słownictwo
-
Sześciolatka – szkoła 6-letnia18.03.201618.03.2016Czy poprawne jest nazwanie obecnej 6-letniej szkoły podstawowej terminem sześciolatka? W Uniwersalnym słowniku języka polskiego mamy terminy: ośmiolatka i siedmiolatka na wcześniejsze wersje podstawówki, także dziesięciolatka na szkołę, w której nauka trwa 10 lat, ale nie znalazłem w żadnym dostępnym mi słowniku sześciolatki w tym znaczeniu.
-
Obarczony błędem 2.03.20162.03.2016Szanowna Redakcjo,
w NSPP przy haśle obarczyć mamy: „Poprawnie używane tylko z rzeczownikami oznaczającymi osoby. Niepoprawnie z rzeczownikami oznaczającymi pojęcia abstrakcyjne. Np. Projekty ustaw były obarczone wadami, poprawnie: miały liczne wady. Wyniki badań mogą być obarczone błędami, poprawnie: mogą zawierać błędy. Pojęcia obarczone znaczeniem pejoratywnym, poprawnie: mające znaczenie pejoratywne”.
Czy na pewno obarczony błędem to poprawne sformułowanie?
Pozdrawiam
A.K.
-
Sfiskalizowany29.02.201629.02.2016Proszę o opinię na temat poprawności wyrażenia sfiskalizowana. Wiele dokumentów pochodzących z Urzędu Skarbowego ma tak zastosowaną formę słowa fiskalizacja. Czy jest ona poprawna? Co z wyrażeniem zafiskalizowana?
Pozdrawiam
Daniel
-
Łączliwość słowa pytanie24.02.201624.02.2016Droga Redakcjo,
czy coś może budzić pytania ? Na przykład w zdaniu: Poświęcenie się Adama budzi pytanie: czy na pewno był świadomy tego, co robi?.
Dziękuję.
Katarzyna C.
-
Śpieszyć się czy spieszyć się? 19.02.201619.02.2016Pisząc opowiadanie, zastanowiłem się czy powinno się mówić (i pisać) spieszyć czy śpieszyć?
Pytam właściwie z ciekawości, bo chyba obie formy są poprawne. Ale która jest tak naprawdę poprawna?
Z góry dziękuję za odpowiedź,
Tymon Polesek
-
Niepoliczalne dowody i rozstrzygnięcia Rady Języka Polskiego 16.02.201616.02.2016Szanowna Pani Profesor,
czy aby na pewno istnieje możliwość, w której dowody będą niepoliczalne? Wydaje mi się, że czym by te dowody nie były, zawsze je policzymy. Co do rozstrzygnięć liczba – ilość to słyszałem, że RJP orzekła niedawno, że to rozróżnienie jest zbyteczne. Czy to prawda?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
Obselitofobia 9.02.20169.02.2016Słowa kończące się na -fobia zwykle mają początek z greki albo łaciny i wszystkie (arachno-, neo-, helio-, piro- itd.) dają się łatwo zidentyfikować, wyjaśnić i odnaleźć w szeregu innych wyrazów obcych.
A co oznacza i skąd się wzięła cząstka obselito-, obecna w słowie obselitofobia rejestrowanym przez Obserwatorium Językowe UW ?
-
Offowa energia9.02.20169.02.2016zanowni Państwo,
w notatce prasowej zetknąłem się ze sformułowaniem zrobiony z offową energią dokument. Co właściwie miałoby to znaczyć? Że ów film dokumentalny został zrealizowany z energią właściwą nurtowi offowemu?
Nie wiem, jak dla Państwa, ale dla mnie to mało zręczna wypowiedź. Tak jakby ktoś chciał koniecznie sięgnąć po atrakcyjne słowo, nie zastanowiwszy się, czy ma to sens.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
Kogo uważasz? 2.02.20162.02.2016Szanowna Poradnio,
bardzo proszę o wyjaśnienie znaczenia archaicznego (?) użycia czasownika uważać (np. w zwrocie Kogo uważasz?). Czy jest to rusycyzm?
Łączę pozdrowienia
D.
-
Kotlet sojowy, tatar wegetariański 31.01.201631.01.2016Często spotykam się z krytyką nazw takich jak kotlet sojowy, pasztet z soczewicy, tatar wegański itd. – a więc nazw potraw wegetariańskich, które odwołują się do ich mięsnych odpowiedników czy pierwowzorów. Zazwyczaj jest to umotywowane tym, że są one niezgodne ze zwyczajowymi definicjami wyrazów, które zawierają, a więc rzekomo niepoprawne. Czy moglibyście Państwo się do tego odnieść?
Z poważaniem
Czytelnik
-
Podły31.01.201631.01.2016Interesuje mnie pochodzenie i prawidłowe, pierwotne znaczenie słowa podły. Dziś wydaje się być w użyciu jako synonim zły, wredny, bez współczucia. Często jednak mówi się o podłym (zepsutym) jedzeniu czy upodleniu jako ‘pozbawieniu godności’.
Znaczenia synonimów są więc generalnie negatywne, jednak różnią się w dokładniejszym znaczeniu.
Proszę o odpowiedź i pozdrawiam.
-
Niespecyficzny31.01.201631.01.2016Jak można zdefiniować przymiotnik: niespecyficzny, zwłaszcza jako określenie używane przez medyków? Przykłady: niespecyficzny ból w klatce piersiowej, niespecyficzny guzek itp.
-
Osoba odpowiedzialna za kontakty 31.01.201631.01.2016Kłaniam się!
Jakie jest w języku polskim najbardziej adekwatne określenia stanowiska, które można określić mianem łącznika (w ogólnym znaczeniu, a nie wyłącznie żołnierskim czy piłkarskim), w pewien sposób harmonizującego działalność dwóch urzędów, instytucji, biur? Przykładowo: łącznik samorządu z biblioteką, łącznik (fundacji) z ministerstwem itd.
-
Patriarchat – patriarcha; matriarchat – …?30.01.201630.01.2016Jak nazywa się głowę rodziny, jeśli jest kobietą? Reżim to matriarchat, ale osoba? Matriarcha? (skoro w patriarchacie jest patriarcha). Jeśli takie słowo nie istnieje, to jak określić kobietę, która sprawuje w rodzinie rządy autorytarne?
Pozdrawiam serdecznie
Dorota
-
Przesyłka pobraniowa 30.01.201630.01.2016Czy forma przesyłka pobraniowa, używana także przez Pocztę Polską, jest poprawna? Czy też można tylko mówić o przesyłce za pobraniem?
Pozdrawiam
Marcin -
Cena – tylko niższa lub wyższa30.01.201630.01.2016Czy cena może być mniejsza?
Ostatnio w pewnej notatce prasowej (gdyż nazwanie tego artykułem byłoby nadużyciem) przeczytałam:
Im większa grupa, tym mniejsza cena
i od razu pomyślałam, że cena przecież może być niska (niższa/najniższa ), a nie mała (mniejsza/najmniejsza).
Będę wdzięczna za potwierdzenie.
Pozdrawiam
-
Beka, współkoordynowanie24.01.201624.01.2016Ad vocem do beki – czy to nie jest po prostu skojarzenie z odgłosem ironicznego śmiechu, albo z tym, że ze śmiechu można się popłakać, pobeczeć?
Ad vocem do współkoordynowania – czy to nie jest pleonazm posiadający dwa morfemy (polski i łaciński) o tej samej funkcji?
Z poważaniem
Łukasz
-
Zwierzę – co czy kto? 24.01.201624.01.2016Moje dziecko (klasa pierwsza SP) w zeszycie do języka polskiego miało za zadanie utworzyć pytania do podanego zdania: Ala karmi ptaki.
Syn napisał: Kto karmi ptaki? i Co karmi Ala? drugie pytanie zostało poprawione przez nauczycielkę na: Kogo karmi Ala?
W książce jest analogiczne zadanie: Sarna lubi sól. PYTANIE: Kto lubi sól? Wg mnie kto i kogo dotyczą ludzi, a pytania z ćwiczeń powinny zaczynać się co.
Jak i dlaczego powinno być postawione pytanie?
-
Zdobyć mistrzostwo24.01.201624.01.2016Czy sformułowanie zwyciężyć mistrzostwo jest poprawne? Spotkałem się z tym w jednym z tekstów w internecie, ale wydaje mi się, że zwyciężyć można kogoś lub z kimś, a mistrzostwo można zdobyć, a nie zwyciężyć.
Z góry serdecznie dziękuję za odpowiedź.
-
Podwójne przeczenie 24.01.201624.01.2016Podwójne zaprzeczenia: nic nie powiedział, nie ma niczego – czemu je stosujemy? Z punktu logiki są to podwójne zaprzeczenia, czyli wynikiem logicznym jest prawda. Mówiąc nie ma niczego z punktu logiki mówimy, że jest wszystko. Czemu te formy występują w naszym języku i nie uważamy ich za błędne?
