Wszystkie

 
Można tu znaleźć wszystko, co dotyczy języka i interesuje Państwa. Od pisowni, odmiany, przez znaczenia, składnię czy frazeologię, po pochodzenie i pragmatykę.
  • sprawca czynności w konstrukcji biernej
    23.12.2002
    23.12.2002
    Czy czasownik spowodować w wersji imiesłowowej (czyli spowodowany) zawsze musi być związany z konstrukcją bezprzyimkową typu: kalectwo spowodowane wypadkiem? Czy nie można uznać za poprawną także konstrukcji z przyimkiem, np.: wypadek spowodowany przez samochód, zagrożenie mechaniczne spowodowane przez określone części?
    Dziękuję i pozdrawiam (przy okazji życząc wesołych świąt)
    Andrzej Górecki
  • Zachodniopomorskie
    23.12.2002
    23.12.2002
    Witam serdecznie.
    Czy dopuszczalna jest pisownia: Zachodnio-Pomorskie (województwo)?
    Dziękuję za odpowiedź.
    Przemek
  • różności składniowe
    23.12.2002
    23.12.2002
    Dzień dobry,
    mam problem natury językowej. Jeżdżąc autobusami, często widzę niepokojące plansze: „Proszę nie zanieczyszczać pojazd”, „Ustąp mi miejsce”, co, przyznaję, kłuje mnie w oczy. Użyłabym tu dopełniacza, ale może jestem niechlujna. Poza tym zapomnieć hasło czy zapomnieć hasła?
    Byłabym niezmiernie wdzięczna za odpowiedź, choć zdaję sobie sprawę, że jest Pan bardzo zajętą osobą.
    Z wyrazami szacunku, dziękując z góry
    Ala Baster
  • myślnik i półpauza
    23.12.2002
    23.12.2002
    W określeniach w znaczeniu 'od do' (np. w wieku 3–5 lat) używamy myślnika (pauzy). Czy należy wówczas przed i po myślniku stawiać spacje?
  • bowling i curling
    23.12.2002
    23.12.2002
    Jak nazywamy graczy w curling? Czy forma curles jest poprawna? Czy gracz w bowling to bowlinger? Dziękuję za odpowiedź!
  • opus
    23.12.2002
    23.12.2002
    Ostatnio ze zdumieniem stwierdziłem, że rzeczownik opus mimo odmiany charakterystycznej dla rzeczowników rodzaju męskiego sam jest rodzaju nijakiego, co determinuje (na przykład) nienaturalne dla mnie konstrukcje w rodzaju np. opus dziesiąte. Jestem ciekaw, dlaczego tak jest i jakie inne rzeczowniki wykazują podobne „anomalie”.
    Serdecznie pozdrawiam,
    Radek Gontarek
  • pleonazmy?
    23.12.2002
    23.12.2002
    Czy określenie lub nazwa:
    - starostwo powiatowe
    - żandarmeria wojskowa
    są typu „masło maślane”?
    Z poważaniem
    Sławomir Jakubowski
  • przypadek czy wypadek?
    23.12.2002
    23.12.2002
    W wypadku / w przypadku: kiedy należy używać jednej formy, a kiedy drugiej? Czy są jakieś zasadnicze różnice między nimi? Czy można tu użyć kryterium potoczności – w wypadku jest potoczne, a w przypadku nie?
    Pozdrawiam
  • Lista światowego dziedzictwa kulturalnego i przyrodniczego UNESCO
    23.12.2002
    23.12.2002
    Jak należałoby zapisać nazwę: Lista światowego dziedzictwa kulturalnego i przyrodniczego UNESCO? Spotkałam się z trzema wersjami: (1) każdy wyraz zaczyna się wielką literą, (2) każdy wyraz zaczyna się małą literą, (3) tylko Lista zapisana jest wielką literą. W Nowej encyklopedii powszechnej PWN (dostępnej w Internecie) pojawiają się wersje pierwsza i trzecia.
    Proszę o rozwianie moich wątpliwości i z góry dziękuję za pomoc.
  • Bansko i Zemen
    23.12.2002
    23.12.2002
    Jak brzmi przymiotnik utworzony od nazw bułgarskich miejscowości Bansko i Zemen: bański i zemeński czy banski i zemenski?
  • Straż Miejska czy straż miejska?
    23.12.2002
    23.12.2002
    Dzień dobry,
    Mam dwa pytania, jedno dotyczące ortografii: Straż Miejska, Straż Graniczna, ale policja? Z taką pisownią spotykam się w prasie. Czy zawsze powinno się je pisać dużymi literami? Czy może podobnie jak w przypadku sądów, szpitali, innych instytucji: łódzka straż miejska, ale Straż Miejska w Łodzi? A co ze Strażą Graniczną?
    Dziękuję
    Magda
  • umlauty po polsku

    23.12.2002
    23.12.2002

    Szanowni Państwo,

    mam pytanie z pogranicza polszczyzny, dotyczące pisowni nazwisk obcego pochodzenia, zawierających umlauty: ä, ö, ü. W związku z reformą pisowni niemieckiej spotykamy następujące formy ich pisowni: ae, oe, ue. Zasadę te stosują wybiórczo polskie media, na przykład w przypadku pisowni nazwiska pani Danuty Hübner – zarówno Hübner, jak i Huebner. Czy taka dowolność i ogóle zmiana pisowni nazwisk są dozwolone bez urzędowej zmiany ich zapisu?

    Rafał Müldner

  • nazwiska panien
    20.12.2002
    20.12.2002
    Mamy z mężem odmienne zdanie co do odmiany mojego panieńskiego nazwiska. Z domu nazywam się Pakuła. Zawsze uparcie twierdziłam, że będąc panienką byłam – Pakulanką, zdaniem mojego męża byłam Pakułówną.
    Bardzo proszę o rozwiązanie tego rodzinnego sporu.
  • Nowy Rok
    20.12.2002
    20.12.2002
    Z okazji Bożego Narodzenia dołączamy także życzenia pomyślności w… Nowym Roku czy też nowym roku? Nie chcę życzyć komuś szczęścia tylko na jeden dzień w roku, jakim jest 1 stycznia (Nowy Rok), ale na 365 dni. Jak zatem pisać?
    Krzysztof
  • pan czy Pan?
    20.12.2002
    20.12.2002
    Czy pisanie w urzędowych pismach rzeczownika pan (pani) małą literą przed imieniem i nazwiskiem, ale w stosunku do innych osób niż adresat jest poprawne? Np. zwracając się pisemnie do burmistrza o delegowanie podwładnego: „Proszę Pana Burmistrza o delegowanie pana Jana Kowalskiego”.
  • kwartał
    19.12.2002
    19.12.2002
    Czy można uzyć określenia kwartał, licząc od dowolnie wybranego miesiąca, np. od lutego do kwietnia?
  • skróty dni tygodnia
    19.12.2002
    19.12.2002
    Szanowni Państwo!
    Chciałbym się dowiedzieć, jak poprawnie powinno się zapisywać skróty nazw dni tygodnia. Czy na przykład dopuszczalny jest dwojaki zapis soboty – sb, sob? A może – so? Czy kropka jest niezbędna po skrócie?
    Pozdrawiam
    Przemyslavus
  • Nie-Boska komedia
    19.12.2002
    19.12.2002
    Szanowni Państwo,
    Jak należy poprawnie zapisywać tytuł utworu Krasińskiego: Nie-Boska komedia czy Nie-boska komedia? Pierwszy zapis występuje w encyklopedii PWN oraz w wydaniu BN z opracowaniem, drugi w słowniku ortograficznym PWN.
    Ignacy Miś
  • manekin
    19.12.2002
    19.12.2002
    Dzień dobry,
    Tym razem chciałam zapytać o poprawność użycia zwrotu nałożyć coś na manekina. Jest to wbrew zasadzie, ale dość często spotykane. Czy można tę formę uznać za poprawną, ale mniej staranną, czy jest ona zdecydownie nieprawidłowa?
    Pozdrawiam,
    Monika Miszewska
  • liczi
    19.12.2002
    19.12.2002
    Dzień dobry, proszę o pomoc w następującej kwestii: Jaka jest poprawna pisownia słowa „lychee” (ew. „litchi” lub „liczi")? Jest to śliwka chińska, owoc, którego nazwa łacińska brzmi: „Litchi sinensis”. Słowo to pochodzi prawdopodobnie od oryginalnej nazwy w j. chińskim i jest różnie pisane fonetycznie. Dziekuję z góry za pomoc.
    Pozdrawiam, A. Kuczmaszewska
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego