Znajdują się tu szczegółowe informacje o budowie wyrazów i sposobach ich tworzenia. Można tu poznać neologizmy i dowiedzieć się, jakie są powody ich powstawania.
słowotwórstwo
-
Z sienkiewiczowska – tak, z żeromska, z kochanowska – nie.15.10.201815.10.2018Dzień dobry!
Chciałabym zapytać, czy dopuszczalne jest użycie konstrukcji z żeromska, z kochanowska, na wzór [brzmi to] z sienkiewiczowska.
Dziękuję bardzo za odpowiedź. A.B.
-
Jest przymiotnik N(n)orwidowski, nie ma Ż(ż)eromskowski15.10.201815.10.2018Szanowni Państwo!
Chciałabym zadać następujące pytania:
1. Czy w przypadku nazwisk odmieniających się jak przymiotniki (czyli typu Żeromski) istnieje jakakolwiek, choćby najbardziej teoretyczna, możliwość zbudowania eponimu wskazującego na autora/charakter na wzór słowa N(n)orwidowski?
2. Czy byłaby (też czysto teoretycznie) dopuszczalna konstrukcja po żeromsku/z żeromska (na wzór po norwidowsku), gdyby dało się taki eponim z punktu 1 utworzyć? A co, jeśli się nie da?
Dziękuję! A.B.
-
Przymiotnik od Graz to gracki15.10.201815.10.2018Szanowni Państwo,
w Austrii jest miasto Graz. Jak poprawnie zapisać formę przymiotnikową od tego miasta? Na myśl przychodzi mi grazki, gracki, grazerski (to już chyba trochę na podstawie analogii do języka niemieckiego, np. Grazer Athletic Klub). Czy któraś z tych wersji jest poprawna, czy lepiej stosować omówienie, np. stare miasto w Grazu zamiast grazkie/grackie/grazerskie stare miasto?
-
Przymiotnik od nazwiska Marcuse, czyli marcuseański/ Marcuseański10.10.201810.10.2018Dzień dobry,
chciałabym wiedzieć, jak utworzyć przymiotnik od nazwiska Herberta Marcusego.
Załączam wyrazy szacunku
Patrycja Maj-Palicka
-
Dlaczego inwolutny od inwolucja? 17.09.201817.09.2018Szanowni Państwo,
w matematyce o dwóch obiektach, dla których istnieje inwolucja przekształcająca jeden na drugi, mówi się czasem, że są inwolutne. Czy bardziej uzasadniony gramatycznie jest właśnie taki przymiotnik (utworzony jak kongruentne od kongruencja), czy może lepiej byłoby: inwolutywne (jak produktywny od produkcja)?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
Kacha a Florosław 13.06.201813.06.2018Imiona (oraz chyba ogólnie – rzeczowniki) można zdrabniać. Katarzyna staje się Kasią, a krzesło – krzesełkiem. Czy jest proces odwrotny, a jeśli tak, to jak się on nazywa? Przykład z mojego najbliższego otoczenia – Florian, który lubi jak się do niego mówi „zgrubiale” Florosław :) Jest to oczywiście pseudonim z przymrużeniem oka, ale być może „jest na to jakiś paragraf”. Analogicznie: góra – górsko/górzysko, chłop – chłopidło itp.
-
Spoilujemy czy spoilerujemy?12.06.201812.06.2018Szanowni Państwo,
mam pytanie w związku z dość świeżym w polszczyźnie znaczeniem słowa spoiler: ‘psucie komuś przyjemności z oglądania filmu, czytania książki etc. poprzez zdradzanie fabuły’. Jako że wzięło się to od angielskiego czasownika spoil, niektórzy twierdzą, że możemy tylko spoilować (coś komuś). Z drugiej strony to właśnie spoiler utrwalił się już jako tako w polszczyźnie, więc może nic dziwnego, że niektórzy spoilerują. Kto ma rację?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
Kłopot z milionem nóg6.04.20186.04.2018Jak poprawnie utworzyć przymiotnik określający hipotetyczne stworzenie mające milion nóg? Czy będzie to milionnożny, milionnogi, a może miliononożny lub miliononogi?
-
Przymiotnik od szlachta polska 18.01.201818.01.2018Szanowna Poradnio,
jak brzmi poprawnie utworzony przymiotnik od szlachty polskiej: polskoszlachecki czy szlacheckopolski?
-
Nazwy badaczy języków11.01.201811.01.2018Szanowni Państwo,
jak brzmi prawidłowa nazwa badacza języka gockiego (gotysta?), badacza języka szwedzkiego (swedysta, suedysta…?), języka staoormiańskiego (ormianista, armenista…?) i języka staro-cerkiewno-słowiańskiego?
Z szacunkiem
stały Czytelnik -
Przyrostek -ista 10.01.201810.01.2018Czy jest jakaś zasada, która określa, dla których uzależnień można tworzyć „osoby poszkodowane” z końcówką -ista? Np. hazard – hazardzista, onanizm – onanista, morfina – morfinista. Ale nie powiemy (chyba, że się mylę – ale nie spotykam takich form) alkoholista (tylko alkoholik), zakupista (tylko zakupoholik) itp.
-
Jakie filtry?8.01.20188.01.2018Jak powinna brzmieć nazwa filtrujących wkładek do nosa: filtry nosowe, do nosa, czy donosowe?
-
lovecraftowski versus lovecraftiański18.12.201718.12.2017Od nazwiska amerykańskiego pisarza grozy H.P. Lovecrafta pochodzi nazwa charakterystycznego stylu, a wręcz całego podgatunku literackiego horroru. W polskich tekstach – tych wydanych drukiem oraz tych publikowanych w Internecie – jest on określany zamiennie raz jako lovecraftowski, a raz lovecraftiański. Która forma jest poprawna? A może ich zakres znaczeniowy powinien być odmienny?
-
Przymiotniki od IKEA, Blizzard, Warcraft15.11.201715.11.2017Chciałbym się dowiedzieć, czy poprawne są formy przymiotników tworzonych od nazw własnych, a konkretnie od nazw marek i produktów, takie jak na przykład Ikeowski (od nazwy firmy Ikea), Blizzardowski (od nazwy firmy Blizzard) czy Warcraftowski (od nazwy gry komputerowej Warcraft), a jeżeli tak, to czy są to formy mogące się pojawić w oficjalnych tekstach, czy też należy je zarezerwować dla mowy potocznej?
Dziękuję i pozdrawiam,
Ola
-
Papugarnia czy papużarnia?27.10.201727.10.2017Szanowni Państwo,
bardzo razi mnie nagminnie reklamowana w mediach papugarnia. Na kilometr wyczuwam, że coś jest z tym słowem nie w porządku. Nie ma przecież palmarni, tylko palmiarnia, nie ma ptakarni, tylko ptaszarnia. Hodowcy papug nie podzielają jednak mojego sentymentu do rzeczowników tworzonych z obocznością słowotwórczą. Będę wdzięczny za wyjaśnienie, czy oprócz ewentualnego uzusu, istnieje jakaś norma językowa, która racjonalizowałaby istnienie papugarni.
-
Przymiotnik od chrzciny 24.10.201724.10.2017Proszę o odpowiedź, która z form jest poprawna – chrzcinne czy chrzcinowe? (np. pieśni, obrzędy).
Z góry dziękuję za odpowiedź.
-
Dystopia – dystopijny czy dystopiczny?24.10.201724.10.2017Chciałbym zadać pytanie odnośnie przymiotnika dystopiczny. Dlaczego zapisujemy go właśnie w ten sposób? Przyjmując etymologię tego określenia od rzeczownika: dystopia, bardziej trafne wydaje się użycie wersji dystopijny na zasadzie paralelizmu do: antyutopia – antyutopijny oraz utopia – utopijny.
Czy poprawne będzie użycie przymiotnika dystopijny, czy raczej należy trzymać się słownikowej formy zapisu dystopiczny?
Z góry dziękuję za odpowiedź,
Filip Bukowski
-
Przymiotniki i nazwy mieszkańców od wielowyrazowych toponimów20.10.201720.10.2017Czy skoro przymiotniki od nazw Bielsko-Biała i Węgierska Górka to: bielskobialski i węgierskogórski, to nazwami mieszkańców tych miast będą: bielskobielszczanin, węgierskogórzanin? Ogólnie – czy sposób, w jaki tworzymy nazwę mieszkańców danego regionu geograficznego, jest ściśle związany z tym, jak wygląda odpowiedni przymiotnik? Mam nadzieję, że jest jasne, o co mi chodzi. Skoro np. przymiotnik od Konstancina-Jeziorny brzmi konstanciński, to mieszkaniec będzie konstancinianinem?
-
Młodzieżowe mutylacje29.09.201729.09.2017Słuchając rówieśników, coraz częściej spotykam się ze skrótami, odważyłbym się nawet powiedzieć neologizmami słowotwórczymi, takimi jak reko (od rekolekcje), alko (od alkohol), melo (od melanż), a także O co cho? (od O co chodzi?) i uku (od ukulele) itd.
Proszę powiedzieć mi czy możemy zaakceptować takie formy dla języka potocznego? Czy to ubogaca język, czy wręcz przeciwnie? Jaki rodzaj gramatyczny przyjmują takie rzeczowniki i jak je odmieniać?
Z poważaniem
Mario Kiliński
-
Powodzianin 29.09.201729.09.2017Dlaczego ofiary powodzi nazywa się powodzianami? Przecież końcówka -anin oznacza zwolennika jakiejś idei lub mieszkańca jakiejś miejscowości – jest ona więc obraźliwa dla ofiar powodzi. Z drugiej strony skoro ofiara powodzi to powodzianin, jak w takim razie nazwać ofiarę trzęsienia ziemi, pożaru, huraganu, wybuchu wulkanu, tsunami? Absurdalnie brzmiałyby formy: trzęsianin, pożaranin, huraganin, wulkanin, tsunamianin.
