Lista odpowiedzi

 
Można tu znaleźć wszystko, co dotyczy języka i interesuje Państwa. Od pisowni, odmiany, przez znaczenia, składnię czy frazeologię, po pochodzenie i pragmatykę.
  • spowalniacz i hamulec

    15.06.2024
    15.06.2024

    Szanowni Państwo,

    zakładam, że rzeczownik „spowalniacze” nie jest synonimem słowa „hamulce”. Proszę mnie poprawić jeśli jestem w błędzie.

    Z góry dziękuję za okazaną pomoc.

    Z poważaniem

    Konrad K

  • prostata, stercz, gruczoł krokowy

    15.06.2024
    15.06.2024

    Dzień dobry, bezskutecznie szukałem odpowiedzi o genezę polskich określeń na prostatę (geneza grecko-łacińska też jest trochę wątpliwa): skąd STERCZ? skąd GRUCZOŁ KROKOWY?

  • Objawy jąkania

    14.06.2024
    14.06.2024

    Szanowni Państwo. Mam pytanie, którego chyba jeszcze nikt nie zadał, a mianowicie, czy osoby jąkające się przedłużają jąkaniem samogłoski, spółgłoski, czy może jedno i drugie?

  • Formy adresatywne (tzw. wokatywne i niewokatywne)

    14.06.2024
    14.06.2024

    Szanowni Państwo,

    bardzo proszę o pomoc w kwestii interpunkcji — czy to zdanie jest zapisane poprawnie: „Najwyraźniej nie rozumiecie, państwo, natury tego problemu” (wiem, że należało by użyć czasownika w trzeciej os. liczby mn., ale moje pytanie dotyczy tego konkretnie zdania i wydzielenia przecinkami wołacza „państwo”).

    Z wyrazami szacunku

    Anna

  • Nazwisko Dubois

    14.06.2024
    14.06.2024

    Szanowni Państwo. Chciałbym się odnieść do porady dotyczącej nazwiska Fico. Pan Adam Wolański napisał, że do nazwiska Dubois nie ma odpowiedniego wzorca odmiany, dlatego jest się nie odmienia. Ale przecież można je łatwo deklinować: Duboisa, Duboisowi, Duboisem, więc wydaje mi się, że nie ma przeszkód, żeby jednak odmieniać...

  • Greckie imię Maria

    13.06.2024
    13.06.2024

    Szanowni Państwo,

    chciałabym się dowiedzieć jaka jest poprawna odmiana oraz wymowa greckiego imienia Maria [Marija].

    Np. Dla kogo są te kwiaty?

    Dla Marii [Mariji] czy Maryi [Maryi]


    Serdecznie pozdrawiam,

    Anna

  • Dwie wątpliwości ortograficzne

    13.06.2024
    13.06.2024

    Szanowni Państwo,

    zastanawia mnie, jaka jest poprawna pisownia dosyć kolokwialnego słowa, często używanego przez młodzież do opisania osoby, która dokonała czegoś niezwykłego, czegoś, co nas zaskoczyło. W moim dzieciństwie na taką osobę mówiło się ,,przekoleś" (czasem nawet ,,prze-Edek"), np.: Ty to jesteś przekoleś! Słowniki, oprócz internetowego słownika miejskiego, nie definiują tych słów. Jaka jest więc poprawna pisownia tych słów?

    Ponadto chciałbym zapytać, czy pisownia również kolokwialnego wyrażenia ,,spoko-loko" z łącznikiem jest poprawna.

    Z góry dziękuję za odpowiedź!


    Pozdrawiam,

    Łukasz N.

  • Przyimek w/we w wyrażeniach określających czas

    13.06.2024
    13.06.2024

    Czy istnieje zasada, która decyduje o tym, jakiego przypadku rzeczownika użyć po spójniku „w”, gdy mówimy o czasie pewnego zdarzenia, w szczególności w wyrażeniach „w przyszły.../ w zeszły...”?


    Moja hipoteza brzmi:

    - z nazwami dni tygodnia używamy biernika (w zeszłą sobotę, w przyszły wtorek)

    - z zapożyczeniami z języka obcego używamy biernika (w przyszły weekend)

    - z rzeczownikami r. żeńskiego używamy biernika (w przyszłą rocznicę)

    - w każdej innej sytuacji używamy miejscownika (w kwietniu, w przyszłym roku, w zeszłym tygodniu)


    Czy istnieje jakaś nadrzędna zasada, która uprościłaby powyższe reguły?

  • łyżka

    12.06.2024
    12.06.2024

    Szanowni Państwo. Serdecznie dziękuję za wszystkie odpowiedzi i od razu spytam, czy to prawda, że wyraz pospolity łyżka powinien tak naprawdę brzmieć „łeżka”? Wydaje mi się, że spotkałem się kiedyś z taką teorią przy okazji poznawania historii języka polskiego, ale ponieważ było to dawno temu, nie mam pewności, czy dobrze piszę.

  • Dylemat interpunkcyjny

    12.06.2024
    12.06.2024

    Czy w stwierdzeniu „spokojne wakacje wszędzie, dokąd jedziesz” powinien być przecinek przed dokąd?

  • Reforma pisowni – odcinek 4

    12.06.2024
    12.06.2024

    Szanowni Państwo,

    mam pytanie natury organizacyjnej na temat tej niedawno ogłoszonej przez Radę Języka Polskiego reformy ortografii, która powinna wejść w życie 1 stycznia 2026 roku. Otóż, czy nie będzie okresu przejściowego, w którym będą uważane za prawidłowe zarówno stara, jak i nowa pisownia? Czy natomiast do 31 grudnia 2025 roku nie zaleca się pisać według nowej pisowni?

    Nie znalazłem odpowiedzi na to pytanie na stronie Rady Języka Polskiego i na razie nie mam lepszego pomysłu, niż zapytać o to Państwa. Zwłaszcza ciekawe jest (choć rozumiem, że chyba decydować o tym będą podmioty edukacyjne), według której pisowni uczniowie powinni pisać maturę w 2025 r.


    Z poważaniem,

    D. Mierzejewski

  • Witalij

    11.06.2024
    11.06.2024

    Szanowni Państwo. Chciałbym zapytać, czy dopuszczalna jest taka odmiana imienia Vitalij: Vitalijego, Vitalijemu, czy tylko ta, którą można przeczytać w Państwa Poradni, czyli: Vitalija, Vitalijowi itd.

  • milkshake

    11.06.2024
    11.06.2024

    Dzień dobry!

    Jak odmieniać słowo milkshake w liczbie mnogiej?

  • maludas

    11.06.2024
    11.06.2024

    Szanowni Państwo.

    Chciałbym uzyskać informacje na temat etymologii słowa „maludas”. W moim rodzinnym domu (południowa Wielkopolska) określa się nim dzieci. W internecie na próżno jednak szukać jakichkolwiek informacji na temat tego słowa. Czy jest to słowo pojawiające się ogólnopolsko? Czy można znaleźć je w jakimś oficjalnym słowniku?

  • polisa

    10.06.2024
    10.06.2024

    Szanowni Państwo!

    Nie mogę niestety w słowniku etymologicznym Brucknera znaleźć słowa polisa. Czy byłby ktoś na tyle uprzejmy by podzielić się dokładniejszą wiedzą jakie jest pochodzenie tego słowa? Lub chociaż od jakiego słowa ono pochodzi (bo wątpię iż od greckiego polis).

    Kreślę z Szacunkiem

    Jakub Biskup

  • Szyk członów w formach czasu przyszłego złożonego

    10.06.2024
    10.06.2024

    Szanowni Państwo. Kiedyś uważano, że błędem jest pisanie np. czytał będę, a jedynie dopuszczano formy: czytać będę, będę czytać lub będę czytał, czyli czasownik w formie osobowej nie mógł występować przed słowem posiłkowym być w odpowiedniej osobie. Chciałbym zapytać o powód, dlaczego uważało się czytał będę za niepoprawne i czy się coś zmieniło w tej kwestii.

  • wstrząsnąć – wstrząsać + N. (albo B.)

    10.06.2024
    10.06.2024

    Szanowni Państwo,

    wszystkie słowniki języka polskiego akceptują rekcję nadrzędnikową czasownika „wstrząsnąć”. Starsze słowniki dopuszczają także możliwość użycia składni biernikowej (jako rzadszy przypadek). Ze współczesnych słowników taką możliwość dopuszcza TYLKO „Wielki słownik poprawnej polszczyzny” pod red. A. Markowskiego z 2004 r. Jaki zatem jest obecnie status składni biernikowej wspomnianego czasownika?


    Pozdrawiam

    Stratos Vasdekis

  • Odmiana liczebników 5–10 w gwarach podlaskich i północnokresowych

    9.06.2024
    9.06.2024

    Dzień dobry,

    znajomi z okolic północnego Mazowsza, gdy używają jednostek miary z liczebnikami od 5 w górę stosują mianownik liczby mnogiej zamiast dopełniacza l. mn., np. 5 litry/5 metry zamiast 5 litrów/5 metrów.

    Nie potrafię niestety sam znaleźć, czy to regionalizm, czy kalka niemiecka/jidysz, a może ich idiosynkrazja językowa.

  • suomenlapinkoira w dopełniaczu

    9.06.2024
    9.06.2024

    W jaki sposób odmienia się słowo Suomenlapinkoira (rasa psa; inna nazwa to fiński lapphund) w dopełniaczu?

  • LinkedIn

    8.06.2024
    8.06.2024

    Dzień dobry!

    Czy LinkedIn można/należy odmieniać?

    Pozdrawiam Anna

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego