słownictwo
-
Pecekówka
30.05.202230.05.2022Moja babcia używała określenia pecekówka na panią z PCK, która przychodziła pomagać starszym. Czy można tak napisać w tekście powieści? A jeśli tak, to z cudzysłowem czy bez?
-
Położna i pielęgniarka jako mężczyźni
28.05.202228.05.2022Dzień dobry,
mam pytanie dotyczące nazw zawodów „położna” i „pielęgniarka” w męskim wydaniu. Czy mężczyzn wykonujących te prace można nazwać „pielęgniarzem” i „położnikiem” ('położnik' - to raczej o lekarzach...).
Dziękuję za rozwianie moich wątpliwości!
Z pozdrowieniami,
Czytelniczka
-
Odpady problematyczne czy kłopotliwe?
28.05.202228.05.2022Szanowni Państwo,
chciałabym poprosić o opinię dotyczącą stosowania nazwy „odpady problematyczne” oraz „odpady kłopotliwe” (odpady oddawane do PSZOK-ów). Która jest odpowiedniejsza? Czy można ich używać zamiennie?
Z poważaniem
Aneta Kobus
-
Wychodzić naprzeciw problemom
27.05.202227.05.2022Szanowni Państwo,
dwukrotnie spotkałem się ostatnio z użyciem zwrotu „wychodząc naprzeciw problemom (...)”. Sformułowanie „wychodzić naprzeciw” kojarzyłem raczej z dawnym zwyczajem witania gości w pół drogi i zastosowaniem w przenośnym znaczeniu 'spełniać czyjeś oczekiwania'. Czy jednak choć w części nie pokrywa się ono zakresem z innym stałym związkiem frazeologicznym "stawiać czoła"?
Z wyrazami szacunku,
Jacek Wojaczyński, Wrocław
-
Debata
27.05.202227.05.2022czy mozna debatowac z samym soba, w pojedynke ? czy do debaty konieczni sa przynajmniej dwaj rozmowcy ???
-
Kobieta ksiądz
26.05.202224.05.2022Dzień dobry!
Niedawno po raz pierwszy w polskim kościele luterańskim kilka kobiet zostało księżmi. W jaki sposób o nich mówić i jak się do nich zwracać (tzn. jaka jest forma żeńska od rzeczownika "ksiądz")? Czy może mówić "pastorka" - od słowa "pastor" (jak zazwyczaj mówi się o kapłanach protestanckich)? A może po prostu "kapłanka"?
-
Factcheckingowy
25.05.202225.05.2022Dzień dobry, która z form jest poprawna: portal fact checkingowy czy pisane łącznie factcheckingowy? A może z myślnikiem? A jaka jest prawidłowa forma słowa fact checking? Uprzejmie proszę o odpowiedz.
-
W zasadzie
25.05.202225.05.2022W planie zagospodarowania przestrzennego zapisano, że budynki mają być „w zasadzie parterowe”. Urzędnik powołując się na słownik języka polskiego odczytuje to jako: właściwie, zasadniczo, w gruncie rzeczy i jego zdaniem nie pozwala to na dowolną interpretację ilości kondygnacji. W moim rozumieniu wymóg wskazujący, że budynek ma być „w zasadzie parterowy” dopuszcza jednak jakieś odstępstwo, na przykład, jak w moim przypadku, umieszczenie poddasza użytkowego nad 1/3 powierzchni parteru.
-
Ekskluzywność
25.05.202225.05.2022Czy ekskluzywność może znaczyć wyłączność? Czy, używając słowa w takim znaczeniu, kalkujemy angielskie exclusivity?
Dziękuję
D.
-
Kretes towarzyszący porażkom
23.05.202223.05.2022Wielu moim porażkom towarzyszy kretes. Co oznacza to słowo?
-
Odsłowniki
19.05.202219.05.2022Szanowni Państwo,
mam pytanie dotyczące odsłowników.
Do tej pory zawsze klasyfikowałam je jako rzeczowniki odczasownikowe.
Zauważyłam jednak, że niektóre z nich występują jako niezależne formy słownikowe (np. "mieszkanie", "jedzenie" itp.).
Czy normy dotyczące takiego przechodzenia od odsłowników do niezależnych rzeczowników są gdzieś określone, czy też jest to proces ciągły, a kwestia klasyfikacji tych form - niejednoznaczna?
Czy znajdę gdzieś listę takich zleksykalizowanych odsłowników?
-
Muzyczka
17.05.202217.05.2022Czy kobieta muzyk to muzyczka? Słowo zawsze kojarzy mi się w pierwszej kolejności z niepoważnym utworem (muzyczka w telefonie), ale nie wiem, jak napisać: Anna była....
Będę wdzięczna za wskazówki
Dorota
-
Filmoteka
15.05.202215.05.2022Jak po polsku nazywa się instytucja, która przechowuje i pokazuje stare filmy (fr. cinémathèque). Kinoteka? Kinomateka?
Dziękuję!
D.
-
Nawiedzać
14.05.202214.05.2022Czy nawiedzać chorych i odwiedzać chorych znaczy to samo, czy nie?
-
Listowy a listowny
13.05.202213.05.2022Jaka jest różnica między przymiotnikami listowy i listowny?
Dziękuję
D.
-
Zdewastowany
12.05.202212.05.2022Czy przymiotnik zdewastowany może znaczyć 'skrajnie smutny, pogrążony w żałobie'? W słowniku nie znajduję takiego znaczenia, ale filozof, który zawsze wyraża się bardzo starannie, tak go użył. Nie wiem, czy to dopuszczalna metafora, czy kalka z angielskiego/francuskiego devastated/ devasté.
Pozdrawiam serdecznie
D.
-
Wdowa
9.05.20229.05.2022Zapytanie o poprawne użycie określenia wdowa. Czy po śmierci byłego męża, jego była żona (nadal rozwódka) może używać określenia swojego stanu cywilnego jako "wdowa"?
-
w tę i we w tę
7.05.20227.05.2022Szanowni Państwo,
interesuje mnie zbitka leksemów "we w" w wyrażeniu "w tę i we w tę". Czy znane są inne zastosowania tej zbitki? Co ona oznacza, skoro (wydaje się) wystarczy jeden z przyimków dla tego samego sensu? W gwarze wielkopolskiej istnieje samodzielny (jak mi się zdaje powinien być pisany łącznie) leksem wew (- Przyńdź wew czwartek. - Wew tyn, czy wew przyszły?). Czy wzorując się na tym, nie należałoby pisać "W tę i wew tę", jako reminiscencję staropolszczyzny?
-
Sumiaste wąsy
7.05.20227.05.2022Dzień dobry,
chciałbym spytać czy wyrażenie sumiasty wąs pochodzi od ryby suma, który ma wąsy, które nie są jednak sumiaste. W słowniku języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego wskazana jest definicja słowa sumiasty – taki jak u suma, w drugiej definicji wyrażenia sumiaste wąsy są opisane jako długie, bujne, gęste wąsy. Czy słowo sumiasty jest zatem homonimem czy faktycznie pochodzi od nazwy ryby?
-
W analizowanym okresie
5.05.20225.05.2022Czy sformułowanie w analizowanym okresie... jest poprawne językowo? Moim zdaniem nie analizuje się okresu, tylko przeprowadza analizę danych z jakiegoś wybranego okresu, okresu, wybranych lat według jakiegoś klucza.
Moje pytanie jest inspirowane bardzo częstym używaniem tego zwrotu w tekstach naukowych lub mających takie ambicje. Z pewnymi błędami dzieje się tak jak z kłamstwem, powtarzane wielokrotnie staje się prawdą, a w przypadku wielu zwrotów pewnego rodzaju mądrostką.