Jeśli nie wiesz, z jakiego języka pochodzi dane słowo, jakie było jego pierwotne znaczenie, czy lub jak zmieniło się jego znaczenie w naszym języku, dlaczego ma taką postać - tu dowiesz się wszystkiego o słowach, które pochodzą z innych języków, a zadomowiły się w polszczyźnie.
Miękczący wpływ dawnych samogłosek
W podręcznikach do gramatyki historycznej można znaleźć informację, że w języku polskim wskutek wokalizacji jerów przednich powstała samogłoska ‘e (zmiękczająca poprzedzającą spółgłoskę). Dlaczego więc z prasłowiańskich słów z jerem przednim w pozycji mocnej: *lьnъ, *lьvъ, *ocьtъ, *tьstь mamy współcześnie w polszczyźnie formy: len (zamiast lien), lew (zamiast liew), ocet (zamiast ociet), teść (zamiast cieść)? Pozdrawiam.
Końcówka -mi
Dzień dobry,
wiadomo, że w narzędniku liczby mnogiej mamy kilkanaście wyjątków z końcówką -mi (ludźmi, braćmi, gośćmi, dziećmi itp.). Interesuje mnie odpowiedź na pytanie, czy dawniej takich słów z końcówką -mi było więcej i od czego zależało, czy dane słowo ma końcówkę -mi czy -ami?
Serdecznie pozdrawiam i ukłony przesyłam
Tobiasz Bimbalski
Wanna a wiejadło
Szanowni Państwo,
co łączy ze sobą wyrazy wanna i wiejadło?
Z poważaniem
Stratos Vasdekis
Na krzywy ryj
Szanowni Państwo!
Co to znaczy na krzywy ryj? I skąd się to wzięło? Wydaje się, że chodzi o picie alkoholu bez zapłaty, dołączenie do towarzystwa i picie na ich konto, ale w takim razie jak rozumieć tytuł książki : Rejs na krzywy ryj (biograficzna o Himilsbachu)?
Z poważaniem - Dociekliwy
Podpora i podpórka
Witam,
chciałabym dowiedzieć się jaką etymologię ma słowo podpora/podpórka.
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Zaburzenie o nazwie pica
Szanowni Państwo,
zwracam się do państwa z pytaniem, jak (albo czy) należy odmieniać słowo pica oznaczające zaburzenie łaknienia polegające na jedzeniu substancji lub przedmiotów nieprzeznaczonych do jedzenia, a zagrażających pacjentowi (np. szklanki, widelce, duże ilości skrobi ziemniaczanej)? Spotkałem się z praktyką, w której c zamienia się na k i odmienia normalnie, ale formę picę też widziałem.
Z wyrazami szacunku,
Jakub Jędrusiak
Pochodzenie nazwy rzeki Kacza w Gdyni
Proszę o pomoc w sprawie ustalenia etymologii nazwy rzeki Kacza w Gdyni. Rzeka pod tą nazwą wzmiankowana jest już w 1236 roku jako Cacza i Kacza. Raczej nie może chodzić tu o kaczkę, gdyż to słowo pojawiło się dopiero w XIV wieku. Prawdopodobnie jest to nazwa swojska – ludowa. Czy może nawiązywać do imienia Katarzyna lub czasownika kakać? Dziękuję za wszelkie wskazówki.
Pozdrawiam
Anna Purtkowska
Macocha
Dzień dobry,
Czy słowo macocha było pierwotnie zgrubieniem od mać, staropolskiego odpowiednika matki? Zawiera ona końcówkę ch, która pojawia się w wielu zgrubieniach (np. Zocha, Zdzicho, towarzycho, kapucha i rubacha).
Pozdrawiam,
Zbigniew Młynarski
Chleb jałmużny
Czy w dość popularnej frazie chleb jałmużny drugi wyraz jest przymiotnikiem, czy dopełniaczem od jałmużna? Przymiotnika nie udało mi się znaleźć w żadnym słowniku, jak również nie znalazłem potwierdzenia dla odmienionej frazy (chleba jałmużnego itd.).
Rym męski i rym żeński
Proszę o podanie źródła nazw męski i żeński rym.
Pomnę i niepamięć
Jaka jest etymologia wyrazu zapomnieć i dlaczego w języku rosyjskim bardzo podobnie brzmiące (zapomnit') znaczy coś dokładnie odwrotnego, czyli 'zapamiętać'?
Fascynujący kredens
Szanowni Państwo,
proszę o etymologię i rozwój semantyczny słowa kredens.
Z poważaniem
Stratos Vasdekis
Nazwa Szczyrzyc
Jaka jest etymologia nazwy miejscowości w województwie małopolskim Szczyrzyc?
Manela – włoskim zapożyczeniem
Szanowni Państwo,
poszukuję informacji na temat pochodzenia nazwy manela (bransoleta popularna w XVII wieku). Czy mogą mi Państwo pomóc? Będę zobowiązany.
Z poważaniem
Czytelnik
(Z)nachodzić czy (z)najdować?
Dzień dobry!
Istnieje podobieństwo między znajdowaniem a chodzeniem. Lazł-znalazł, idę-znajdę, chodził-znachodził, szoł-naszoł, idu-najdu. Czy to cecha wyłącznie języków słowiańskich?
Pozdrawiam
Marcin Nowak
Grasica
Szanowni Eksperci,
jaka jest etymologia wyrazu grasica?
Z wyrazami szacunku
Piotr Michałowski
Rok i lata
Witam serdecznie,
mam pytanie odnośnie powodu, dla którego mówimy "1 rok" ALE "2,3,4 LATA" ALE i "5,6,7... LAT".
Co jest tego powodem???
Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź.
lipowy i lipny
Witam!
Jaka jest etymolgia przymiotnika lipny? Ma ono coś wspólnego z lipą (mówi się też „Ale lipa!”)? Wygląda na to że tak, ale od lipy przymiotnik jest chyba lipowy (np. miód lipowy), a nie lipny.
Pozdrawiam
Towar a towarzysz
Proszę o naświetlenie etymologii słowa towarzysz. Czy ma związek z towarem?
Z poważaniem,
Łukasz
Krasnolud i kość jarzmowa
Mam dwa pytania.
Pierwsze: Jaka jest geneza słowa krasnolud?
Drugie: Jakie są koneksje kości jarzmowej i jarzma?
Za odpowiedź z góry dziękuję
Drogi Użytkowniku AdBlocka,
wiemy, jak cenny jest Twój czas – zajmiemy Ci tylko chwilę.
Czy dasz nam szansę, abyśmy mogli dalej tworzyć źródło Twojej sprawdzonej, darmowej wiedzy, z której właśnie chcesz skorzystać? Bez wpływu z reklam będzie to po prostu niemożliwe. Dlatego prosimy – dodaj naszą domenę, jako wyjątek lub skorzystaj z instrukcji i odblokuj wyświetlanie reklam na naszych serwisach.
Dziękujemy!
Redakcja serwisów PWN
Wydawnictwa Naukowego PWN
