składnia

Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.

  • Na nic się to zdało
    4.10.2011
    4.10.2011
    Czy oba zdania są poprawne?
    - Na nic się to zdało
    - Na nic się to nie zdało
  • utrzymać się i wyżyć
    3.10.2011
    3.10.2011
    W tygodniku teraz koszalin (sic!) dziennikarz popełnił komentarz, w którym podjął temat jakości polszczyzny. Przywołał wypowiedź posła S. Wziątka, który w audycji radiowej miał powiedzieć, iż „nie można pozwolić na tak niskie emerytury i renty, za których nie można wyżyć”. Dziennikarz słusznie zwrócił uwagę na błąd, z tym, że stwierdził przy tym, iż „powinno być za które”. Moim zdaniem i on się myli, właściwą formą jest tutaj z których. Czy mam rację, Droga Poradnio?
  • awatar
    2.10.2011
    2.10.2011
    Mam problem ze słowem awatar w znaczeniu 'wizerunek gracza w grze'. Czasem jest to animowana postać, a czasem statyczny obrazek, przedstawiający np. tylko samą głowę. Czy w odmianie przez przypadki należy to jakoś rozróżniać? Czy gdy awatar jest ruchomą postacią, to odmieniamy to słowo jak rzeczownik żywotny? A jeśli to tylko reprezentujący nas obrazeczek (typowy np. dla for internetowych, tu może być na nim cokolwiek), to odmiana będzie inna? Innymi słowy: czy w bierniku mamy awatara, czy awatar?
  • w zasadzie
    2.10.2011
    2.10.2011
    Mam małą wątpliwość w zdaniu: „Historia bohaterów, a w zasadzie powód, dla którego wybierają się na wyprawę, została potraktowana po macoszemu”. Mianowicie – czy to historia została potraktowana po macoszemu, czy może jednak powód? Innymi słowy – czy zdanie nie powinno brzmieć: „Historia bohaterów, a w zasadzie powód, dla którego wybierają się na wyprawę, został potraktowany po macoszemu”. Czy określenie w zasadzie nie wskazuje, że tak naprawdę chodzi o powód i to jego powinno dotyczyć orzeczenie?
  • konstrukcje z liczebnikami
    29.09.2011
    29.09.2011
    Szanowni Państwo!
    Dziękuję za stworzenie bardzo dla mnie pomocnej poradni językowej. Tym razem jednak nie znalazłem odpowiedzi na nurtującą mnie kwestię – które z podanych poniżej zdań są poprawne:
    a) Doładujemy twoje konto o dodatkowe/kolejne 200 zł.
    b) Doładujemy twoje konto o dodatkowych/kolejnych 200 zł.
    c) Na twoim koncie pojawi się dodatkowe/kolejne 200 zł.
    d) Na twoim koncie pojawi się dodatkowych/kolejnych 200 zł.? Byłbym Państwu bardzo wdzięczny za pomoc.
    Serdecznie pozdrawiam
    Grzegorz M.
  • kierować – czym czy co?
    27.09.2011
    27.09.2011
    Witam,
    mamy z koleżanką dylemat na temat następującego fragmentu zdania (pochodzi z modlitwy): „kieruj ich krokami światłem Twojej wiedzy”. Moja koleżanka myśli, że powinno być „kieruj ich kroki światłem Twojej wiedzy” (dla niej „kieruj ich krokami” jest jakby zamkniętą całością), natomiast ja uważam, że krokami jest prawidłowo, a nawet że kroki być nie może. Bardzo liczymy na Pańską pomoc.
    Pozdrawiam serdecznie i góry równie serdecznie dziękuję!
  • tribal
    25.09.2011
    25.09.2011
    Szanowni Eksperci!
    Moje zapytanie dotyczy nazwy tańca znanego pod nazwą tribal. Jest to słowo nowe w języku polskim i z tego powodu nie jestem pewien, jakiej formy należy użyć w bierniku: tańczyć tribal czy tańczyć tribala. Przez analogię do kadryla skłaniam się raczej ku tej drugiej możliwości, bo pierwsza brzmi dla mnie raczej dziwnie. Dostępne w sieci przykłady nie potwierdzają jednak mojej opinii.
    Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam :)
  • Ile mamy rodzajów?
    24.09.2011
    24.09.2011
    Dzień dobry,
    moje pytanie dotyczy podziału na rodzaj przymiotnika, rzeczownika i czasownika. Czy w l. pojedynczej wyróżniamy r. męski, żeński i nijaki, a w l. mnogiej r. męskoosobowy i niemęskoosobowy (czy po prostu r. męski, żeński i nijaki)? Spotkałam się z podziałem l. pojedynczej na męski (w ramach którego wydzielamy m.in. r. męskoosobowy), żeński i nijaki? Jaki jest podział klasyczny (szkoła podstawowa, liceum, gimnazjum), a jaki akademicki (szkoła wyższa)?
    Z poważaniem
    Patrycja Redzińska
  • Co tam pisze?
    14.09.2011
    14.09.2011
    Czy można uznać, że konstrukcja coś pisze (w znaczeniu 'jest napisane') mieści się w normie użytkowej współczesnej polszczyzny, i potraktować ją na równi z biernikowym (które jest w WSPP opatrzone kwalifikatorem potoczności)?
  • powierzać
    12.09.2011
    12.09.2011
    Czy poprawne jest sformułowanie: „Oświadczamy, iż nie zamierzam(y) powierzać do podwykonania żadnej części niniejszego zamówienia”. Chodzi o konstrukcję powierzać do… Według mnie powierza się coś komuś, a więc podwykonanie lub podwykonawstwo. Jednak chcę uzyskać potwierdzenie.
  • zaniedbywać
    12.09.2011
    12.09.2011
    Czy pacjent zaniedbywał leczenia, czy leczenie?
    Pozdrawiam
    Marek
  • obejść się i obyć się
    11.09.2011
    11.09.2011
    Dzień dobry,
    „Bez kłótni się nie obejdzie/obędzie…”, „Nie potrafił się obejść/obyć bez kieliszka na wieczór…”. Czy te czasowniki są synonimami, czy użycie któregoś jest może błędem?
    Z góry dziękuję za pomoc!
    ŁB
  • o tzw. przydawce orzekającej
    6.09.2011
    6.09.2011
    Szanowna Poradnio!
    Czy następujące zdanie jest poprawne składniowo: „Stylowy i praktyczny, ten skórzany neseser będzie doskonałym prezentem dla partnera biznesowego”? Jest to tłumaczenie angielskiej konstrukcji typu left-hander. W języku polskim taka budowa zdania wydaje mi się niepoprawna i nie brzmi dobrze. Oczywiście mogę zmienić to na „Ten stylowy i praktyczny neseser wykonany ze skóry…”, ale nie chciałbym zmieniać czegoś, co jest poprawne. Proszę o poradę.
    Pozdrawiam,
    Michał Głowacki
  • Prezydent Miasta…
    3.09.2011
    3.09.2011
    Witam!
    Przeglądałem ostatnio swoje dokumenty, ku mojemu zdumieniu zobaczyłem, że organ wydający oba dokumenty, mimo że w rzeczywistości wydał je ten sam podmiot, jest podpisany inaczej. Mianowicie, dowód osobisty został wydany przez Prezydenta Miasta Suwałk, zaś prawo jazdy przez Prezydenta Miasta Suwałki. Moje pytanie brzmi: która forma jest poprawna?
    Dziękuję.
  • przymiotnik w funkcji orzecznika
    5.07.2011
    5.07.2011
    Dzień dobry,
    czy (zwracając się do Boga np. w modlitwie) należy powiedzieć „Ty jesteś Potężnym i Wszechmocnym”, czy „Ty jesteś Potężny i Wszechmocny”? A może obydwie formy są poprawne?
    Pozdrawiam serdecznie,
    JRepeć
  • Gdzie ja pracuję?
    27.06.2011
    27.06.2011
    W wyższej uczelni czy na wyższej uczelni?
  • przyswoić
    27.06.2011
    27.06.2011
    Czy można przyswoić coś czemuś? Np. przyswoić książkę językowi (w znaczeniu przetłumaczyć książkę na dany język)? Moja intuicja, a także SJP, mówią mi, że nie. Wydaje mi się, że także sama budowa słowa świadczy o tym, że ma ono charakter zwrotny, czyli, że przyswoić coś można tylko sobie, a nie komuś/czemuś. Czy mam rację?
    Serdecznie pozdrawiam Poradnię
    Magda Chudzik
  • miejsce dla się
    23.06.2011
    23.06.2011
    Droga Redakcjo,
    proszę o rozstrzygnięcie, która z poniższych lokalizacji zaimka zwrotnego jest poprawna, względnie bardziej poprawna, a w ostateczności przynajmniej preferowana:
    1) Obywatel UE może swobodnie osiedlać SIĘ i przemieszczać w ramach Wspólnoty.
    2) Obywatel UE może swobodnie osiedlać i przemieszczać SIĘ w ramach Wspólnoty.
    3) Obywatel UE może swobodnie osiedlać SIĘ i przemieszczać SIĘ w ramach Wspólnoty?

    Z góry dziękuje za odpowiedź
  • 14 czerwca
    16.06.2011
    16.06.2011
    W pewnym druku należy wpisać datę urodzenia. Miesiąc ma być podany słownie. Która forma jest poprawna? 14 czerwca 1984 r. czy 14 czerwiec 1984 r.?
  • opozycja
    15.06.2011
    15.06.2011
    Czy zdanie: „Skorzysta na tym opozycja prezydenta miasta” jest prawidłowe? Chodzi mi o opozycja prezydenta miasta. Czy nie należałoby użyć raczej opozycja dla/ wobec prezydenta lub opozycja przeciw prezydentowi? Zaznaczam, że chodzi o klub radnych będących w opozycji do prezydenta.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego