odmiana

Podajemy rozstrzygnięcia wszelkich problemów związanych z odmianą słów: czy dane słowo w ogóle się odmienia, jak je odmieniać, czy ma liczbę mnogą, czy dopełniacz ma końcówkę -u czy -a, jak brzmi w czasie przyszłym, jaki jest jego wołacz.

  • twór, stwór i potwór
    10.12.2013
    10.12.2013
    Witam!
    Od dłuższego czasu nurtuje mnie kwestia odmiany trzech rzeczowników o wspólnym rdzeniu: twór, stwór i potwór. W dopełniaczu mają one formy: tworu, stworu/stwora i potwora. Dlaczego rdzeń inaczej się odmienia?
  • warsztaty
    5.12.2013
    5.12.2013
    Czy słowo warsztaty oznaczające zajęcia praktyczne doskonalące jakąś umiejętność mają liczbę pojedynczą?
  • obejdziony ponownie
    4.12.2013
    4.12.2013
    Chciałbym poruszyć jeszcze raz kwestię imiesłowu biernego od obejść. W wydanym w 1847 r. dziele Teodora Narbutta Dzieje narodu litewskiego w krótkości zebrane… znalazłem następujący fragment: „(…) obrał stanowisko odporne najdogodniejsze, jakie taktyka wojenna może nastręczyć: tył i skrzydła tak były w mocném położeniu, że ani okolonym, ani obejdzionym z tyłu być nie mógł”. Czy Narbutt mógł się spotkać z tą formą gdzieś w piśmiennictwie, czy raczej próbował utworzyć ją sam?
  • Przez co się odmieniają czasowniki?
    30.11.2013
    30.11.2013
    Drodzy Państwo,
    W szkole uczono mnie, że:
    1. czasownik odmienia się jedynie przez rodzaje, liczby, osoby, strony, tryby i czasy,
    2. imiesłów jest jedną z form czasownika.
    Jakiś czas temu uświadomiłem sobie, że przecież imiesłowy przymiotnikowe się deklinują. Czemu wobec tego w podręcznikach nie pisze się, że czasownik odmienia się także przez przypadki?
  • Mamania
    25.11.2013
    25.11.2013
    Dzień dobry,
    istnieje w Polsce wydawnictwo książkowe o nazwie Mamania. Bardzo proszę o rozwianie wątpliwości, czy gdyby go nie było – nie byłoby Mamani czy Mamanii?
    Pozdrawiam,
    K. Wiśniewska
  • nieobeszła ziemia
    25.11.2013
    25.11.2013
    Niedawne pytanie o imiesłów bierny od obejść przypomniało mi, że Jan Parandowski w Mitologii napisał: „Królestwo cieniów to nieobeszła równina”, ponadto w słowniku ortograficznym PWN (w słowniku języka polskiego już nie) znalazłem słowo nieobeszły ('niedający się obejść'). Czy zatem nieobeszły to jakiś archaizm, czy jednak można go używać współcześnie? Albo w dodatku utworzyć słowo obeszły zamiast np. obszednięty – jeśli ktoś naprawdę go potrzebuje…
  • ze zintegrowanym
    21.11.2013
    21.11.2013
    Witam,
    bardzo proszę o informację, które z poniższych wyrażeń jest poprawne: urządzenie ze zintegrowanym systemem czy urządzenie z zintegrowanym system?
    Dziękuję za odpowiedź.
  • Proszę odmienić…
    16.11.2013
    16.11.2013
    Dzień dobry!
    Proszę odmienić przez przypadki wyrazy deminutivum i deminutiva.
    Pozdrawiam
    Rafał Kowalski
  • hip-hop
    7.11.2013
    7.11.2013
    Witam serdecznie!
    Mam pytanie dotyczące odmiany słowa hip-hop – powinno się mówić/pisać kultura hip-hop czy kultura hip-hopu? Spotkałam się na stronach poradni z pisownią kultura hip-hop, jednak nie mogę oprzeć się wrażeniu, że wersja druga kultura hip-hopu również jest poprawna. Poproszę o odpowiedź, która rozwieje moje wątpliwości.
    Pozdrawiam serdecznie
    Ola Muszyńska
  • anulować
    29.10.2013
    29.10.2013
    Dzień dobry,
    natknąłem się na wyraz anulowywanie. Czy to błąd? Czy czasownik (i rzeczownik odczasownikowy) anulować może mieć formę niedokonaną, podobnie jak np. zachować/zachowywać (zachowanie/zachowywanie), dostosować/dostosowywać (dostosowanie/dostosowywanie)?
  • Jesteśmy radzi
    28.10.2013
    28.10.2013
    Czy istnieje liczba mnoga od słowa rad? Czy poprawny jest zwrot: „Jesteśmy panu bardzo radzi”?
  • Jedliśmy i pili
    25.10.2013
    25.10.2013
    W języku literackim w wypadku użycia w jednym zdaniu kilku czasowników w pierwszej osobie liczby mnogiej czasu przeszłego drugi i następne otrzymują końcówkę charakterystyczną dla trzeciej osoby, np. jedliśmy i pili. Bardziej dla mnie naturalne jest jednak użycie takich samych końcówek w wypadku wszystkich czasowników: jedliśmy i piliśmy. Jakie jest pochodzenie i nazwa tej formy? Czy sformułowanie: jedliśmy i piliśmy zawiera w każdym wypadku błąd gramatyczny (też w języku potocznym)?
    Łukasz
  • problem ludzkich wól
    15.10.2013
    15.10.2013
    Czy istnieje liczba mnoga od słowa wola? Przyznam, że wyrażenie ludzkich wól, z jakim spotkałam się w książce, brzmi dość dziwnie.
  • Rzeczpospolita
    9.10.2013
    9.10.2013
    Szanowna Rado!
    Słowniki podają, że słowo rzeczpospolita można odmieniać dwojako, np. rzeczpospolitej, jak i rzeczypospolitej. Czy ta dychotomia odnosi się tylko do ustroju państwa (w przypadku naszego dosyć często spotykana), czy również do tytułu prasowego (spotykana raczej tylko w pierwszej formie).
    Z poważaniem
    Piotr Kopiński
  • Hawker Hurricane
    5.10.2013
    5.10.2013
    W jaki sposób należy odmieniać dwuwyrazowe nazwy pojazdów – czy powinno się odmieniać oba człony? Mając na myśli samolot, który nazywa się Hawker Hurricane, napiszemy, że widzimy Hawkera Hurricane'a czy Hawkera Hurricane, lecimy Hawkerem Hurricane'em czy Hawkerem Hurricane?
  • ów
    5.10.2013
    5.10.2013
    Dzień dobry,
    chciałbym się dowiedzieć, czy możemy używać takiej postaci, jak owego, czy tylko poprawna jest ów?
    Dziękuję bardzo i pozdrawiam.
  • cosplay
    1.10.2013
    1.10.2013
    Dzień dobry,
    interesuje mnie odmiana słowa cosplay, gdyż spotkałem się z dwiema tendencjami. Niektórzy odmieniają je tak samo jak klej (czyli nie ma cosplayu), inni natomiast wolą odmieniać je podobnie jak lej (nie ma cosplaya). Dodatkową trudność sprawia również kwestia użycia apostrofu. Stąd też moje pytanie: która opcja jest prawidłowa?
    Z góry dziękuję za pomoc
    Marcin Słowikowski
  • erzac
    30.09.2013
    30.09.2013
    W jaki sposób odmienia się słowo erzac / erzatz, chodzi mi w szczególności o celownik i narzędnik – o wymowę i pisownię.
  • w zależności od wydania
    26.09.2013
    26.09.2013
    Jak należy mówić: zakutemu łbu czy łbowi? Słowniki podają tak lub tak, w zależności od wydania.
  • z angielska
    22.09.2013
    22.09.2013
    Było już o formie polsku (http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=14250). Tym razem ciekawość wzbudził wyraz angielska w konstrukcji z angielska (np. wymawiać coś z angielska), który zapewne jest formą przymiotnika angielski (a może przysłówka angielsko?), tylko… jaką?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego