nazwy własne

W tym miejscu znajdziesz wszystko, co chcesz lub powinieneś wiedzieć o nazwach własnych. Dowiesz się, które z nich piszemy małą literą, od których powstały przymiotniki a od których nie, czy od nazwy każdej miejscowości można utworzyć nazwę jej mieszkańca. Poznasz rozstrzygnięcia problemów związanych z nazwiskami i ich odmianą. A jeśli jakiejś odpowiedzi nie znajdziesz, możesz zadać pytanie naszym ekspertom.

  • dwa Kralle czy dwie Krall?
    15.12.2004
    15.12.2004
    Dowiedziałem się w Poradni, że dwie książki Hanny Krall to dwa Kralle. Trochę mnie to zaskoczyło (spodziewałem się – najbardziej – że się takiej formy nie tworzy, ew. że będą to dwie Krall), więc… drążę temat. Jak się taką formę utworzy od nazwiska Masłowska – dla 1 książki, dla 2 książek? Dwie książki braci Strugackich to dwa Strugackie (tak było w tamtej odpowiedzi), a jedna?
  • Przysucha
    13.12.2004
    13.12.2004
    Witam
    Moje pytanie dotyczy miejscowości Przysucha. Czy prawidłowo powiem: „Urodziłam się w Przysuchej”, czy „Urodziałam się w Przysusze”?
  • zuryski Bahamczyk
    10.12.2004
    10.12.2004
    Mam dwa pytania dotyczące wyrazów tworzonych od nazw własnych.
    1. Zurych – Jezioro Zurychskie – mój szef, rodowity Szwajcar, świetnie mówiący po polsku, typuje – Zuryjskie. Dobrze?
    2. Bahama – mieszkaniec tych wysp to… Bahamczyk?
    Pozdrawiam.
  • Corvette
    10.12.2004
    10.12.2004
    Jak należy prawidłowo odmienić nazwę chevroleta CORVETTE?
  • odmiana nazwisk
    26.11.2004
    26.11.2004
    Zawieja – dla Zawiei. Nagminnie spotykam się z Zawieji – mam prawo prosić o wypisanie nowego świadectwa, prawda? Chcę odmieniać nazwisko córki: Zawiejanki (wolę to niż Zawiejówny)? Szpital Fr. Raszei (nie Raszeji)? Czy mam prawo odmieniać nazwiska obcych dzieci na dyplomach?
  • mieszkańcy Liège i Tours
    22.11.2004
    22.11.2004
    Mieszkając w Paryżu, obłożona słownikami, nie mogę jednak znaleźć odpowiedzi na pytanie: jak utworzyć nazwy mieszkańców miast niepolskich, których nazwy nie zostały spolszczone (np. Liège, Tours itp.), w sytuacji (tłumaczenie literackie) gdy mieszkaniec Liège, Tours … jest nie do przyjęcia (np. „Widać, że to nasza krew, prawdziwy… Mieszkaniec Liege”?!)
    Z góry dziękuję za poradę,
    Jadwiga A.
  • Powałki
    19.11.2004
    19.11.2004
    Nieopodal mojego miasta leży miejscowość Powałki – bliska memu sercu (patrz nazwisko!). I chociaż znam prawidłową odmianę Suwałk, to jednak nie wyobrażam sobie, bym jechał do… Powałk! Jeżdżę do Powałków – podobnie, jak jeżdżę do swej rodziny: rodziny Powałków. Chyba słusznie! A może wkrótce świadomie pojadę jednak do Suwałków?
    Proszę o komentarz…
  • Kościół zjednoczeniowy, świadkowie Jehowy
    19.11.2004
    19.11.2004
    Szanowni Państwo! Proszę o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania: 1. Jak należy piasać – Kościół zjednoczeniowy czy Kościół Zjednoczeniowy, 2. świadkowie Jehowy czy Świadkowie Jehowy? Serdecznie dziękuję i pozdrawiam
    M.Ś.
  • Ramallah
    19.11.2004
    19.11.2004
    Zwracamy się z uprzejmą prośbą o wyjaśnienie, czy palestyńską nazwę Ramallah należy odmieniać (i jak), czy nie odmieniać. Część dziennikarzy wymawia tę nazwę zgodnie z zapisem (Ramallah) i nie odmienia jej (np. w Ramallah), inni traktują ją jak nazwę rodzaju żeńskiego (wymawiają Ramalla – w języku arabskim [h] jest prawie niesłyszalne) i odmieniają: w Ramalli, przed Ramallą itp.
    Z poważaniem
  • ujejski i słonimski
    19.11.2004
    19.11.2004
    Witam.
    Nowy słownik poprawnej polszczyzny wydany przez PWN w 1999 roku zawiera tak osobliwe przymiotniki (pisane z małej litery) jak: ujejski i słonimski. Czy są to błędy drukarskie, a jeśli nie, to od jakich słów zostały te derywaty utworzone? Dziękuję za odpowiedź,
    Grzegorz Mazur
  • mieszkaniec Rejkiawiku
    17.11.2004
    17.11.2004
    Witam. Jak nazywa się mieszkaniec stolicy Islandii, Rejkiaviku? Dziękuję.
  • odmiana nazwiska Turnau
    9.11.2004
    9.11.2004
    Bardzo krótkie pytanie: Grzegorz Turnau – jak odmieniać jego nazwisko (w mowie i w piśmie)?
  • twierdzenie Bernoulliego, ciąg Fibonacciego
    8.11.2004
    8.11.2004
    Chciałabym zapytać o odmianę obcojęzycznych nazwisk typu Bernoulli, Fibonacci: twierdzenie Bernoulliego czy Bernoulli’ego? Ciąg Fibonacciego czy Fibonacci’ego? Byłabym też wdzięczna za wskazówki, gdzie (w jakim słowniku) szukać odpowiedzi na podobne pytania.
    Z serdecznymi pozdrowieniami,
    E.T.
  • Géant
    29.10.2004
    29.10.2004
    Witam i bardzo proszę o opinię w sprawie prawidłowej odmiany nazwy hipermarketu Géant. Chodzi mi o wymowę: [do żana] czy [do żanta], [w żanie] czy [w żancie]? A może bardziej po francusku – z wyraźniejszym [e]: [żean, żeana, żeanie] czy też [żeanta, żeancie]? Podsumowując – czy powinno być wyraźne [e] i czy w odmianie wymawiać końcowe [t] lub [ć]. A jak zapisać ewentualne [w żancie]?
  • zróżnicowanie regionalne nazwisk
    28.10.2004
    28.10.2004
    Dzień dobry, piszę pracę magisterską na temat Zróżnicowanie regionalne nazwisk w Polsce. Jestem ciekawa, czy wcześniej ktoś interesował się tym zagadnieniem. Czy istnieją jakieś publikacje na ten temat? Czy w jakimś ośrodku akademickim jest osoba interesująca się tym tematem?
    Dziękuję za każdą informację.
  • marchia graniczna, nowa marchia
    22.10.2004
    22.10.2004
    Zwracałam się już z pytaniem o pisownię marchii. Zgodnie z radą przyjęłam pisownię małą literą (np. marchia brandenburska, marchia saksońska), ale zetknęłam się w literaturze z innymi marchiami (np. Marchia Graniczna, Nowa Marchia), których pisownia małą literą budzi moje wątpliwości (nazwa staje się określeniem i bez szerszego kontekstu może być niejasna).
  • nazwy instytucji mających ośrodki zamiejscowe
    20.10.2004
    20.10.2004
    Moje pytanie dotyczy pisowni nazw instytucji mających ośrodki zamiejscowe, np. izb skarbowych. Czy nazwę piszemy z myślnikiem czy bez myślnika (np. Izba Skarbowa w Warszawie Ośrodek Zamiejscowy w Otwocku), a także czy odmieniając przez przypadki nazwę tej instytucji, drugi jej człon także powinno się odmieniać?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • Giacomo czy Giacoma Pucciniego?
    20.10.2004
    20.10.2004
    Szanowny Panie Profesorze, Życie Giacomo Pucciniego (czy Giacoma)?
    Dziekuje i pozdrawiam,
    Anna
  • Wrocław, Trzebnica, Ślęża
    6.10.2004
    6.10.2004
    Mam pytanie dotyczące pochodzenia nazw miejscowych. Mianowicie interesuje mnie pochodzenie nazwy Wrocław, Trzebnica, Ślęża.
  • przełom Białki
    6.10.2004
    6.10.2004
    Jest takie miejsce w okolicy spiskiej wsi Nowa Biała – Przełom Białki (Białka to czysty i zimny dopływ Dunajca). Jedno z najbardziej urokliwych w regionie. Tylko gdzie właściwie możemy pojechać na wycieczkę: do Przełomu Białki czy na przełom Białki?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego