nazwy własne

W tym miejscu znajdziesz wszystko, co chcesz lub powinieneś wiedzieć o nazwach własnych. Dowiesz się, które z nich piszemy małą literą, od których powstały przymiotniki a od których nie, czy od nazwy każdej miejscowości można utworzyć nazwę jej mieszkańca. Poznasz rozstrzygnięcia problemów związanych z nazwiskami i ich odmianą. A jeśli jakiejś odpowiedzi nie znajdziesz, możesz zadać pytanie naszym ekspertom.

  • Głomia
    12.11.2002
    12.11.2002
    Proszę o poradę: jak odmienić nazwę rzeki Głomia – na rzece Głomi czy Głomii? Dziękuję.
  • polskie nazwy miejscowe obcego pochodzenia
    12.11.2002
    12.11.2002
    Pytanie będzie z pogranicza historii i języka polskiego.
    Trudno, naprawdę bardzo trudno jest mi sobie wyobrazić, że polski żołnierz, na polskim terytorium, posługując się językiem polskim, nadaje polskiemu kawałkowi ziemi jakże „swojską” i „polskobrzmiącą” nazwę Westerplatte. Równie trudno mi zrozumieć, jak po II wojnie światowej polski architekt, polski budowniczy, polski murarz nadaje polskiej dzielnicy w polskiej stolicy jakże „swojsko” i „polskobrzmioącą” nazwę Mariensztat… Coś tu chyba nie tak! Albo to ja mam kiepskie wyczucie językowe, albo jednak nazwy te niezbyt komponują się z naszym ojczystym językiem… Uprzejmie proszę o opinię, bo o wyjaśnienie będzie chyba trochę trudno… Pozdrawiam serdecznie !!!
  • wymowa nazwisk
    8.11.2002
    8.11.2002
    Jestem nauczycielem – mam więc do czynienia z bardzo dużą ilością nazwisk i imion. W przypadku, gdy uczeń jest Polakiem (narodowość i obywatelstwo polskie, tu się urodził, rodzice też) – a takich mam 99% – personalia ZAWSZE wymawiam zgodnie z zasadami języka polskiego. Nie wszyscy jednak są zadowoleni, dlatego też proszę o potwierdzenie (wydrukuję – i dam zainteresowanym), ze nazwisko Michel czytamy [michel], a nie [miszel], zaś imię Angelika – [angelika], a nie [andżelika].
    Pozdrawiam serdecznie!
  • nazwy zakonów
    8.11.2002
    8.11.2002
    Mam problem z pisownią nazw zakonów. Krzyżacy, oczywiście, wielką literą, ale jak napisać zakon kawalerów mieczowych albo zakon braci mniejszych? Wielkimi czy małymi literami? Bardzo proszę o odpowiedź.
    Z wyrazami szacunku
    Magda Drukort
  • cmentarz Osobowicki
    8.11.2002
    8.11.2002
    Jak napisać: Cmentarz Osobowicki czy cmentarz Osobowicki?
  • nazwy własne w liczbie mnogiej
    8.11.2002
    8.11.2002
    Czy dopuszczalna jest pisownia wielką literą nazw własnych w liczbie mnogiej? Na przykład: Autoryzowane Salony [nazwa firmy], Oddziały Banku [nazwa banku]. Czy te nazwy w liczbie mnogiej tracą przywilej pisania wielką literą charakterystyczny dla nazw własnych? Moim zdaniem ten rodzaj zapisu jest dopuszczalny, choć niekonieczny.
    Pozdrawiam
    Przemek z Pruszkowa
  • Andrew
    8.11.2002
    8.11.2002
    Czy należy odmieniać imię Andrew?
  • Kto mieszka w Moskwie?
    4.11.2002
    4.11.2002
    Czy poprawna forma na określenie mieszkańców Moskwy to Moskwianie czy Moskwiczanie?
  • skracanie imion
    29.10.2002
    29.10.2002
    W jaki sposób poprawnie powinno się skracać imiona, np. Stanisław? Czy poprawny jest skrót S. czy St.?
  • odmiana nazwisk
    29.10.2002
    29.10.2002
    Mam taki problem. Czy nazwiska można odmieniać przez przypadki i osoby, liczby? Chodzi mi mianowicie o nazwiska np. z zakończeniami -cki, -ski albo o to, czy np. pan Oracz jest mężem pani Oraczowej albo Oracz. Proszę mi dokładnie wyjaśnić te kwestie, bo w szkole uczą dzieci, że nazwiska się odmienia, a ja sądzę, że nie.
    Z poważaniem
    Robert Nietupski
  • EMPiK, Empik, empik
    29.10.2002
    29.10.2002
    Jak należy pisać nazwę Empik? Małą czy wielką literą? Jest to zarówno nazwa sieci sprzedaży, jak i poszczególnych jej sklepów. Czy pisownia będzie zależeć od znaczenia słowa, np. Umówiłem się w empiku przy Nowym Świecie? Artysta podpisał umowę z Empikiem dotyczącą promocji płyty?
  • Sobór Watykański II
    24.10.2002
    24.10.2002
    Czy poprawny jest zapis Sobór Watykański II postanowił…? Liczebnik porządkowy określający wydarzenie zazwyczaj jest poprzedzający, np. X Tydzień Promocji Zdrowia, XXI Festiwal Piosenki, XXX Spotkania Teatralne.
  • Karsibór
    24.10.2002
    24.10.2002
    Szanowni Państwo,
    Bardzo proszę o pomoc – problem, który nas nurtuje to: jak odmienić nazwę miejscowości Karsibór? Np. (obecna wersja w publikacjach) „Wyprzedzanie statków dozwolone jest od Karsiborza” czy „Wyprzedzanie statków dozwolone jest od Karsiboru”?
  • Głódź
    24.10.2002
    24.10.2002
    Jak należy odmieniać nazwisko Głódź? Głodzia czy Głódzia?
  • Myanmar – Mianma
    24.10.2002
    24.10.2002
    Jakiś czas temu Birma zmieniła nazwę na Myanmar. W tym brzmieniu znajduje się ona w Państwa słowniku ortograficznym. Ale w encyklopediach PWN (wielkiej i tej dostępnej w Internecie) pod hasłem Birma na pierwszym miejscu jest spolszczona forma Mianma. Którą z tych dwu form należałoby uznać za poprawniejszą?
    Łączę pozdrowienia
    Piotr Burian
  • Podwysokie Jeleniewskie
    24.10.2002
    24.10.2002
    Jak odmienić nazwę miejscowości Podwysokie Jeleniewskie – Podwysokiem Jeleniewskiem (analogicznie jak Wysokie Mazowieckie) czy Jeleniewskim, jako że leży w pobliżu Jeleniewa?
    Ela
  • Yehudi Menuhin i Robin Hood
    22.10.2002
    22.10.2002
    W jednym z tekstów pojawił się Yehudi Menuhin. Ku przerażeniu sekretarza redakcji odmieniłam jego imię i nazwisko: Yehudiego Menuhina. Nie sądzę, abym w tej konkretnej sytuacji popełniła błąd. Czy mam rację? A jeśli chodzi o Robin Hooda, to czy wypada odmieniać jego imię wbrew przyjętemu zwyczajowi językowemu?
    Iwona
  • Kudowa
    17.10.2002
    17.10.2002
    W Słowniku ortograficznym PWN podano Kudowa Zdrój, w Kudowie. Natomiast Słownik ortograficzny i Prawidła pisowni polskiej (S. Jodłowski i W. Taszycki, Ossolineum, 1974) podają: Kudowa, -wej, przez -wą, w -wej. Kto ma rację ?
  • Kto mieszka w Szczecinku?
    17.10.2002
    17.10.2002
    Witam!
    Bardzo duzo problemow sprawia mi odnalezienie odpowiedzi na pytanie, jak nazywa się mieszkaniec Szczecinka (miasto: Szczecinek). Z góry dziękuję za pomoc.
    Pozdrawiam
    Łukasz Załuski
  • Erbel
    14.10.2002
    14.10.2002
    Dyrektor liceum nazywał się Erbel. Kolejne pokolenia uczniów chodziły do Erbla. Czy wszyscy popełnialiśmy błąd? Czy w dopełniaczu powinno być Erbla czy Erbela (Engel – Engela)? Jeśli powinno być Erbela, to czy forma powszechnie przyjęta może być uznana za warunkowo poprawną?
    Z poważaniem,
    Wojciech Kurek
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego