Tu powiemy ci, jakie znaczenia mają interesujące cię słowa. Dowiesz się, których słów nie należy łączyć, a których nie powinno się używać w określonych sytuacjach lub kontekstach. A jeśli nie znasz jakiegoś słowa, pomożemy ci je znaleźć.
znaczenie
-
widzialność czy widoczność?2.11.2014W prognozach pogody mówi się obecnie o widzialności (wynoszącej x metrów), natomiast dawniej była to widoczność, co chyba bardziej zgadzało się z rzeczywistością, bo przedmioty we mgle czy deszczu nie stają się niewidzialne, tylko niewidoczne (z pewnej odległości). Proszę o opinię.
-
bezcenne koło30.10.2014Witam.
Proszę mi wyjaśnić dwa lekko zabawne paradoksy językowe. W śląskim dialekcie na rower mówi się koło. W polszczyźnie to określenie nie istnieje i nigdy nie istniało. Mamy natomiast kolarza, kolarski i kolarstwo. Skąd?
Drugi paradoks nijak nie mieści się w mojej technicznej głowie. Dwa wyrazy, podobne znaczeniowo: wartościowy i cenny. Zanegujmy oba, powinniśmy dostać też dwa wyrazy podobne znaczeniowo, choć przeciwne pierwotnym. A co mamy? Bezwartościowy i bezcenny! -
za i zbyt29.10.2014Czy słówka za i zbyt są całkowicie równoważne? Zajrzałem do haseł w słownikach języka polskiego i poprawnej polszczyzny, lecz nie jest tam wyjaśnione, w jakich sytuacjach należy tych słów używać. Są wyrazy, do których pasuje jedno i drugie, np. za mały i zbyt mały, za jasno i zbyt jasno, ale chyba nie mówi się za zaawansowany, za niesprawiedliwy, za cofnięty itp., bo tam bardziej pasuje zbyt. Czy taki wybór jest jakoś uregulowany językowo, czy jednak trzeba rzecz brać na wyczucie?
-
służebny25.10.2014Szanowni Państwo!
W Poradni znalazłem określenie służebny tylko pośrednio, natomiast nadal mnie ono intryguje. Zadam więc konkretne pytanie: czy zdania poniżej są idealnie poprawne z punktu widzenia WSPÓŁCZESNEJ polszczyzny (nie piszę powieści historycznej)?
1. Jestem służebny.
Z poważaniem
2. Jestem służebnym.
W.M. -
wraz z dziećmi23.10.2014Czy w zdaniu: „Na wesele zaproszeni zostali: Kowalscy, Nowakowie, Kwiatkowscy, wraz z dziećmi” fragment wraz z dziećmi dotyczy tylko Kwiatkowskich, czy wszystkich zaproszonych?
Z poważaniem
Leszek Wdowiak -
jury i sędziowie w sporcie21.10.2014Czym się różni jury od sędziów w kontekście zawodów sportowych lub konkursu innego typu? I czy jury może być jednoosobowe?
-
oddać za coś18.10.2014Czy poprawne jest sformułowanie „Oddam za...”? Często spotykam taki zwrot, oczywiście w kontekście sprzedaży, a nie chęci podarowania za darmo.
-
cynik11.10.2014Szanowni Państwo,
w potocznych rozmowach spotkałem się z użyciem słowa cynik w nieco innym znaczeniu, niż podaje słownik. Czasem określa się nim osobę nie tyle lekceważącą uznane autorytety czy zasady etyczne, co sarkastycznie nastawioną do ludzi i wątpiącą w ich moralność, słowem: kogoś, kto uważa, że ludzie są raczej źli, niż dobrzy. Czy jest to nadużycie? A jeśli tak, to jak można lepiej wyrazić taką postawę?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
legalnie pozyskać10.10.2014Czy sformułowanie pozyskać (w odniesieniu do rzeczy) znaczy to samo co zdobyć bezprawnie / ukraść / zawłaszczyć?
-
sam i samego1.10.2014Jaka jest różnica znaczeniowa w sformułowaniach: „Nie poznawał sam siebie” oraz „Nie poznawał samego siebie”? Czy obie formy są poprawne i wskazane?
-
Co zrobić z celem?27.09.2014Czy poprawne jest sformułowanie realizacja celu?
-
zdjęcie kamienia27.09.2014Szanowni Państwo,
ostatnio poprosiłem swojego stomatologa o zdjęcie kamienia. Ku mojemu zaskoczeniu pan doktor wręczył mi fotografię odłamka skalnego, za którą policzył sobie niemałą kwotę 100 zł. Jak mogę w przyszłości uniknąć podobnych sytuacji?
Z pozdrowieniami, Jan S. -
siatkarze i piłkarze26.09.2014Chciałabym zapytać, czy siatkarzy możemy nazywać także piłkarzami, jak to uczynił w jednym z wywiadów prezydent Polski?
-
zaimki o niejednoznacznej referencji20.09.2014Przeczytałem w gazecie: „Funkcjonariusze kazali zatrzymanemu opuścić pojazd, a następnie dokładnie go przeszukali. Wówczas okazało się, że znajdowała się w nim paczka z nielegalną substancją”. Czy z powyższej treści nie wynika, że paczka znajdowała się w zatrzymanym? A może się mylę? Jak to określić?
-
w jaki sposób?20.09.2014Czy zadanie pytania w jaki sposób, np. „W jaki sposób Michał może zawiązać krawat?”, przesądza o tym, że odpowiedź powinna zawierać tylko i wyłącznie jeden sposób? Czy poprawna będzie odpowiedź zawierająca więcej niż jeden sposób? A jeśli tak to dlaczego używa się liczby pojedynczej w takich pytaniach?
-
z pełną świadomością czy z całą świadomością?18.09.2014Zadać pytanie w poradni językowej można z pełną świadomością czy też z całą świadomością tego, co się czyni? Internet, również strona PWN, znają użycia zarówno pierwszego, jak drugiego z wyrażeń. Czy obydwa są poprawne? Czy istnieje (jeśli tak – jaka?) różnica między tymi formułami?
Z góry dziękując, pozdrawiam! -
Kościół16.09.2014Dzień dobry!
Chciałem zapytać o słowo Kościół, tj. w pojęciu instytucji. Zdaje się, że w Polsce odnosi się ono tylko do katolicyzmu rzymskiego. A jak nazwać podobne instytucje innych religii: buddyzmu, islamu itp.?
Serdecznie pozdrawiam -
publicystyczny pazur14.09.2014Dzień dobry,
jak by Państwo zdefiniowali publicystyczny pazur? Co kryje się pod tym pojęciem?
Dziękuję i pozdrawiam
Ewa Marska -
odwrocie12.09.2014Rzeczownika rodzaju nijakiego odwrocie ('odwrotna strona') nie ma w słownikach i poradnikach językowych. Odwrót jako 'odwrotna strona' może występować tylko w wyrażeniu na odwrocie. Słownik wyraców obcych jako odwrotną stronę m.in. obrazu definiuje rewers, choć słownik sztuk pięknych jako obiekty, do których się on odnosi, wymienia tylko monety i medale. W publikacjach odwrocie jako 'odwrotna strona obrazu' występuje często, jest odmieniane przez przypadki, a redakcje przeciw temu nie protestują.
-
na przestrzeni wielu lat12.09.2014Szanowni Państwo,
dawno temu, kiedy zdawałam egzamin wstępny na studia, zostałam zbesztana przez profesora przeprowadzającego ze mną rozmowę, ponieważ w podaniu napisałam: „na przestrzeni wielu lat...”. Profesor zadał mi pytanie, czy uważam, że przestrzeń ma czas. Przeżyłam to bardzo, na studia się dostałam i przez pięć lat słyszałam podczas wykładów to sformułowanie. Do dziś zadaję sobie pytanie, czy oburzenie profesora było uzasadnione. Bardzo proszę o odpowiedź.
