Znajdziesz tu informacje o pisowni, wymowie, znaczeniu lub pochodzeniu słów, które zostały zapożyczone do polszczyzny. Dowiesz się, czy dane słowo weszło już do naszego języka, albo dlaczego wejść do niego nie może. Poznasz kalki językowe i sposoby zapożyczeń.
Orłowski i Surtowa w grze fantasy
Czy nazwiska Orlovsky i Surtova (rody szlacheckie w grze fantasy rpg) należy spolszczać na Orłowski i Surtowa, czy lepiej zostawić w wersji oryginalnej?
Hergé
Dzień dobry,
jeden z najbardziej znanych twórców komiksów, Georges Remi, używał urobionego od swoich inicjałów pseudonimu Hergé (wym. erże). Czy taki pseudonim należałoby odmieniać przez przypadki? Jeśli tak, to w jaki sposób?
Wuhłedar
Szanowni Państwo,
jak wymawiać i zapisywać nazwę ukraińskiego miasta Вугледар. Z zasad transkrypcji i transliteracji na pwn.pl oraz wymowy sugerowanej przez translator google wynika, że po ukraińsku ta nazwa brzmi Wuhłedar (dźwięczne h, akcent na drugą sylabę), a po rosyjsku Wugliedar (akcent na ostatnią sylabę). Jednak mieszkańcy tego miasta i osoby, które tam bywają, stosują wymowę mieszaną: Wugledar (z akcentem na drugą sylabę), co zapewne wynika z realiów etnicznych tego miasta (obwód doniecki). Dodam, że nazwy nie ma w Wykazie polskich nazw geograficznych.
kata
Szanowni Państwo,
chciałabym dowiedzieć się jak należy zapisywać nazwy kata – układów formalnych technik charakterystycznych dla sztuk walki, np. karate. Czy należy traktować je jako tytuł (pisownia dużą literą i cudzysłów lub kursywa), zwykłą nazwę obcego pochodzenia (pisownia małą literą i kursywa) czy może jeszcze inaczej (pisownia małą literą i pismo proste)?
Z wyrazami szacunku
Olga Świder
soloprzedsiębiorca
Dzień dobry,
mam pytanie o zapis dwóch słów: solo i przedsiębiorca/biznes (w kontekście osoby, która prowadzi firmę w pojedynkę). Czy powinno się je pisać łącznie czy rozdzielnie? Solo przedsiębiorca/solo biznes czy soloprzedsiębiorca/solobiznes? Coraz częściej spotykam się z drugą formą (pisaną łącznie). Czy taka pisownia jest rzeczywiście poprawna?
być w terapii (?)
W ostatnim czasie zauważyłem wśród ludzi użycie sformułowania „być w terapii” jako oznajmienie informacji „być w trakcie procesu terapii”. Do tej pory wydawało mi się, że poprawne jest użycie przyimka "na" (przynajmniej potocznie), chociaż „być na terapii” może brzmieć bardziej jak „być w danej chwili na sesji terapeutycznej”. Moje pytanie brzmi: czy możemy powiedzieć w terapii, czy zamiast tego powinniśmy zawsze doprecyzować, mówiąc „w trakcie procesu terapeutycznego” (lub inne podobne sformułowania)? Co z przyimkiem na?
słownictwo pochodzenia obcego
Chciałbym zapytać o statystykę pochodzenia słownictwa języka polskiego (tutaj britannica.com/topic/English-language/Vocab dla j. ang.). Wyobrażam sobie, że to bardzo trudne zadanie oszacować taką „ogólną” etymologię ale może ktoś już próbował?
Hipoteza – większość słów ma źródło „słowiańskie” (nieformalnie – chodzi o grupę języków słowiańskich a może SCS?). Problem zapewne można rozpatrzyć na trochę bardziej ogólnym poziomie podrodziny języków bałtosłowiańskich.
Z poważaniem
Dobromił Pszenny
attaché
Szanowni Państwo,
proszę o odpowiedź na pytanie, która z form jest poprawna „attaché prasowa” czy „attachée prasowa”. Dodatkowe „e” w języku francuskim służy do tego, by zaznaczyć, że mamy do czynienia z kobietą. W języku polskim informuje o tym przymiotnik „prasowa”, stad wydaje mi się, że dodatkowe „-e” jest zbędne.
Czy poprawna jest użyta m.in. w rozporządzeniu ministra obrony narodowej forma liczby mnogiej „attachés wojskowi”? Wielki słownik języka polskiego podaje, że ten rzeczownik w liczbie mnogiej jest taki sam jak w liczbie pojedynczej. W licznych publikacjach stosuje się jednak liczbę mnogą z „-s”.
Dziękuję Państwu z góry za odpowiedź i pozdrawiam serdecznie
Agnieszka
Kalka składniowo-frazeologiczna z angielszczyzny
Dzień dobry,
ostatnio coraz częściej słyszę zdania z przyimkiem „o” sformułowane w sposób, który bardziej przypomina mi język angielski niż język polski. Przykładem może być sytuacja, w której ktoś personalnie odbiera coś, co w ogóle go nie dotyczy i jakaś inna osoba mówi „To nie jest o tobie” ("This is not about you"), tj. „Tu nie chodzi o ciebie”. To pierwsze zdanie wydaje mi się bardzo dziwne. Czy jest poprawne i czy ta konstrukcja istnieje w języku polskim od dawna?
litraż i metraż, ale gramatura
Dzień dobry,
ostatnio, w odniesieniu do wagi produktu, użyłem słowa „gramaż” — w analogii do „litraż”, „metraż”. Zostałem słusznie poprawiony, bo odpowiednie byłoby słowo „gramatura”. Zastanawia mnie skąd taka różnica w formach, okazuje się, że nie znalazłem w żadnym słowniku słowa „gramaż”.
SI czy AI?
Szanowni Państwo,proszę o opinię, jak traktować w polszczyźnie skrót AI. Czy nie powinno być powszechnie stosowanego skrótu od polskiego tłumaczenia zwrotu „sztuczna inteligencja”, czyli „si”?
Z góry dziękuję i łączę wyrazy szacunku oraz wdzięczności za pracę całego zespołu Poradni.
Krzysztof B.
non-fiction albo non fiction
Dzień dobry,
jak powinno się poprawnie zapisać: non fiction czy non-fiction i dlaczego? A może oba zapisy są poprawne?
Dziękuję za odpowiedź.
spoiler, spoilować i spoilerować
Ze zdziwieniem odkryłam, że słowa „spojler” nie ma (jeszcze?) w SJP PWN w znaczeniu „psuć zabawę, zdradzając zakończenie”. Czy mimo wszystko można użyć go w dość poważnym tekście? A jeśli tak, to jak brzmi czasownik (spojlować czy spojlerować) i jak wygląda poprawny zapis (j czy i).
Z góry dziękuję
Dorota
tuluski
Jak brzmi przymiotnik od toponimu Tuluza? W słowniku PWN znalazłam tuluski, ale natknęłam się też na tuluzański.
Z góry wdzięczna
D.
Miasto Czusowoj i rzeka Czusowaja
Dzień dobry,
Jak prawidłowo odmienia się rosyjskie nazwy własne typu Czusowaja i Czusowoj? Wchodzimy do Czusowogo, Czusowego, czy Czusowoju? A jeśli weszlibyśmy nie tam, gdzie trzeba, to czy topilibyśmy się w Czusowai, czy w Czusowej?
Odmieniamy nazwisko Balaďa
Szanowni Państwo,
uprzejmie proszę o informację, w jaki sposób odmieniamy w języku polskim nazwisko słowackiego reżysera, które w mianowniku przyjmuje formę z apostrofem Balad'a (Ivan Balad'a).
Serdecznie pozdrawiam
Zapożyczenia konieczne i zbędne
Spotkałem się z plakatem reklamowym pewnej znanej firmy kosmetycznej, na którym było hasło: „podkręć glow swej skóry”. Jak gdyby nie można było powiedzieć: „powiększ/popraw blask swojej skóry”. Proszę o komentarz, bo uważam to za gwałt na języku polskim.
w realu
Jak niepotocznie można powiedzieć „w realu”, w znaczeniu „w świecie rzeczywistym, nie online”. Znam tylko to potoczne określenie, ale nie wiem czy istnieje jakiś odpowiednik w normie wzorcowej.
Pochodzenie wyrazów
Dzień dobry,
chciałam zapytać jaka jest zasada rozpoznawania wyrazów rodzimych i obcych?
Pozdrawiam
Alicja
Drogi Użytkowniku AdBlocka,
wiemy, jak cenny jest Twój czas – zajmiemy Ci tylko chwilę.
Czy dasz nam szansę, abyśmy mogli dalej tworzyć źródło Twojej sprawdzonej, darmowej wiedzy, z której właśnie chcesz skorzystać? Bez wpływu z reklam będzie to po prostu niemożliwe. Dlatego prosimy – dodaj naszą domenę, jako wyjątek lub skorzystaj z instrukcji i odblokuj wyświetlanie reklam na naszych serwisach.
Dziękujemy!
Redakcja serwisów PWN
Wydawnictwa Naukowego PWN
