Wszystkie

 
Można tu znaleźć wszystko, co dotyczy języka i interesuje Państwa. Od pisowni, odmiany, przez znaczenia, składnię czy frazeologię, po pochodzenie i pragmatykę.
  • Wyliczenie wypunktowane

    13.03.2024
    13.03.2024

    Dzień dobry, przeszukałem zasoby Poradni, posługując się słowami "lista" i "wyliczenia", ale nie znalazłem odpowiedzi.

    Czy tworząc wyliczenie, poprzedzające je zdanie mogę kończyć dwukropkiem? Wydaje mi się to oczywiste, jednak niedawno współpracownik zarzucił mi błąd. Poniżej przykłady.

    Odpowiedz sobie na poniższe pytania:

    1. ...

    2. ...

    3. ...


    CZY


    Odpowiedz sobie na poniższe pytania.

    1. ...

    2. ...

    3. ...


    Z góry dziękuję za pomoc. Michał Gawlik

  • Przestarzałe formy odmiany niektórych rzeczowników męskich na -a

    12.03.2024
    12.03.2024

    Dzień dobry!

    Mam pytanie dotyczące poprawnej i dopuszczalnej odmiany słowa „sędzia” w rodzaju męskim. Słownik poprawnej polszczyzny uznaje formy D. sędzi; C. sędzi; B. sędzię za przestarzałe. Na tych stronach: https://pl.wiktionary.org/wiki/s%C4%99dzia https://dobryslownik.pl/slowo/s%C4%99dzia/76338/ uznano obie formy, czyli: D. sędzi/sędziego; C. sędzi/ sędziemu B. sędzię/sędziego za poprawne. Jestem nauczycielką i zastanawiam się, czy mam uznać taką (sędzi/sędzię) odmianę za błędną, czy nadal jest ona dopuszczalna.

    Będę wdzięczna za ostateczne rozstrzygnięcie tej kwestii.

    Z wyrazami szacunku

    Aneta Szulc

  • Niedokonane synonimy czasownika uwziąć się

    12.03.2024
    12.03.2024

    Jaki byłby poprawny odpowiednik czasownika „uwziąć (się)” w aspekcie niedokonanym lub jakiś zamiennik?

    Pozdrawiam

  • Zaimek względny który

    12.03.2024
    12.03.2024

    Szanowni Państwo,

    czy w zdaniu: „Nauczyciel uwzględnia postęp, [...] uczeń dokonał” w wykropkowanym miejscu powinien znaleźć się zaimek „który” czy raczej „którego”? Ten drugi, jeśli mnie pamięć nie myli, właściwy jest w kontekście użycia orzeczenia w formie zaprzeczonej. Intuicyjnie więc skłaniałbym się więc do zaimka „który”. Proszę o pomoc.

  • potencjalna możliwość

    11.03.2024
    11.03.2024

    Czy poprawne są zwroty takie jak „potencjalnie możliwe”, „potencjalna możliwość”? Czy to nie jest masło maślane?

  • Eliminujemy tautologię

    11.03.2024
    11.03.2024

    Czy to jest poprawne zdanie: „Przenieśliśmy się do historii sprzed 250 milionów lat temu”?

  • remake

    11.03.2024
    11.03.2024

    Chciałbym prosić o całościową odmianę filmowego słowa „remake”, zwłaszcza nurtuje mnie narzędnik l.poj.: remake’em, remake’iem czy może remakiem.

  • Leclerc

    10.03.2024
    10.03.2024

    Mam pytanie dotyczące odmiany nazwiska Leclerc. Czy w narzędniku powinno się ono pisać Leclerciem czy Leclerkiem? To pytanie dotyczy odmiany w celowniku i zagwozdki między Leclercowi a Leclerkowi?

  • styczeń ’24

    10.03.2024
    10.03.2024

    Szanowni Państwo,

    czy można pomijać cyfry w datach z XXI wieku, np. Styczeń '24 zamiast Styczeń 2024?

    Z poważaniem,

    Izabela D.

  • Wykrzyknik i pytajnik w nawiasie ((!), (?))

    10.03.2024
    10.03.2024

    Dzień dobry,

    czy wykrzyknik w nawiasie powinien być poprzedzony spacją: „w poradzie sprzed 20(!) lat przeczytałem” czy „20 (!)”?

  • Akcent rzeczowników jednosylabowych w połączeniu z cząstkami arcy-, eks- i wice-

    9.03.2024
    9.03.2024

    Dzień dobry,

    w poradzie sprzed 20(!) lat przeczytałem, że „arcymistrz” wymaga akcentu na ostatnią sylabę (podobnie jak „eksmąż”). W środowisku szachowym nigdy nie spotkałem się z innym akcentem niż „arCYmistrz”. Również w przypadku „eksmęża” narzuca się akcent paroksytoniczny. Czy nadal jest zasadna reguła, że (cytat ze wspomnianej porady) „akcent na ostatniej sylabie mają rzeczowniki jednosylabowe w połączeniu z cząstkami arcy-, wice- eks (arcymistrz, eksmąż)”?

  • Wymowa elementów oznaczane w piśmie jako ę i ą

    9.03.2024
    9.03.2024

    Szanowni Państwo,

    jak realizujemy w wymowie nosówki ą i ę w wygłosie i w śródgłosie przed spółgłoskami zwarto-wybuchowymi, szczelinowymi, współotwartymi i zwarto-szczelinowymi?

  • Przymiotnik od rzeczownika rada

    9.03.2024
    9.03.2024

    Szanowni Państwo

    Chciałem jeszcze dopytać w sprawie przymiotnika „radziecki”. W udzielonej, wartościowej odpowiedzi przez eksperta Adama Wolańskiego, zabrakło mi zakończenia tematu. Mianowicie: jak dzisiaj, w XXI wieku, brzmi przymiotnik od rzeczownika „rada", który nie będzie historyzmem?

    Uprzejmie dziękuję ekspertom Poradni Językowej PWN za użyteczne podpowiedzi i wyjaśnienia.

    Grzegorz Olszewski

  • Poprawa zdania

    8.03.2024
    8.03.2024

    Szanowni Państwo,

    jak poprawić zdanie: Szczególniej mówiąc poeta opisuje w swoim liście, w jaki sposób powstał jego poemat?

  • porazić i przerazić

    8.03.2024
    8.03.2024

    Szanowni Państwo, zauważyłem, że w ostatnich kilku latach prawie wyłącznie mówi się i pisze, że coś, jakaś sytuacja, czyjeś zachowanie poraża. Już słowo przeraża nie wystarcza. Jak Państwo odnoszą się do tego neosemantyzmu, bo chyba tak słowo porażać można nazwać. Kiedyś miało ono inne znaczenie niż dziś. Z uszanowaniem Mirek

  • czy…, czy…

    8.03.2024
    8.03.2024

    Szanowni Państwo,

    WSO w zasadzie 90.E.2 podaje przykład zdania: „Ćwiczył zawsze, czy był zdrowy, czy chory” (z przecinkiem przed powtórzonym spójnikiem). Jednocześnie w tym samym punkcie zastrzega, że tam, gdzie powtórzone „czy” ma znaczenie spójnikowe i da się zamienić na „lub”, przecinka nie stawiamy. I podaje ten sam przykład: „Ćwiczył zawsze, czy był zdrowy czy chory”. Zdania nie mają szerszego kontekstu, różnią się wyłącznie użyciem przecinka. Czy jest to błąd, czy też da się zinterpretować je inaczej w obu przypadkach? W takim razie jak? Czy przeciętny użytkownik języka będzie potrafił z pomocą słownika rozstrzygnąć, kiedy w podobnej sytuacji postawić przecinek?

    Z wyrazami szacunku,

    MB

  • Oznaczenia pyłu zawieszonego

    7.03.2024
    7.03.2024

    Dzień dobry!

    Trafiłem ostatnio na informację, że zapis typu „PM 2,5” (chodzi o pył zawieszony) wymaga albo zapisu ze spacją przed liczebnikiem (jak wyżej), albo umieszczenia liczebnika (czyli „2,5”) w indeksie dolnym. Czy rzeczywiście tak jest? Jeśli tak, z czego wynika konieczność zapisu właśnie w indeksie dolnym?

  • gwara Szkiców węglem Henryka Sienkiewicza

    7.03.2024
    7.03.2024

    Szanowni Państwo,

    jakiej gwary użył Henryk Sienkiewicz w noweli „Szkice węglem”?

  • Oznaczanie pseudonimów

    7.03.2024
    7.03.2024

    Czy wyrażenie „partyzant ps. »Ponury«” jest zgodne z zasadami pisowni? Czy w tym przypadku można równocześnie stosować skrót „ps.” i cudzysłów? Taka forma jest dość często stosowana w literaturze, choć osobiście mam wątpliwości czy zapis taki jest prawidłowy. Z góry dziękuję za odpowiedź.

  • Interpunkcja przydawek nierównorzędnych

    6.03.2024
    6.03.2024

    Dlaczego nie podstawiono przecinka pomiędzy przymiotnikami określającymi słowo książka: Moim zdaniem Akademia pana Kleksa to najlepsza polska książka dla dzieci?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego