pisownia

Tu dowiesz się wszystkiego o pisowni. Poznasz odpowiedzi ekspertów na pytania: czy dane słowo pisze się dużą czy małą literą; jak zapisać nie z innym słowem: razem czy osobno; jaka jest pisownia skrótów; jak zapisać nazwy stanowisk, nazw własnych, tytułów; kiedy stosować zapis łączny, kiedy rozdzielny, a kiedy z łącznikiem; jak dzielić wyrazy na granicy wierszy.

  • nie mniej czy niemniej

    11.01.2023
    11.01.2023

    Dzień dobry, chciałabym zapytać o pisownię nie mniej / niemniej. Jak należy zapisać ten wyraz w takim popularnonaukowym tekście historycznym: „Są podróże znikąd i donikąd. Niektóre urastają do rangi symbolu. Takim wydarzeniem stał się przyjazd Piłsudskiego do Warszawy z magdeburskiej twierdzy. Schorowany komendant Legionów Polskich wrócił jako triumfator, zarówno wojskowy, jak i polityczny. Niemniej / nie mniej (?) ważkie znaczenie miał powrót do Polski I. Paderewskiego.”?

  • wewnątrzzakonny

    9.01.2023
    9.01.2023

    Witam, chciałbym zapytać o prawidłową zasadę zapisu słowa „wewnątrzzakonny”, gdyż spotykam w publikacjach różne formy – oddzielnie, z pauzą pomiędzy, łącznie. Dziękuję serdecznie za wyjaśnienie.

    Pozdrawiam

  • Skrót od doktorka

    8.01.2023
    8.01.2023

    Szanowni Państwo,

    zastanawia mnie kwestia stawiania kropek po skrótach, w przypadku kiedy mamy do czynienia ze słowami w formach żeńskich, w przypadku feminatyw. Zasada, że kropkę po „dr” stawiamy kiedy chcemy użyć skrótu w przypadku innym niż mianownik, jest jasna. Czyli „dr Jan Kowalski”, ale „Idę do dr. Jana Kowalskiego”. Co w przypadku, kiedy chcemy użyć skrótu od słowa "doktorka", np. „Doktorka Sylwia Spurek”? Czy wówczas stawiamy kropkę i w mianowniku, skoro wyraz kończy się na „a”?

  • Jano-Pawłowy

    8.01.2023
    8.01.2023

    Czy pisownia przymiotnika dzierżawczego Jano-Pawłowy (od: Jan Paweł) jest prawidłowa? W innych podobnie utworzonych przymiotnikach łącznik nie występuje: świętomarciński (od: Święty Marcin) czy świętojański (od: Święty Jan). W uzusie przeważa pisownia bez łącznika: studia Janopawłowe, wykłady Janopawłowe,

  • de Tocqueville

    7.01.2023
    7.01.2023

    Szanowni Państwo,

    jak należy odmieniać nazwisko Tocqueville? Czy w narzędniku powinno być Tocqueville'm (https://sjp.pwn.pl/szukaj/Tocqueville.html, dostęp 1.11.2022), czy Tocqueville'em (Słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. A. Markowski, 2010)?

    Z wyrazami szacunku

    Czytelniczka

  • rzygacz
    5.01.2023
    5.03.2002
    Zdziwiłem się, gdy zobaczyłem w „Słowniku ortograficznym” Jodłowskiego i Taszyckiego (wyd. z 1990 r.) wyraz żygacz, który w innych współczesnych słownikach ortograficznych jest zapisywany jako rzygacz. Mało tego, w „Słowniku ortograficznym” pod red. Szymczaka (wyd. z 1986 r.) istnieją obie formy: żygacz i rzygacz. Chyba nie mamy tu przykładu na zmianę normy językowej, gdyż w dość wiekowym już „Słowniku języka polskiego” pod red. Doroszewskiego (wyd. z 1956 r.) istnieje tylko rzygacz.
  • Znaki liczb rzymskich

    4.01.2023
    4.01.2023

    Dzień dobry, mam pytanie czy błędem językowym jest pisanie „Dziady część III” albo „II Wojna Światowa” bez pionowych kresek w liczbach rzymskich? A także czy można napisać „2 Wojna Światowa” zamiast „II Wojna Światowa”?

    Z góry dziękuję za pomoc.

  • Pivot czy piwot?

    4.01.2023
    4.01.2023

    Dzień dobry,

    zajmuję się opisywaniem zjawisk ekonomicznych i rynkowych. Ostatnio modne stało się słowo pivot w znaczeniu «zwrot», «zmiana kierunku, nastawienia» w odniesieniu do polityki Fedu.

    W słowniku figuruje słowo piwot (koszykówka, ale też chodzi o zwrot). Czy w związku z tym lepiej pisać piwot w znaczeniu polityki pieniężnej, czy pozostać przy anglosaskim pivocie?

    Pozdrawiam


  • Imiona władców i członków ich rodzin

    3.01.2023
    3.01.2023

    Dzień dobry,

    mam pytanie dotyczące spolszczania imion – konkretnie chodzi mi o rodzinę Borgiów i tego typu przypadki, kiedy członków rodziny jest więcej, a tylko część z nich ma spolszczone imiona. Np. piszemy Lukrecja (a nie Lucrezia), Cezar (a nie Cesar), ale już pozostali dwaj synowie Rodriga (no właśnie, a nie Roderyka), czyli papieża Aleksandra VI, to już Giovanni i Joffre, a nie Jan i Godfryd. (Posiłkuję się tłumaczeniem powieści Maria Puza „Rodzina Borgiów”).

    Z góry dziękuję!

  • Protosłońce

    3.01.2023
    3.01.2023

    Jak należy zapisać następujący termin: Protosłońce, protosłońce czy proto-Słońce?


  • Nazwy godności, funkcji i stanowisk w tekście prasowym

    1.01.2023
    1.01.2023

    Dzień dobry. Jaką pisownię stanowisk przyjąć w lokalnej gazecie, w której często w pierwszym akapicie wymieniamy wielu gości i chcemy uniknąć nadmiaru wielkich liter? Chodzi mi o konkretne przykłady:

    „Marszałek Województwa Mazowieckiego Jan Kowalski” czy „marszałek województwa mazowieckiego Jan Kowalski”;

    i – analogicznie, też z nazwiskami – takie stanowiska jak: „Starosta Warszawski Zachodni”, „Sekretarz Powiatu Warszawskiego Zachodniego”; „Przewodnicząca Rady Gminy XYZ”; „Wójt Gminy XYZ̈.

  • Nazwy geograficzne świata

    31.12.2022
    31.12.2022

    Szanowni Państwo,

    jak zapisywać obce nazwy geograficzne, których nie ma w Encyklopedii PWN ani w żadnym polskim słowniku, nie są wymieniane przez Komisję Standaryzacji Nazw Geograficznych, ale w internecie są używane ich polskie wersje. Przykładem może być wyspa Mozia, która jest też nazywana Motją. A co w wypadku nazw, w których są akcenty i inne znaki diakrytyczne, ale np. w polskich przewodnikach dla turystów używa się nazw spolszczonych? Jaki zapis wybrać?

    Serdecznie pozdrawiam

  • wysoko czuły, ale wysokoaktywny

    30.12.2022
    30.12.2022

    Dzień dobry,

    bardzo proszę o wyjaśnienie, dlaczego w WSO mamy „wysoko czuły”, ale z kolei „wysokoaktywny”. Z czego wynika różnica w zapisie (rozdzielnie lub łącznie)?

    Dziękuję

  • Aspekt czasownika i typografia

    29.12.2022
    29.12.2022

    Dzień dobry,

    proszę o odpowiedź, która forma czasownika „wynosić” jest użyta poprawnie:

    Suma składek na ubezpieczenie zdrowotne potrącona ze świadczenia w 2021 roku wyniosła/wynosiła 1.200,00 zł.

    Proszę również o wskazanie błędu, który mogłam popełnić pisząc ten mejl. Bardzo dziękuję za odpowiedź.

    Pozdrawiam


  • Edytorskie wyróżnienie przytoczeń

    28.12.2022
    28.12.2022

    Witam,

    jak poprawnie zapisać cudze słowa w powieści w poniższym fragmencie – czy w cudzysłowie, czy od myślników dialogowych, czy też mogą zostać bez niczego?

    „Powtarza pytanie: Gdzie to przeczytał? Tego, co mówi, nie ma w podręczniku.

    Chłopak zaczyna mówić: To, że nie ma tego w p-p-p…, zacina się

    Chłopak wciąż stoi, n-n-nie, nie usiądzie, dobrze wie, że o rewolucji umie na szóstkę z plusem, przytoczył przecież wszystkie najważniejsze wydarzenia i jeśli t-t-trzeba…, tu zacina się”.

    Dziękuję

  • Goya

    25.12.2022
    25.12.2022

    Szanowni Państwo,

    proszę o wyjaśnienie, czy dopuszczalna jest odmiana nazwy „Goya” w sposób odmienny niż w przypadku nazwiska znanego malarza? Mam na myśli zastosowanie tu reguły dotyczącej obcych nieprzyswojonych imion, wtedy w dopełniaczu i miejscowniku ta nazwa przybrałaby postać „Goyi” zamiast „Goi”.

    Łączę pozdrowienia

    Czytelnik


  • Egzamin do szkoły teatralnej

    24.12.2022
    24.12.2022

    Dzień dobry, czy w sformułowaniach: „doświadczyłem tego w Szkole Teatralnej”, „zdawać do Szkoły Teatralnej”, „egzamin do Szkoły Teatralnej”, „po zajęciach w Szkole Teatralnej”, „absolwent Szkoły Teatralnej”, „znaliśmy się ze Szkoły Teatralnej” szkoła teatralna powinna być zapisana wielką literą? Wydaje mi się, że nie, choć pewnie (w domyśle) odnosi się do konkretnej uczelni. Czy w wyrażeniu „Krakowska/Warszawska Szkoła Teatralna” zapis wielką literą jest uzasadniony (jako niepełna nazwa)?

    Bardzo dziękuję.


  • idée fixe

    21.12.2022
    21.12.2022

    Czy wielkim grzechem jest spolonizowanie idee fixe i użycie frazy idea fix?

  • Mega

    16.12.2022
    16.12.2022

    Dzień dobry,

    chciałabym użyć sformułowania „mega podatki” w znaczeniu «bardzo wysokie podatki». Czy niepoprawny jest zapis rozłączny? Mega traktuję tu jak przymiotnik i zupełnie nie pasuje mi łączna pisownia.

    Z poważaniem.

  • Dwuznakowe oznaczenia dni tygodnia

    15.12.2022
    15.12.2022

    Dzień dobry,

    w aplikacji komp. istnieje niekiedy potrzeba skrócenia skrótów dni tygodnia do nie więcej niż dwóch znaków.

    Jakie w tym wypadku są najbardziej poprawne skróty literowe na sobotę i niedzielę? Sobota – z jednej strony skrót nie powinien kończyć się samogłoską, więc Sb, jednak So jest częstsze. Na dodatek Wikipedia pod hasłem „Symbol w kalendarzu” mówi o So.

    Niedziela – zgodnie z zasadami tworzenia skrótów Nd, jednak często też się widzi samo N (chyba częściej).

    Z góry dziękuję za poradę

    Rafał

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego