

    pięć x mniejsze od dwudziestu trzech dodać jedenaście

    czy też

    pięć x mniejsze od dwadzieścia trzy dodać jedenaście


    5. Przedziały

    x należy do przedziału otwartego od minus dwie trzecie do nieskończoności

    czy też

    x należy do przedziału otwartego od minus dwóch trzecich do nieskończoności.


    6. Zwrot:Nie pozostaje nam nic innego jak rozwiązać nierówność (rozwiązanie nierówności)?


    7. Zwrot

    Aby wyznaczyć iks, podzielmy…

    Czy też

    Aby wyznaczyć iksa, podzielmy…


    8. Miary kątów


    Chodzi o odmianę miar kątów.

    25 stopni, ale

    22, 23, 24 stopnie?

    Czy w przypadku miar kończących się na 2, 3 lub 4 odmieniamy stopnie, a nie stopni.

  • gotów czy gotowy

    26.09.2022
    26.09.2022

    Źle odbieram takie zdanie: Przy peronie stoi pociąg gotów do odjazdu. Na własny użytek mam zasadę stosowania skróconej formy "gotów" tylko w odniesieniu do rzeczowników żywotnych. Czy są jakieś zasady stosowania formy gotów/gotowy?

  • Konstrukcja zdania

    21.09.2022
    21.09.2022

    Czy zdanie: „Rozumiał jego uczucia i wiedział co Odys odczuwał” jest zdaniem złożonym podrzędnie?

    Z góry dziękuję za odpowiedź.

    Pozdrawiam

  • Zapytać i poprosić

    21.09.2022
    21.09.2022

    Witam, chciałbym zapytać czy forma „chciałbym zapytać i jednocześnie poprosić o...” jest poprawna? Jeśli tak, to jak to dokładnie napisać? Załóżmy, że chodzi mi tutaj o zorganizowanie koncertu w moim mieście. Zapis „chciałbym zapytać i jednocześnie poprosić o zorganizowanie koncertu” jest poprawny? Pozdrawiam i liczę na odpowiedź. :)

  • Mieć

    21.09.2022
    21.09.2022

    Szanowna Poradnio Językowa, czy mogę prosić o wyjaśnienie, skąd wzięło się nowe (przynajmniej dla mnie) znaczenie słowa „mieć”, oznaczającego fakt, który podobno zaistniał? Przykład: „Córka miała uciec z domu po kłótni z rodzicami ” – tu oznacza najbardziej prawdopodobny przebieg zdarzeń. Nigdy nie słyszałem, aby ktoś w ten sposób wyrażał się w mowie potocznej, takiego znaczenia słowa „mieć” nie ma w słowniku, ani nigdy nie uczono go w szkołach, ale ta forma jest nagminnie używana w mediach.

  • Stadnina końska

    19.09.2022
    19.09.2022

    Szanowni Eksperci,

    w literaturze (np. w "Historii Litwy" Jerzego Ochmańskiego) spotykam się czasem z konstrukcją „stadnina końska” zamiast powszechnie używanej „stadniny koni”. Czy taka forma jest dopuszczalna?

  • Trzy czwarte

    17.09.2022
    5.07.2022

    Czy poprawne jest: trzy czwarte kraju jest puste? Czy trzy czwarte kraju są puste.

    Pozdrawiam serdecznie

    W całości pełna wdzięczności

    Dorota

  • Zdanie z liczebnikiem i orzeczeniem imiennym
    16.09.2022
    24.09.2016
    Szanowni Państwo,
    w jakiej wersji poprawne będzie zdanie: Istnieje 13 takich grafów, z czego 12 jest/są parami izomorficzne/izomorficznych?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Być dobrym w czymś

    15.09.2022
    29.07.2022

    Dzień dobry,

    Czy należy mówić, że ktoś jest dobry w siatkówce, koszykówce, tenisie, czy raczej, że jest dobry w siatkówkę, koszykówkę, tenisa?

    Pozdrawiam

  • Poprawność zdania

    4.08.2022
    4.08.2022

    Witam.

    Kolega poddał wątpliwości moje stwierdzenie i nie daje nam to spokoju.

    Czy stwierdzenie "Dzięki stałemu kontaktowi będę pomagał Ci w osiąganiu swoich celów" jest skonstruowane poprawnie?

    Proszę o pomoc w rozwianiu naszych wątpliwości.

    Pozdrawiam serdecznie Paweł.

  • Ależ jest pani piękna

    29.07.2022
    29.07.2022

    Dzień dobry,

    Które z poniższych zdań jest poprawne:

    „Ależ jest pani piękna” czy „Ależ pani jest piękna”?

    Według mnie obydwa są poprawne, jednak ostatnio spotkałam się z opinią, że po partykule wzmacniającej powinien znajdować podmiot, a dopiero potem orzeczenie. Niestety, osoba, która tę opinie wygłosiła, nie potrafiła powiedzieć, dlaczego.

    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.

  • Czy to kalka z angielskiego?

    17.07.2022
    17.07.2022

    Szanowni Państwo,


    czy zdanie 'Jest szczególnie ważne, by poinformować lekarza o innych problemach zdrowotnych' jest poprawne w języku polskim?

    Czy nie jest to kalka z języka angielskiego (It is particularly important to...(?

    Czy w jezyku polskim zdanie nie powinno brzmieć: 'Szczególnie ważne jest poinformowanie....'?

    Bardzo proszę o rozwianie moich wątpliwości.


    Z poważaniem


    Aldona

  • nic

    17.07.2022
    17.07.2022

    Dzień dobry,


    Bardzo proszę o konsultację dotycząca poniższych zdań. Problem dotyczy tego samego zagadnienia:


    Nic nie miałam zaplanowane/zaplanowanego.

    Nie mam nic zrobione/zrobionego.


    Proszę o informację na temat tego, które z powyższych form są prawidłowe.

  • Uzgadniamy formę orzeczenia imiennego

    13.07.2022
    13.07.2022

    Dzień dobry,


    Bardzo proszę o konsultację dotycząca poniższych zdań:


    Coraz więcej mężczyzn jest zachwyconych/zachwycona pracą.


    8 z 10 mężczyzn nie jest zadowolonych/zadowolona z produktu.


    „Wiele osób umiera w wieku dwudziestu pięciu lat i nie zostaje pochowana/pochowanych aż do siedemdziesięciu pięciu “


    Mam wątpliwości dotyczące poprawnych form orzeczeń w powyższych zdaniach.

  • Na zwoju

    11.07.2022
    11.07.2022

    Dzień dobry, mam rozterkę, czy mówimy, że jest coś napisane "w zwoju", czy "na zwoju"? Z góry dziękuję za odpowiedź.

  • Za wiedzą

    11.07.2022
    11.07.2022

    Proszę o wyjaśnienie poprawności użycia sformułowania „wykonać coś za wiedzą kogoś (np. zwierzchnika)”

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego