wymowa

Są tu rozstrzygnięcia większości problemów związanych z wymową: mówimy miękko gienerał, czy twardo generał; prawidłowa wymowa to wyłączać, czy może wyłanczać; lepiej wziąść czy wziąć; jak akcentujemy matematyka czy matematyka?

  • Akcent form wyrazów z -yka, -ika
    10.06.2020
    10.06.2020
    Szanowni Państwo!
    Mam dwa pytania, które są ze sobą powiązane.
    1. W jaki sposób wzorcowo akcentujemy słowa zakończone na -ika, -yka w liczbie pojedynczej oraz w liczbie mnogiej odmienione przez przypadki (np. matematyki, matematyce)?
    2. W jaki sposób wzorcowo akcentujemy nazwy osób pochodzących od słów zakończonych na -ika, -yka w liczbie pojedynczej oraz w liczbie mnogiej odmienione przez przypadki (np. matematykom, matematykiem, matematyku)?
    Z wyrazami szacunku
    Hubert
  • Online
    22.05.2020
    22.05.2020
    Dzień dobry.
    W dobie izolacji rozkwita oferta kulturalna dostępna w Internecie. Promują ją między innymi dziennikarze radiowej Dwójki. Jako nieliczni już w tej grupie zawodowej, posługują się oni nienaganną polszczyzną. Chociaż… no właśnie. Pewien szczegół budzi moje wątpliwości. Otóż z żelazną konsekwencją wyrażenie on-line akcentowane jest na pierwszą sylabę. Według mnie akcent powinien padać na drugą zgłoskę.
    Będę wdzięczna za rozstrzygnięcie.
    Pozdrawiam
    Teresa Węgrzyn
  • Wymowa nazw leków
    4.05.2020
    4.05.2020
    Czy nazwy leków wymawia się z angielska? Takie twory jak flexotide, septolete czy cutivate mogą mieć swój źródłosłów w angielszczyźnie, ale niekoniecznie. Inne też by mogły być (łacina, francuski). Trudno być na bieżąco w takim temacie i w lot rozpoznać, skąd się wziął cynacholin czy pimafucin, albo czy octenisept nawiązuje do polskiego octu, czy do włoskiego osiem.
  • Wymowa czasownika pójść w 3. osobie czasu przeszłego, w rodzaju męskim
    14.04.2020
    14.04.2020
    Poszedł wymawia się poprawnie jako [poszet] czy [poszed]
  • Wymowa nazwiska Similak
    8.04.2020
    8.04.2020
    Dzień dobry!
    Nawiązując do porady odnośnie nazwiska Sidorowicz (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Jak-wymawiac-nazwisko-Sidorowicz;19630.html) chciałbym zapytać o wymowę nazwiska Zygmunta Similaka. Chodzi o polskiego rysownika satyrycznego i komiksowego. Kupiłem nowy komiks [s-imilaka] czy [śimilaka]?
    Z poważaniem, Dariusz Sz.
  • Wymowa cząstki nia
    20.03.2020
    20.03.2020
    Szanowni Państwo,
    ostatnio zapytałam m.in. o poprawną wymowę Hiszpani. Bardzo dziękuję za odpowiedź i wyprowadzenie mnie z błędu. Chciałabym również prosić o wyjaśnienie, czy nia w następujących nazwach wymawiamy analogicznie jak w Hiszpanii: Tanzania, Toskania, Rumunia, Unia, Dania, Nadrenia, Słowenia, Saksonia, Macedonia, Laponia, Albania, Armenia, Estonia, Jordania, Kenia, Mauretania?
    Czy z Eswatini i Bośnią czynimy podobnie?
    Łączę wyrazy szacunku
    Czytelniczka Natalia
  • uakari i uistiti
    19.03.2020
    19.03.2020
    Jak wymawia się nazwy zwierząt uakari i uistiti? Chodzi o to, czy początkowe [u] jest oddzielną sylabą.
  • Austriacy w Hiszpanii
    5.03.2020
    5.03.2020
    Szanowni Państwo,
    chciałabym zapytać o poprawną wymowę słów Hiszpania i Austriacy. Ostatnio często słyszę „Austryjacy / Austrijacy” oraz „Hiszpańja”. Czy w pierwszym przypadku nie powinno się mówić „Austrjacy”, a z kolei w drugim słowie sylabę „nia” wymawiać tak samo, jak to czynimy w wyrazie śniadanie? Czy może oba warianty wymowy powyższych słów są prawidłowe?
    Byłabym bardzo wdzięczna za odpowiedź.
    Z wyrazami szacunku
    Natalia W.
  • Różności akcentowe
    3.03.2020
    3.03.2020
    Często słyszę wyrazy pochodzenia hebrajskiego: Betlejem, Jeruzalem, Nazaret akcentowane na trzecią sylabę od końca. W języku hebrajskim akcent pada z reguły na ostatnią sylabę, czasami na przedostatnią, ale NIGDY wcześniej.
    Także akcentowane na trzecią od końca słyszę greckie słowo biblioteka, które w grece, tak samo jak po polsku, akcentuje się na drugą od końca. Dlaczego?
  • Wuhan
    4.02.2020
    4.02.2020
    Jaka jest poprawna wymowa nazwy Wuhan?
  • Przyspieszenie czy przyśpieszenie?
    15.01.2020
    15.01.2020
    Szanowni Państwo,
    ostatnio w klasie mieliśmy małą debatę odnośnie wymawiania słowa przyspieszenie. Kolega uparcie twierdzi, że dopuszczalna jest wymowa przyśpieszenie, ja natomiast twierdzę, że jest to błąd, a poprawna wymowa to przyspieszenie.
    Bardzo proszę o rozwianie moich wątpliwości
  • O squashu [sku̯ošu] i aquaparku [akwaparku] a. [aku̯aparku]
    13.11.2019
    13.11.2019
    Szanowni Państwo,
    zastanawia mnie wymowa słowa squash. Słownik PWN nakazuje wymawiać je skuosz z charakterystycznym angielskim ku. Natomiast językoznawcy zalecają słowo aquapark wymawiać akwapark, a nie akuapark. Skąd ta różnica? Czy moglibyśmy analogicznie uznać wymowę skwasz za poprawną?
  • Frania a chemia
    30.10.2019
    30.10.2019
    Pochodzę z Małopolski i przez całe dzieciństwo nigdy nie słyszałam rozróżnienia w wymowie słów zakończonych na -nia. Frania brzmiała identycznie jak chemia. Dopiero na studiach spotkałam osobę z Pomorza, która różnicowała te końcówki. Czy ich nierozróżnianie jest typowe dla mojego regionu? Czy moja wymowa jest poprawna, czy też, aby mówiąc poprawnie, musiałabym faktycznie zastanawiać się za każdym razem, czy słowo jest rodzime, czy zapożyczone?:)
  • Nazwa przystanek Traugutta
    18.10.2019
    18.10.2019
    Od niedawna w poznańskiej komunikacji zapowiedź przystanku Traugutta jest wymawiana przez dwa [t]. W języku niemieckim dwie takie same litery w bliskim sąsiedztwie czytamy pojedynczo. Na gwarę miejską w dużej mierze składają się germanizmy. Dość często w tym regionie wśród osób starszych możemy usłyszeć [loto], [geto], [neto], [wana], [brytfanna], [leko] czy [westerplate]. Czy moja niechęć do takiego wariantu wymowy jest zasadna czy to jedynie regionalna naleciałość?
    Z poważaniem
    Mario Kiliński
  • Dlaczego [o] nosowe to „a” z ogonkiem?
    7.10.2019
    7.10.2019
    Ciekawi mnie, dlaczego [ą] nie zapisujemy jako „o z ogonkiem” i umieszczamy w alfabecie po A, z których chyba niewiele ma wspólnego.

    z poważaniem
    EZ
  • Jak wymawiać nazwisko Sidorowicz?
    19.09.2019
    19.09.2019
    Jak wymawia się nazwisko Sidorowicz? Si czy ś i dlaczego?
  • Wymowa łacińska tradycyjna a restytuowana
    18.09.2019
    18.09.2019
    Jak należy czytać po łacinie: w formie tradycyjnej czy restytuowanej (tzn. czytając każdą literę tak jak się pisze, przy czym c jak polskie [k] oraz v jak polskie [ł]?
  • Frania a Apolonia
    12.09.2019
    12.09.2019
    Dzień dobry,
    chciałbym się zapytać o wymowę słów zakończonych na nia. Czasami ta końcówka jest wymawiana jako „ńja” (np. linia, ironia, komunia), kiedy indziej jako „ńa” (bania, dynia, jezdnia). Czy tym, jak należy ją wymówić, rządzą jakieś reguły? Zauważyłem, że np. w nazwach państw i krain geograficznych pojawia się „ńja” (np. Dania, Albania, Amazonia). W imionach, a zwłaszcza ich zdrobnieniach, występuje „ńa” (np. Ania, Hania, Frania, ale Apolonia już nie).

    Pozdrawiam,
    Zbigniew Młynarski
  • Udźwięcznienia
    30.05.2019
    30.05.2019
    Szanowni Państwo,
    czy udźwięcznienie spółgłoski [k], gdy stoi ona przed spółgłoską [j], jest zjawiskiem typowym dla konkretnych regionów Polski? Chodzi mi głównie o Wielkopolskę (Poznań i okolice), gdzie udało mi się to zaobserwować. Przykłady takich udźwięcznień to zwrot jak ja wymawiany jako [jag ja] tudzież jak już jako [jag już], jak jesteśmy jako [jag jesteśmy], jak jeszcze jako [jag jeszcze] etc.
    Jako rodowitej Podlasiance bardzo rzuciło mi się to w oczy, gdyż w moich stronach k w takiej kombinacji nigdy nie jest udźwięczniane.

    Pozdrawiam
  • Uproszenia grup spółgłoskowych
    30.05.2019
    30.05.2019
    Dzień dobry! Mam pytanie w sprawie ubezdźwięczniania zbitek spółgłoskowych. Czy wymawianie czasowników poszedł, gniótł, pomógł itp. jako [poszet], [gniut], [pomuk] to wymowa potoczna, czy regularna?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego