Można tu znaleźć wszystko, co dotyczy języka i interesuje Państwa. Od pisowni, odmiany, przez znaczenia, składnię czy frazeologię, po pochodzenie i pragmatykę.
Wszystkie
-
styczeń ’24
10.03.202410.03.2024Szanowni Państwo,
czy można pomijać cyfry w datach z XXI wieku, np. Styczeń '24 zamiast Styczeń 2024?
Z poważaniem,
Izabela D.
-
Wykrzyknik i pytajnik w nawiasie ((!), (?))
10.03.202410.03.2024Dzień dobry,
czy wykrzyknik w nawiasie powinien być poprzedzony spacją: „w poradzie sprzed 20(!) lat przeczytałem” czy „20 (!)”?
-
Akcent rzeczowników jednosylabowych w połączeniu z cząstkami arcy-, eks- i wice-
9.03.20249.03.2024Dzień dobry,
w poradzie sprzed 20(!) lat przeczytałem, że „arcymistrz” wymaga akcentu na ostatnią sylabę (podobnie jak „eksmąż”). W środowisku szachowym nigdy nie spotkałem się z innym akcentem niż „arCYmistrz”. Również w przypadku „eksmęża” narzuca się akcent paroksytoniczny. Czy nadal jest zasadna reguła, że (cytat ze wspomnianej porady) „akcent na ostatniej sylabie mają rzeczowniki jednosylabowe w połączeniu z cząstkami arcy-, wice- eks (arcymistrz, eksmąż)”?
-
Wymowa elementów oznaczane w piśmie jako ę i ą
9.03.20249.03.2024Szanowni Państwo,
jak realizujemy w wymowie nosówki ą i ę w wygłosie i w śródgłosie przed spółgłoskami zwarto-wybuchowymi, szczelinowymi, współotwartymi i zwarto-szczelinowymi?
-
Przymiotnik od rzeczownika rada
9.03.20249.03.2024Szanowni Państwo
Chciałem jeszcze dopytać w sprawie przymiotnika „radziecki”. W udzielonej, wartościowej odpowiedzi przez eksperta Adama Wolańskiego, zabrakło mi zakończenia tematu. Mianowicie: jak dzisiaj, w XXI wieku, brzmi przymiotnik od rzeczownika „rada", który nie będzie historyzmem?
Uprzejmie dziękuję ekspertom Poradni Językowej PWN za użyteczne podpowiedzi i wyjaśnienia.
Grzegorz Olszewski
-
Poprawa zdania
8.03.20248.03.2024Szanowni Państwo,
jak poprawić zdanie: Szczególniej mówiąc poeta opisuje w swoim liście, w jaki sposób powstał jego poemat?
-
porazić i przerazić
8.03.20248.03.2024Szanowni Państwo, zauważyłem, że w ostatnich kilku latach prawie wyłącznie mówi się i pisze, że coś, jakaś sytuacja, czyjeś zachowanie poraża. Już słowo przeraża nie wystarcza. Jak Państwo odnoszą się do tego neosemantyzmu, bo chyba tak słowo porażać można nazwać. Kiedyś miało ono inne znaczenie niż dziś. Z uszanowaniem Mirek
-
czy…, czy…
8.03.20248.03.2024Szanowni Państwo,
WSO w zasadzie 90.E.2 podaje przykład zdania: „Ćwiczył zawsze, czy był zdrowy, czy chory” (z przecinkiem przed powtórzonym spójnikiem). Jednocześnie w tym samym punkcie zastrzega, że tam, gdzie powtórzone „czy” ma znaczenie spójnikowe i da się zamienić na „lub”, przecinka nie stawiamy. I podaje ten sam przykład: „Ćwiczył zawsze, czy był zdrowy czy chory”. Zdania nie mają szerszego kontekstu, różnią się wyłącznie użyciem przecinka. Czy jest to błąd, czy też da się zinterpretować je inaczej w obu przypadkach? W takim razie jak? Czy przeciętny użytkownik języka będzie potrafił z pomocą słownika rozstrzygnąć, kiedy w podobnej sytuacji postawić przecinek?
Z wyrazami szacunku,
MB
-
Oznaczenia pyłu zawieszonego
7.03.20247.03.2024Dzień dobry!
Trafiłem ostatnio na informację, że zapis typu „PM 2,5” (chodzi o pył zawieszony) wymaga albo zapisu ze spacją przed liczebnikiem (jak wyżej), albo umieszczenia liczebnika (czyli „2,5”) w indeksie dolnym. Czy rzeczywiście tak jest? Jeśli tak, z czego wynika konieczność zapisu właśnie w indeksie dolnym?
-
gwara Szkiców węglem Henryka Sienkiewicza
7.03.20247.03.2024Szanowni Państwo,
jakiej gwary użył Henryk Sienkiewicz w noweli „Szkice węglem”?
-
Oznaczanie pseudonimów
7.03.20247.03.2024Czy wyrażenie „partyzant ps. »Ponury«” jest zgodne z zasadami pisowni? Czy w tym przypadku można równocześnie stosować skrót „ps.” i cudzysłów? Taka forma jest dość często stosowana w literaturze, choć osobiście mam wątpliwości czy zapis taki jest prawidłowy. Z góry dziękuję za odpowiedź.
-
Interpunkcja przydawek nierównorzędnych
6.03.20246.03.2024Dlaczego nie podstawiono przecinka pomiędzy przymiotnikami określającymi słowo książka: Moim zdaniem Akademia pana Kleksa to najlepsza polska książka dla dzieci?
-
Niewłaściwy szyk wyrazów w zdaniu
6.03.20246.03.2024Szanowni Państwo,
jak należy rozumieć następujące stwierdzenie z regulaminu pracy:
miejsce wykonywania pracy zdalnej okazjonalnej – miejsce wykonywania pracy poza miejscem jej stałego wykonywania określonym w umowie o pracę na terytorium RP, wskazane przez pracownika, a następnie uzgodnione i zaakceptowane przez kierownika jednostki organizacyjnej?
Chodzi mi o okolicznik miejsca „na terenie RP”. Czy dotyczy on miejsca określonego w umowie o pracę? A może miejsca wykonywania pracy zdalnej okazjonalnej?
Z wyrazami szacunku
Robert Gajewski
-
radziecki
6.03.20246.03.2024Szanowni Państwo,
najserdeczniej proszę o udzielenie mi objaśnienia wobec następującego zagadnienia. Mianowicie są osoby, które podnoszą, że słowo „radziecki” odnosi się do ZSRR. Ale to przecież nieprawda, bowiem to słowo jest przymiotnikiem od rzeczownika „rada”. Ja jestem historykiem i na co dzień opisuję najróżniejsze sprawy, których zapisy są potwierdzone w księgach rady miasta (Nowego Sącza), czyli w księgach radzieckich.
Moje pytanie jest następujące, krótkie i na temat: jak brzmi przymiotnik od słowa „rada” (rada miasta, rada gminy, rada powiatu)?
Pozdrawiam najserdeczniej cały zespół specjalistów Poradni Językowej PWN!!!
Grzegorz Olszewski
-
naczekać – naczekiwać
5.03.20245.03.2024Szanowni Państwo, czy w polskim języku występuje słowo naczekiwać? Ja osobiście zdumiałam się, jak je przeczytałam na jednej ze stron internetowych.
Z szacunkiem dla Państwa pracy
Krystyna
-
Wyrazy modne
5.03.20245.03.2024Szanowni Państwo, zauważyłem, że w ostatnim czasie dużą popularnością cieszy się słowo słaby: coś jest słabe, słabo to widzę itd. W samym słowie nie ma nic złego, pod warunkiem że nie jest nadużywane, ale niestety wydaje mi się, że jest. Czy mają Państwo podobne odczucia?
-
Shangri-La
5.03.20245.03.2024Dzień dobry,
czy nazwę fikcyjnej krainy stworzonej przez Jamesa Miltona — Shangri-La należy odmieniać? Pytam, ponieważ zajmuję się amatorsko tłumaczeniem i napotkałem problem przy sformułowaniu zdania: „Nie da się zniszczyć Shangri-Li”.
Pozdrawiam
-
Nazwisko Kelce
4.03.20244.03.2024Dzień dobry,
amerykański futbolista ma na nazwisko Kelce [kelsi]. Jak brzmi w dopełniaczu l. poj.? Którą zasadę należy tu zastosować?
Serdecznie pozdrawiam
-
Słowackie nazwisko Feranec
4.03.20244.03.2024Dzień dobry,
jak powinniśmy odmieniać słowackie nazwisko Feranec (właściciel wymawia je jako 'Feranek')? Czy w takim razie: Feranec, Feranca, Ferancowi — podobnie jak w przypadku odmiany niemieckiego Diesel? Czy jednak: Feranec, Feraneca, Feranecowi?
-
Zaimki gdzie i dokąd
4.03.20244.03.2024Dobry wieczór. Zauważyłem, że wielu Polaków, może nawet większość, unika jak ognia słowa gdzie, a zamiast niego mówi dokąd. Wiem, że obie formy są poprawne, ale dla mnie dokąd ma charakter książkowy, oficjalny. Tymczasem słyszę w filmie rozmowę, w której bohaterowie rozmawiają językiem potocznym i zamiast powiedzieć gdzie idziesz, mówią dokąd. Brzmi to nienaturalnie, sztucznie, a jest to wręcz nagminne. Wydaje mi się, że bierze się to stąd, że kiedyś mówiono, że używanie słowa gdzie jest niepoprawne i powinno się mówić dokąd. Co Państwo na to? Z uszanowaniem stały czytelnik
