wymowa

Są tu rozstrzygnięcia większości problemów związanych z wymową: mówimy miękko gienerał, czy twardo generał; prawidłowa wymowa to wyłączać, czy może wyłanczać; lepiej wziąść czy wziąć; jak akcentujemy matematyka czy matematyka?

  • keczup
    17.06.2004
    17.06.2004
    Jak się mówi poprawnie: [keczup] czy [keczap]??
  • trochę łaciny

    16.06.2004
    16.06.2004

    Witam,

    od kilku godzin próbuję rozwiać wątpliwość dotyczącą akcentowania łacińskiego patronus i patronum. Nie mogę znaleźć w sieci słowników pokazujących akcent (jedyne znalezione przeze mnie wersje amerykańskie wskazują na drugą od końca). Znam tylko ogólne zasady akcentowania, nie mam pewności, czy środkowa sylaba jest długa. Byłam z dzieckiem w kinie na HP, tam akcentują na trzecią od końca. Uprzejmie proszę o krótką odpowiedź: druga czy trzecia?

    Dziękuję,

    Beata Grabarczyk

  • Koń, jak brzmi, każdy słyszy
    24.05.2004
    24.05.2004
    Jak powinniśmy wymawiać literę ń na końcu wyrazu? W Podręcznym słowniku poprawnej wymowy polskiej z 1994 r. wyczytałem, że najpoprawniejsza jest wymowa ń na końcu wyrazu jako j nosowe. Ja natomiast nie wyobrażam sobie, żebym mógł w ten sposób wymówić na przykład wyraz koń. Wydaje mi się, że większość ludzi nie zrozumiałaby, co do nich mówię. Jak to jest?
  • Dlaczego [v]?
    19.05.2004
    19.05.2004
    Chciałem się dowiedzieć, dlaczego w zapisie fonetycznym wyrazów głoskę w zapisujecie jako v.
  • Mądre osoby akcentują…
    14.05.2004
    14.05.2004
    Czy istnieje obowiązująca kogoś, kto chciałby mówić poprawną polszczyzną, reguła nakazująca akcentowanie niektórych wyrazów inaczej niż na sylabę przedostatnią? Jak wiedzieć, które to są wyrazy? Co powoduje, że mądre osoby w wystąpieniach publicznych akcentują na trzecią sylabę od końca wyrazy takie, jak nauka, Rzeczpospolita, szczegóły, matematyka, fizyka, a nie robią tego wobec wyrazów: filozofia, kosmonautyka, algebra, łacina?
    Z poważaniem – Peter Wiśniewski
  • akcent wyrazów jednosylabowych
    11.05.2004
    11.05.2004
    Jak akcentować wyrazy jednosylabowe?
  • głoski miękkie
    6.02.2004
    6.02.2004
    Mam dziecko w pierwszej klasie szkoły podstawowej, bardzo trudno mu rozróżnić spółgłoski miękkie. W jaki najprostszy sposób można byłoby mu to wyjaśnić?
  • włączać
    23.01.2004
    23.01.2004
    Witam.
    Mam pytanie dotyczące wielu Państwa odpowiedzi; wielokrotnie spotykam się ze zdaniem, iż jedno wyrażenie lub słowo jest bardziej poprawne od drugiego tylko dlatego, że jest częściej używane. Jak to stwierdzenie zastosować do słowa włączać, które jest stosowane bardzo rzadko (zazwyczaj mówi się [włanczać])? Niepoprawnie mówią nawet osoby wykładające na uczelniach, chociaż to od nich powinniśmy się uczyć. Oczywiście nie jest to jedyny przykład.
    Z wyrazami szacunku
    Angelika Kowaska
  • wartburg i volkswagen
    2.01.2004
    2.01.2004
    Jak poprawnie należy wymawiać słowo volkswagen? Słyszałem już wymowę [wolgzwagen] i nawet [wolzwagen]! Ja natomiast zawsze zastanawiam się, czy wymawiać [folkswagen] czy [folgzwagen].
    I jeszcze jedna sprawa, dotycząca wartburga: czy poprawna jest wymowa [warburk]?
    Pozdrawiam.
  • transakcja
    24.12.2003
    24.12.2003
    Jak poprawnie należy wymawiać słowo transakcja? Przez s czy przez z? A jeżeli przez z, to skąd się ta wymowa wzięła?
    Pozdrawiam.
  • najMNIEJ wiceKRÓL
    24.12.2003
    24.12.2003
    Na którą sylabę powinien padać akcent w wyrazie najmniej (jako stopień najwyższy od mało)? Zdecydowana większość ludzi akcentuje najMNIEJ, czyli oksytonicznie, natomiast słowniki nie podają żadnej informacji na temat akcentu w tym wyrazie, z czego można wnioskować, że poprawny jest jedynie akcent na pierwszą sylabę.
    Pozdrawiam.
  • zdzierać, zdziwiony, Zdzisław itp.
    24.12.2003
    24.12.2003
    Czy wymowa wyrazów rozcinać, rozcierać, zdzierać, zdziwiony, Zdzisław, bezczelny jako [rośc'inać], [rośc'erać], [źdz'erać], [źdz'iw'jony], [źdz'isłaf], [beszczelny] jest nadal uznawana za mało staranną? Według mnie, zwłaszcza w czterech ostatnich wypadkach ([zdz'erać], [zdz'iw'jony], [zdz'isłaf], [besczelny]), wymowa staranna brzmi niezbyt naturalnie i pedantycznie.
    Pozdrawiam.
  • bezdźwięczny sakwojaż
    19.12.2003
    19.12.2003
    Mam pytanie, jak poprawnie wymawiać słowo sakwojaż. Większość ludzi z mojego otoczenia wymawia je [sagwojasz]. Warto dodać, że jeszcze parę lat temu myślałem, że ten wyraz pisze się przez g! Skoro jednak piszemy przez k, to powinniśmy wymawiać [sakfojasz]. Z drugiej strony jednak strony dziwnie brzmi ubezdźwięcznianie pierwszej głoski wyrazu wojaż, który jest częścią sakwojażu. Jak zatem poprawnie wymawiać ten wyraz?
    Pozdrawiam serdecznie.
  • Czy kadr i wiatr się rymują?
    19.12.2003
    19.12.2003
    Czy w wyrazach: bóbr, kadr, kadm, wydm, mężczyzn, przyjaźń przedostatnia głoska powinna być wymawiana zgodnie z pisownią, czy bezdźwięcznie (odpowiednio: [bupr], [katr], [katm], [wytm], [męszczysn], [pszyjaśń])? Mnie jedyną naturalną wymową wydaje się ta druga, ale większość ludzi wymawia te głoski dźwięcznie, zgodnie z pisownią. Kto ma rację?
    Pozdrawiam serdecznie.
  • słowa bez samogłosek
    17.12.2003
    17.12.2003
    Witajcie. Mam takie trochę dziwne pytanie, otóż czy w języku polskim istnieje słowo, w którym nie występuje samogłoska?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • kłopoty z z
    11.12.2003
    11.12.2003
    Konrad Szołajski nakręcił komedię pt. Człowiek z… (nagłe urwanie wypowiedzi po przyimku, chodzi o aluzję do Człowieka z marmuru i Człowieka z żelaza). Czy w tym tytule z jest sylabą?
    Czy w wymowie pojawia się na końcu samogłoska y? Na czym polega różnica w wymowie człowiek z… i człowiek zy (na przykład człowiek pracujący dla organizacji o nazwie Zy, bo wydaje mi się, że da się tę różnicę uwzględnić w brzmieniu)?
  • ę
    16.10.2003
    16.10.2003
    Dzień dobry. Mam następujące pytanie: czy głoskę ę można uznać za dyftong? Przynajmniej takie ę, jakie słyszymy na co dzień, bo mam wrażenie, że nieco innym ę posługują się np. aktorzy.
    Z góry dziękuję.
  • Genio
    2.10.2003
    2.10.2003
    Mam do Państwa pytanie ondośnie wymowy słowa (imienia) Geniu. Czy mówimy [Geniu], tak jak piszemy, czy [Gieniu], jak czasami słyszymy?
    Dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam
    Ada
  • dźwięczne [v] w wymowie wielkopolskiej
    17.09.2003
    17.09.2003
    Szanowni Państwo,
    Chciałbym dowiedzieć się, jak powinno być wymawiane słowo świt. Ponieważ dotychczas wydawało się mi, że prawidłowa i jedyna wymowa tego słowa to [śf'it]. Jednakże słyszałem, że [śv'it] jest również dopuszczalne. Zdumiało mnie to bardzo, ponieważ sądziłem był, że jeśli dźwięczna spółgłoska występuje po bezdźwięcznej, wtedy również staje się bezdźwięczna. Osobiście trudno jest mi powiedzieć [śv'it] i nie słyszałem nikogo mówiącego tak. Więc jaka jest prawda?
    Z poważaniem,
    W. Szostak
  • Jak wymawiać ?
    9.09.2003
    9.09.2003
    Kiedyś w mojej obecności wywiązała się dyskusja nt. poprawnej wymowy wyrazów zakończonych , . Koleżanka fonetyk i językoznawca dowodziła, iż wymowa, w której słychać [ę], a nie [e] itp. jest niepoprawna (zbyt staranna; notabene nie była ZBYT staranna, raczej normalna). Nie zgadzam się z nią i dlatego postanowiłam zapytać.
    Pozdrawiam serdecznie i z góry dziękuję za odpowiedź.
    D.B.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego